Dns (Domain Name System) tushunchasi

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI SAMARQAND FILIALI

Axborot Texnologiyalari KAFEDRASI

MUSTAQIL ISH
Fan: Windows server boshqaruv asoslari

Tekshirdi: Raximov R

Topshirdi: Abdurahmonov Sh

SAMARQAND-2023

MAVZU: Domain Name System(DNS)ning vazifalari va qo’llanilishi

DNS (Domain Name System) tushunchasi.

DNS ishlash sxemasi.

Reja:

1. Asosiy tushunchalar

2. DNS tuzilishi

3. Foydalanuvchi uchun ma'lumot

1. Asosiy tushunchalar

Domen nima?
Domen – bu sayt nomi, masalan www.saytim.uz
Siz qaysidir saytga kirayotganingizda sayt nomini ya’ni domenni yozasiz. Natijada shu domen sayt joylashgan hosting va baza bilan bog‘lanadi.
Domen – bu cheksiz internet ummonidagi serverlardan birida joylashgan qaysidir saytga olib boradigan manzil hisoblanadi. Aslida Siz hosting xizmatidan foydalanib, saytingizni qaysidir serverga joylashtirganingizda, saytingiz manzili (server nuqta’i nazaridan) qandaydir IP manzilga teng bo‘ladi. Masalan, 192.168.162.134 Bunday IP manzilni eslab qolish qiyin.
Agar domen bo‘lmaganida saytingizga tashrif buyurish uchun foydalanuvchilar saytingiz IP manzilini eslab qolishlari va brauzerlariga 192.168.162.134 deb yozish orqali saytingizga kirishlari kerak bo‘lar edi. Domen afzalligi shundaki, u tushunarsiz va eslab qolish qiyin bo‘lgan IP manzillarni odamlarga tushunarli, eslab qolish oson bo‘lgan chiroyli sayt nomlari aylantiradi. Shuning uchun ham domen sotib olganingizda eng avvalo bu domenni hostingingiz IP manziliga ulab qo‘yasiz. Shunda domen nomi saytingiz IP manzilining tarjimasi bo‘lib qoladi. Har safar foydalanuvchilar o‘z brauzerlarida domen nomingizni yozishsa, bu domen hostingingiz serverining IP manzilini chaqiradi va foydalanuvchiga saytingiz ko‘rsatiladi!
Misol uchun, qalam.uz sayti hostingining sayt joylashgan qismi uchun IP manzili 192.168.111.222 deb hisoblaylik. 


Domen u shuningdek portalning to'g'ridan-to'g'ri manzilini yoki sayt manzillari joylashgan aniq aniqlangan zonani anglatadi, shu bilan birga domen nomlari tizimini tashkil qilishda o'ziga xos nomga ega. Domenlar turli darajalarda bo'ladi, ammo ikkinchi darajadan keyingi domenlar subdomainlar deb ataladi.
Oxir-oqibat domen nima beradi? Bu sizga sayt haqida ko'p narsalarni bilib olishga imkon beradi. Saytning nomi har doim mavjud: .com - bu ko'rsatilgan sayt tijorat yo'nalishidagi degan ma'noni anglatadi, .ru - sayt rus tilida so'zlashadigan Internet segmentida joylashgan - juda "runet". Http://zakupki.gov.ru manzilida joylashgan davlat xaridlari portalini ko'rib chiqamiz, bu erda.gov sayt davlat tomonidan boshqarilishini, and.ru esa ruscha nom zonasiga tegishli ekanligini anglatadi.
Endi nimani anglatishini tushunishingiz kerak IP-manzil... Mashina bizning harflarimizni tushunmaydi, chunki u faqat hisoblashning ikkilik tizimida ishlaydi (bu faqat ikkita 0 va 1 raqamlarini o'z ichiga oladi). IP-manzil raqamlar ko'rinishida ishlaydi, bu tarmoq tugunlari manzillari tarmog'ini sozlash uchun qulaylik yaratadi (ma'lumotlar almashinadigan va o'zlariga ip tayinlaydigan qurilmalar, masalan, smartfon, printer, yo'riqnoma va boshqalar). , o'nlik tizim yordamida mashinaning o'zi raqamlarni ikkilikka aylantiradi va shu bilan ma'lumotlarni qabul qilish va tegishli paketlarni almashtirish talabi bilan qaerga borishni tushunadi.
Masalan, aksariyat uy yo'riqchilarining manzili ikkilik kodda 192.168.1.1 deb belgilanadi, u shunga o'xshash bo'ladi 11000000.10101000.00000001. 00000001. Tizim ma'murlari orasida har bir o'zini hurmat qiladigan tizim ma'muri IP-manzilni boshida o'nlikdan ikkilikka tarjima qilishi kerak degan hazil mavjud.
Bu qog'ozga murakkab ko'rinadi, ammo DNS tufayli biz manzil satriga ya.ru ni yozamiz va Yandex veb-saytiga o'tamiz. Ya'ni, DNS-ning asosiy vazifasi har xil Internet-portallarni qidirishni soddalashtirish va domen nomini IP-manzillarga talqin qilishdir.

2.