- Нур ютишнинг асосий қонуни асосан, яъни Бугер-Ламберт-Бер қонунига асосан – модда эритмасининг нур ютиш ва шу эритма, нур ютган, ҳам да модданинг концентрацияси орасида боғлиқлик бор.
- С – нур ютган эритма концентрацияси моль/л
- 1 – қатлам қалинлиги, см ҳисобида
- Е – моляр нур ютиш кўрсаткичи
- Морляр нур ютиш кўрсаткичи (Е) қиймати нур ютувчи модданинг табиатига, танланган тўлқин узунлигига ва босимига боғлиқ.
- Jt
- Т = --------дан фойдаланиб Jt =Jo . 10 -E1С тенгламани
- Jo
- қуйидагича ёзиш мумкин. Т= 10 -E1С
D=lgT эканлиги ҳисобга олган холда яъни, агар эритманинг нур ютиши Бугер-Ламберт-Бер қонунига бўйсунса, у холда эритманинг зичлиги D шу эритманинг концентрациясига тўғри пропорционал бўлади. Бу холда оптик зичликнинг концентрациясига боғлиқ графиги (чизмаси) координат бошидан бошланувчи тўғри чизиқ бўлади. Агар модданинг нур ютиш қонуни эътиборга олинмаса тўғри чизиқли боғлиқлик бузилади. - D=lgT эканлиги ҳисобга олган холда яъни, агар эритманинг нур ютиши Бугер-Ламберт-Бер қонунига бўйсунса, у холда эритманинг зичлиги D шу эритманинг концентрациясига тўғри пропорционал бўлади. Бу холда оптик зичликнинг концентрациясига боғлиқ графиги (чизмаси) координат бошидан бошланувчи тўғри чизиқ бўлади. Агар модданинг нур ютиш қонуни эътиборга олинмаса тўғри чизиқли боғлиқлик бузилади.
- Бугер-Ламберт-Бер қонуни фақат нур ютиш кўрсаткичи доимий бўлган монохроматик нурланиш шароитида тўғри келади.
Бер қонуни қуйидаги шароитларда кузатилади: - 1. Эритмадан ўтаётган нур монохроматик бўлиши керак.
- Агар бу шароит кузатилмаса, икки бир-бирига яқин тўлқин узунликлари учун ва 1 қуйидаги тенглик ҳосил бўлади.
- Бер қонуни полихроматик нурлар учун қўлланилмайди, чунки ва 1 қийматлари бир-бирига тенг эмас. Бу эса шуни кўрсатадики, идеал шароитга келтириш, яқинлаштириш учун шундай нур тўпламининг танлаш керакки, бунда тўлқин узунликлари интервали нур ютиш эгри чизиқ максимумини ўз ичига олиши ёки у эгри чизиқда имкон борича эгри чизиқнинг горизонтал қисмида бўлиши керакки, бунда ҳам ма интервалда
- 2. Рангли эритма концентрацияси жуда ҳам юқори бўлиши мақсадга мувофиқ эмас.
- 3. Баъзи бир кимёвий реакцияларсиз, рангсиз эритмаларнинг юқори концентрацияси нур ютиш қийматларига таъсир кўрсатиши мумкин.
- 4. Бер қонуни флюоресценция ҳосил қилувчи моддалар ва суспензия ҳосил қилувчи моддалар учун риоя қилмайди.
- 5. Агарда суюлтирилган эритмалар кимёвий мувозанатли кучли силжитса, у холда нур ютиш қонунига қисман бўйсунмаслик кузатилади.
Do'stlaringiz bilan baham: |