Довонда табиат тақвими қандай бўлиши керак ва уни ўз қўлларингиз билан қандай қилиш керак
Download 1.32 Mb.
|
тема 8
|
Довонда табиат тақвими қандай бўлиши керак ва уни ўз қўлларингиз билан қандай қилиш керак Таркиб * Болалар боғчаси учун табиат тақвими - нима учун керак? * Ёш гуруҳ учун табиат тақвими * Болалар боғчасининг ўрта ва катта гуруҳи учун табиат тақвими * Биз ўз қўлларимиз билан болалар боғчаси учун табиат тақвимини тузамиз Болалар боғчаси-бу нафақат ота-онаси иш пайтида бола вақт ўтказадиган жой. Бу ерда у ривожланади, алоқа ва хулқ-атвор қоидалари билан танишади, ўзи ва атрофидаги дунё ҳақида кўп нарсаларни ўрганади. Federal Давлат таълим стандартининг дастурида, бошқа нарсалар қатори, ҳар бир гуруҳда болалар боғчаси учун табиат тақвими бўлиши кераклиги таъкидланган. Кичик болалар учун бу битта стенд, катта ёшдаги болалар учун - бошқаси. Бироқ, бундай тақвим муҳим вазифаларни бажаради ва болаларни табиат ва об-ҳаво билан таништиришда ўқитувчининг дидактик материали бўлиб хизмат қилади. Болалар боғчаси учун табиат тақвими - нега сизга керак? Юқорида айтиб ўтилган тақвим деб ҳам аталадиган табиат бурчаги ҳар бир гуруҳ учун фойдали безакдир. Бу нафақат ёрқин ва қизиқарли, балки маълумотли ҳам бўлиши керак. Тақвимнинг асосий вазифалари: * Болаларнинг екология ҳақидаги ғояларини шакллантириш. Фикрлашни ривожлантириш, турли хил табиий ҳодисалар ўртасида сабаб-оқибат алоқаларини ўрнатиш қобилияти. * Табиатда тўғри хулқ-атвор асосларини таклиф қилиш ва уни сақлаб қолиш истаги. * Дунё атрофида қанчалик улкан ва хилма-хил еканлиги ҳақида ғояни шакллантириш. * Табиатга ҳурмат ва муҳаббатни тарбиялаш. природными явлениями. * Ҳар бир педагог табиий майдон қандай бўлиши кераклиги ҳақида ўз фикрига ега. Аммо шуни унутмангки, болалар иложи борича ва ўзларига тушунарли шаклда ўрганишлари керак. Тақвимга қўшимча равишда сиз ёпиқ ўсимликларни (ficus, primrose, бинафшаранг, хлорофитум ва бошқаларни) жойлаштиришингиз ва йигитларга уларга қандай қилиб тўғри ғамхўрлик қилишни кўрсатишингиз мумкин бўлган ёввойи табиат бурчаги бўлади. У ерда сиз кичик ва оддий ҳайвонларга ега бўлишингиз мумкин: балиқ, чўчқалар, тўтиқушлар, Ҳамстерлар, сичқонлар, тошбақалар. Болалар йил ва об-ҳаво шароитларига қараб flora ва fauna вакилларининг ўзини қандай тутишини визуал равишда кузатиб боришлари мумкин. Ўқитувчилар учун енг катта қийинчилик одатда табиат бурчагида тақвим дизайни билан боғлиқ. У ерда қандай маълумотларни жойлаштириш, уни тўғри тақдим етиш, кўрганларини ўқувчиларга қандай қилиб айтиб бериш ҳақида саволлар. Енди дўконда сизга керак бўлган ҳамма нарсани ўз ичига олган болалар боғчаси учун жуда кўп тайёр табиат тақвимларини топишингиз мумкин. Натижада, барча вариантлар 2 ёш гуруҳига бўлинади: ёш гуруҳ ва ўрта/ катта гуруҳ учун. Кичик гуруҳ учун табиат тақвими 3-4 ёшли болалар учун табиат тақвимларининг бир неча турлари мавжуд: ҳайвонлар, қушларнинг ўсиши ва ривожланишини, табиатдаги мавсумий ўзгаришларни кузатиш. Қушлар ҳақидаги тақвимда озиқлантирувчига келган турли хил қушларнинг фотосуратлари мавжуд-болалар уларнинг кўплари билан биринчи marta танишадилар. Мавсумга қараб табиатдаги ўзгаришлар тақвими болаларга ҳар куни деразадан ташқарида содир бўлаётган воқеаларни мунтазам равишда кузатиб бориш ва маълумотлар билан текшириш имконини беради. Кўпинча у ўқ билан соат шаклида амалга оширилади. Ўқитувчи ҳар бир мавсум бошида ва охирида уларни кузатиши керак. Тақвим йилнинг турли вақтларида об-ҳаво шароитларини акс еттирувчи расмлар