Domna pechini tuzilishi va ishi Reja

• .Domna pechini tuzilishi va ishi

• Reja: 2.1. Cho‘yan olish uchun ishlatiladigan materiallar.
• 2.2.Domna pechini tuzilishi va ishi.
• 2.3. Domna pechda sodir bo‘ladigan fizik-kimyoviy jarayonlar.
• 2.4.Domna pechini mahsulotlari
• 2.5.Domna pechining iqtisodiy ko‘rsatkichlari

Domna pechining ko’ndalang kesim sxemasi. .

• 1-cho’yan chiqariladigan nov.
• 2-Xavo xaydaydigan teshik –formalar(bronzadan)
• 3-Shllak chiqaradigan teshik va nov
• 4- Suyuq cho’yan
• 5- suyuq shlak
• 6- gazlar chiqib ketadigan kanal

Cho’yan olish uchun ishlatiladigan materiallar

• Rudalarni asosiy qismini temir tashkil qiladi. Temir tabiatda eng ko’p tarqalgan element hisoblanib, yer qatlamini og’irligini 4,7% tashkil etadi.
• Ximiyaviy toza temir kumishsimon oq rangda bo’lib, bolg’alanuvchan yumshoq metalldir. Malumki tabiatda sof temir kamdan kam uchraydi. Shuning uchun tabiiy sharoitda doim birikma shaklida uchraydi.
• Metallurgiyada Fe ni ajratib oladigan birikmalarni temir rudalari deb ataladi. Fe rudalarida temir oksidlari bilan birga kremniy oksidi SiO2, CaO, MgO va boshqalardan tashqari temir rudalarida S, R, mishpyak va boshqalar uchraydi.

Magnit temirtoshi. Fe3O4

• Temir bu mineralda temir oksidi Fe3O4 xolida bo’ladi. Bunda toza temir miqdori 55-65% va qolgani kisloroddir. Rudada bekorchi jinsni qum tuproq tashkil etadi. Rangi qoramtir bo’lib solishtirma og’irligi 5 ga teng. Bunday temir magnit xossasiga ega bo’lgani uchun magnit temir toshi deb yuritiladi.

Qizil temirtosh.

• Temir bu rudalarda temir oksidi Fe2O3 xolida bo’ladi.
• Temirni o’rtacha miqdori 55-60% ga teng. Rudaning rangi uning ximiyaviy tarkibiga ko’ra och qizildan to’q qizilgacha o’zgaradi. Bekorchi jinslarni qum, tuproq tashkil etib, juda kam miqdorda bo’ladi.
• Qizil temirtosh Rossiyaning Ural, Uzoq SHarq va boshqa joylarida uchraydi.
•  

Qo’ng’ir temir tosh.

• Qo’ng’ir temir tosh temirning suvli oksididir. Getit Fe2O3*N2O bundagi temirni miqdori 57, 6%. Limonit 2Fe2O3*3N2O unda 59.8 % temir bor. Bu rudalar tarkibida bekorchi jinslar ko’p bo’lganligi uchun temirni miqdori 30-50% o’rtasida bo’ladi. Bekorchi jinslarni tashkil etuvchilar gil,qum va boshqalar. Bu rudada temirdan tashqari xrom,nikel va vannadiy xam mavjud.

Temir shpati.

• Bu mineralda temir FeCO3 xolida bo’lib, temirning miqdori 35-45% o’rtasida bo’ladi. Mineralni tarkibida gil,qum va oxaktosh bor. Rangi tiniq kul rang , solishtirma og’irligi 3,8 ga teng. Rossiyaning Ural, Kirov va Sverdlov oblastlarida uchraydi.

Maydalash.

• Katta xajmdagi rudalarni domna pechlariga to’ldirishdan oldin maxsus maydalagich mashinalarida maydalanib, ularni ma’lum o’lchamga keltiriladi.

Maydalash.

• Katta xajmdagi rudalarni domna pechlariga to’ldirishdan oldin maxsus maydalagich mashinalarida maydalanib, ularni ma’lum o’lchamga keltiriladi

Rudani yuvish

• Rudada bekorchi jins va zararli aralashmalar ko’p bo’lsa rudani yuviladi. Rudani yuvilganda keraksiz jinslar suv bilan oqib, temir miqdori 5-20% gacha ko’payishi mumkin.
• .

Rudani elektro magnit usuli bilan boyitish

• Bunda elektro magnit seperatorlaridan o’tkaziladi. Bu usul bilan ishlansa, ruda 5-15 % ga boyishi mumkin

Rudani aglomeratsiya yo’li bilan boyitish

• Bunker ,2-Dozator, 3-aralashtirgich, 4-namlagich(shixtani ), 5-aralashmaga shakl beruvchi aglomeratga aylantiradigan shixta. 6-gorelka(aralashmani yondiruvchi)
• 7-transportyor

• Domna pechining tuzulishi.
• Ma’lumki cho’yanlarni domna pechlarida eritilib olinadi.
• Domna pechini ichki devorlari o’tga chidamli shamot g’ishtidan qurilgan. Ustki qismi Po’lat listlardan qoplangan. Domna pechlari shaxta tipida bo’lib, quyidagicha tuzigan. Domna pechining asosiy qismlari: koloshnik, shaxta,raspar va gorn.Pechga to’ldirilgan ruda,yonilFi va flyusni shixta deb aytiladi.SHixta pechga portsiyalab tashlanadi, shixtaning xar bir portsiyasini kolosh deb yuritiladi.
• Pechni raspar qismi yaqinida diametri d=150-225 mm truba xalqa o’rnatilgan bo’lib, undan pechga 1000-11000 S ga qizitilgan xavo keladi xavo kauper deb ataluvchi qurilmalarda qizdiriladi

• Gorn + zaplechik + raspar+ shaxtani xajmlarini yiFindisi pechni foydali xajmi deb aytiladi.
• Domna pechi va uning yordamchi qurilmalari.Domna pechini asosiy xarakterlovchi ko’rsatgich bu uning foydali xajmidir. Domna pechlarini foydali balandligi deb, solingan shixtani yuqori qismidan, cho’yan chiqadigan teshikkacha bo’lgan oraliqqa ayriladi.Koksda ishlaydaigan pechlarning foydali balandligi 30-32 mni baozan 40 metrni tashkil etadi. Foydali xajm 1300 m3 bo’lgan pechlarda sutkasiga 1800-2014 t chuyan ishlab chiqariladi.
• Katta domna pechlarni qurish iqtisodiy jixatdan foydali,
•