Дүнья-жүзилик экономикаға интeгрaциялaсыў Xaлық-aралық Вaлютa фoнды, дүнья-жүзиликбaнк

Трансфертлердиң анализи ҳәмкапиталоперациялардың есабы

Миллий шегералар арқалы ғәрезсиз трансфертлер, бир тәреплеме иске асырылғаноперацияларды өзинде жәмлейди.
Айтайық, Япония ҳүкимети Өзбекстанға жәмийетлик транспорт ушынбирнешеавтобусты алып келди. Финанслық компенсацияны нәзерде тутпайтуғыноперацияларды иске асырыў ушын төлембалансыныңметодологиясы ―трансфертлер‖деп аталатуғын категорияны өз ишине алады. Бундай қағыйда биртәреплемеоперациялардыстандарт түдеги еки тәреплемеоперацияларғаайландырыўға мүмкиншилик береди. Ғәрезсиз түрде тапсырылған автобуслар Өзбекстанның есап бетлеринде,трансферт(кредит) пенен төленгенимпорт(дебет) ретинде сәўлелендириледи.Улыўмалық көринистеги экономикалық қунға ийе болған ҳәм қандайда бирэквивалентти нәзерде тутыўшы барлықтрансфертлер күнделикли ямасакапиталтрансферткөринисиндеги өткизбелер менен бақланады⁸³.
Улыўма алғанда хызмет көрсетиў тараўындадебетҳәмкредитлердиң тийкарғы категорияларын саўдадағы көрсеткишлер, яғный салыстырмалы қунлар менен байланыстырыў мүмкин. Бирақ бундай ҳәрекеттиң нәтийжелигихызмет көрсетиў статьяларының айырым тараўлардағы усыныўшы факторларының қурамалылығы, сондай-ақ, ҳәр қыйлы статьялардың қуны ҳаққындағы мағлыўматлардың жоқлығы себепли шегераланады. Соның ушын, көпшилик жағдайда,хызмет көрсетиў тараўындадебетҳәмкредитлерди улыўмапрогнозластырыўға имкан беретуғын усыллардан пайдаланылады.
Капитал операциялар есабының еки тийкарғы элементи бар болып олар, туўрыдан-туўры инвестицияларҳәмпортфельинвестициялар болып есапланады.Туўрыдан-туўры инвестицияларды өлшеў, капитал қойылмаларды жайластырыў имканиятына байланыслы. Сондай-ақ,көбирек қамтыў орталығын жаратыў ушын анықнормативбазаны жаратыў ҳәммакроэкономикалық турақлылықты тамийинлеўде мәмлекетлик сиясат кепилликлеринен пайдаланыў зәрүр.
Портфельинвестициялар шет ел инвесторларына берилген қарыз миннетлемелери, мәмлекет ямаса мәмлекетлик шөлкемлер тәрепинен шығарылған сондай-ақ жеке сектордың қарыз миннетлемелери ҳәм акция операцияларын өз ишине алады. Жекекапиталдың ағымынпрогнозластырыў қыйынырақ болады,көпшилик мәмлекетлер ушын халық-аралықбанктиңзаёмларынан пайдаланыў шегераланған.¹⁸