Dostonlar

? Kuntug’mish va Xolbeka Azbarxoja xiyonati tufayli mashshqqatlarga duch kelishganini eshitgani uchun. (13-bet).

Qaysi doston badiiy jihatdan yetuk asar hisoblanib, u o’zining yaxlit kompozitsiyasiga ega. Asarda kishini asosiy voqealardan chalg’itadigan o’rinlar uchramaydi, akisincha, har bir voqea, har bir epizod dostonni to’ldiradi? “Kuntug’mish” dostoni (14-bet).

Qaysi doston xalq og’zaki ijodidagi barcha she’riy qoidalar va uslublarni o’zida jamlagan asardir. Unda xalq dostonlarida bo’lganidek, voqealar, sarguzashtlar, asosan, nasiriy bayon etiladi, qahramonlar tavsifi, ruhiy kechinmalar she’riy yo’l bilan ifodalanadi? “Kuntug’mish” dostoni (14-bet).

Qaysi doston tili nihoyatda yengil va ravon. Unda rang-barang badiiy til vositalaridan unumli foydalanilgan, ayniqsa hikimatli so’zlar darajasiga ko’tarilgan ayrim baytlar hech kimni befarq qoldirmaydi? “Kuntug’mish ” dostoni (14-bet).

“G’aribning ko’nglini ovlamoq savob”, “Qilichdan seskanmas botirning tani”, “Gavharni ne bilsin ushalgan sopol”. Hikmatli so’zlar darajasiga ko’tarilgan mazkur baytlar qaysi dostondan olingan? “Kuntug’mish” dostoni (14-bet).

“Zarning qadrini zargar bilar har yerda”, “Kamlikning kamoli bordir, manmanlikning zavoli bordir” “Kuntug’mish” dostonidan.

“Yaxshilarning yuzin ko’rsang jannatdir, Yomon odam qilgan ishi minnatdir”, “O’zingdan kattani uchratsang pir bil, O’zingni er bilsang, birovni sher bil” “Kuntug’mish” dostoni.

“Do’stlar-ay ko’ngil bir yor istaydir” misralari qaysi dostondan olingan? “Kuntug’mish” dostoni. (18-bet).

“…..shunday tog’ edi… . Yovvoyi meva chunon ko’p edi. Yoz kunlarida yavvoyi mevalarni quritib, bir yerni qazib, qishlik ovqatini berkitib olar edi” Mazkur parcha qaysi dostondan olingan va gap qaysi tog’ haqida ketyapti? “Kuntug’mish” dostonidan, Mug’ol tog’.(23-bet)

Azbarxo’ja Kuntug’mishga nimaning evaziga buloqni egallab yotgan ajdahoni o’ldirish shartini qo’yadi? Bir kosa suv va bir non evaziga.

Azbarxo’ja nimani o’rtaga qo’yib, Kuntug’mish bilan do’st tutinadi? Quroni karimni o’rtaga qo’yib.(23-bet)

“Davlat ham egiz, mehnat ham egiz” maqoli qaysi dostondan olingan va kim haqida? “Kuntug’mish” dostonidan Kuntug’mish.

“Ey zamona, qish-yozingni, kecha-kunduzingni, oy, oftob, yulduzingni, osmon-yeringni, harna boringni bor enangni…” so’zlari qaysi qahramonga tegishli? Kuntug’mishga (24-bet)

Ayg’il menga otingni, bergil baton zotingni,

Qo’y endi uyotingni, qaydin kelasan ayg’il. “Kuntug’mish” dostonidan olingan mazkur baytdagi menga so’zi qo’lyozmada qanday yozilgan? Megan.(24-bet)

34. 
    Kuntug’mish tushida Xolbekani ko’rgan paytda necha yoshda edi? 14 yosh (27-bet)
    
35. 
    Vatanim yo‘q, kiray desam,
    

Yorim yo‘qdir, ko‘ray desam,
Qo`zim yo`q, o`rgilay desam,
Ajal yetmas, o`lay desam,
Cho`pon boshim sarson bo`ldi.
Ushbu she’riy parcha qaysi dostondan olingan? “Kuntug’mish” dostonidan (29-bet)

36. 
    Cho`ponlar nega bolaning otini Gurkiboy qo`ydilar? Uni bo`ridan qutqarib qolishgani uchun. Chunki cho`ponlar bo`rini gurk der ekan, o`z oti o`zi bilan deb, bolaning otini Gurkiboy qo`yganlar. (31-bet)
    
37. 
    Olim sayyod baliq ichidan topgan bolaga nega Mohiboy deb ot qo`yganlar? Sayyodlar baliqni mohi der ekan. O`z oti o`zi bilan deb, bolaning otini Mohiboy qo`yganlar.
    
38. 
    Gurkiboy necha yoshga kirgandan keyin cho`ponlar qo`y boqtirib, har kun birovining qo`yini boqib kelar edi? 10 yoshga kirgandan keyin (32-bet)
    
39. 
    Cho`ponlardan biri nima sabab Gurkiboyni izzatlab, eshagiga mindirib qo`yni o`zi boqar edi, boshqa cho`ponlardan ko`p mehribon edi? Otasini ko`rgani sababli. (32-bet)
    
40. 
    Gurkiboy necha yoshga kirganda cho`ponlar “Ey birodarlar, shu Gurkiboyni bizlar bir bo`ridan tushirib oldik, bir odam ham izlab kelmadi-ya”, deb gaplashishadi? 12 yoshga kirganda. (33-bet)
    
41. 
    Cho`ponlar: “Bizga tojikligingni qo`y, o`zbaki qilib aytib ber” deyishganda, “tojikingni deb, nimani nazarda tutishgan edi? Cho`ponlar sahronishin-da, g`azalni ham tojiki deydi ekan, ularning o`zbakisi jo`n so`z edi. (34-bet)
    
42. 
    Mohiboy nega sayyodlar qo`lidan qochib ketadi? Qimor o`ynab kabobning pulini, ustidagi bir-ikki yupqa ozoda to`nini boy bergani, puli qolmagani uchun.
    
43. 
    Baland bo`lma, past bo`laylik,
    

G`anim bilan qasd bo`laylik,
Daryodan o`tgin ber yoqqa,
Kel, ikkovimiz do`st bo`laylik. Mazkur misralar qaysi dostondan olingan? “Kuntug`mish” dostonidan. Gurkiboyning Mohiboyga nutqi.

44. 
    Gurkiboy bilan Mohiboyning qaysi biri aka, qaysi biri uka edi? Gurkiboy aka, Mohiboy uka edi.
    
45. 
    Gurkiboy va Mohiboy bir-biri bilan qay tarzda do`st bo`ladilar? Ikkovi chinachoq olishib bolalarning rasmini qilishib do`st bo`ladilar.
    

“Ravshan dostoni”

1. 
   Burungi o‘tgan zamonda, eli-yurti omonda, Buxorodan tumanda,Taka-Yovmit deganda, deb boshlanuvchi doston qaysi? “Ravshan dostoni”
   
2. 
   Avazxonni “o‘g‘lim” deb, yoqasidan solib etagidan olgan pari kim? Og‘a Yunus pari.
   
3. 
   Hasanxonni “bolam” deb suyub yoqasidan solib etagidan olgan pari kim? Misqol pari.
   
4. 
   Qo‘lingdan kelgancha chiqar yaxshi ot
   

Yaxshilik qil, bolam, yomonlikni ot.
Nasihatim yod qilib ol, yolg‘izim,
Yolg‘iz yursa, chang chiqarmas yolg‘iz ot.
Ushbu