билан бирга келади, шунинг учун юришдан кейин бутун кичик гуруҳ керакли нарсаларни (қуёш, ёмғир, шамол, бўрон) топиб, уларни стендга бириктириши мумкин. Шу билан бирга, тақвимда бир нечта секторлар бўлиши мумкин: * Фасллар: ёз, Баҳор, куз, қиш. Қандай бўлмасин, болалар боғчаси учун табиат тақвими ушбу сектор билан тартибга солиниши керак, чунки ёш гуруҳда болалар совуқ, иссиқ, шамолли нима еканлиги ҳақида тасаввурга ега бўлишни бошлайдилар, бу баҳор ёки куз, қиш ёки ёзни англатади, қушлар учиб кетади ёки қайтиб келади. * Табиий ҳодисалар ва ҳарорат: ёмғир (кучли ва заиф), қор, бўрон, шамол, қуёш, туман, дўл, совуқ, муз ва бошқалар.; унинг бўйлаб ҳаракатланадиган element билан ҳарорат шкаласи. * Ҳафтанинг кунлари: душанбадан якшанбагача. Табиат тақвимидан фойдаланиш билан бир вақтда тарбиячи болаларга юриш учун қўғирчоқни тўғри кийинтириш зарур бўлган дидактик ўйин беради. Улар иссиқ кийимларни қандай олиш кераклигини, қаерда ва қандай тартибда кийиш кераклигини тушунишлари керак. Болалар боғчасининг ўрта ва катта гуруҳи учун табиат тақвими Агар 3 яшар болалар билан тарбиячи табиатнинг ҳар бир ҳодисасини алоҳида кузаца, 4 ёшдан бошлаб болалар бир вақтнинг ўзида 2-3 ҳодисани идрок ета оладилар. Масалан, нафақат ёмғирли об-ҳаво, балки бир вақтнинг ўзида шамолли об-ҳаво ёки нафақат дарахтлардаги баргларнинг очилиши, балки уларнинг шамол билан тушиши ҳам. Шу билан бирга, табиат тақвими мураккаблашиши ёки тўлдирилиши мумкин. Масалан, байрамлар билан ойлар тегишли байроқлар ёки расмлар билан тўлдирилиши мумкин: "8 март", "янги йил", "Пасха" ва бошқалар. Енди сиз нафақат болалар боғчасига келган ҳафтанинг кунини белгилашингиз, балки сана, ой ва йилни ҳам кўрсатишингиз мумкин. Болалар боғчасининг ўрта ва катта гуруҳи учун табиат тақвими Агар 3 яшар болалар билан тарбиячи табиатнинг ҳар бир ҳодисасини алоҳида кузаца, 4 ёшдан бошлаб болалар бир вақтнинг ўзида 2-3 ҳодисани идрок ета оладилар. Масалан, нафақат ёмғирли об-ҳаво, балки бир вақтнинг ўзида шамолли об-ҳаво ёки нафақат дарахтлардаги баргларнинг очилиши, балки уларнинг шамол билан тушиши ҳам. Шу билан бирга, табиат тақвими мураккаблашиши ёки тўлдирилиши мумкин. Масалан, байрамлар билан ойлар тегишли байроқлар ёки расмлар билан тўлдирилиши мумкин: "8 март", "янги йил", "Пасха" ва бошқалар. Енди сиз нафақат болалар боғчасига келган ҳафтанинг кунини белгилашингиз, балки сана, ой ва йилни ҳам кўрсатишингиз мумкин. Календарлар ишлаб чиқарувчилари магнитларни ўз ичига олган ва ювиладиган маркерлар учун тахта сифатида ҳаракат қилишлари мумкин бўлган жуда замонавий моделларни ишлаб чиқаришни бошладилар. Ҳарфлар ва рақамларни аллақачон ўзлаштирган мактабгача ёшдаги болалар унга ёзувларини киритишлари ёки кўрганларини чизмалар билан тасвирлашлари мумкин–ёки ўқитувчи буни амалга оширади. Бу ўқувчилар билан ҳар куни муҳокама қилиниши мумкин бўлган кузатишларнинг бир тури бўлиб чиқади. Тақвим услублари жуда бошқача бўлиши мумкин: мултфилм, sport, монохром, кулгили, fonda болалар, ҳайвонлар, ўсимликлар ёки гўзал табиат тасвирлари билан. Биз ўз қўлларимиз билан болалар боғчаси учун табиат тақвимини тузамиз Агар тайёр тақвимни сотиб олиш учун маблаг ъ бўлмаса ёки тасаввур қайнаётган бўлса, уни яратишда ўз ғояларингизни амалга оширишни хоҳласангиз, унда тахминан 5-6 соат вақт сарфлаб, ўз қўлларингиз билан табиат бурчагини ясашингиз мумкин. Бу ерда қизиқарли вариантлар мавжуд. Еҳтимол, енг амалий тақвим ескириш чидамли базаси ва ажойиб матонат билан бири бўлади. Мукаммал variant-тўртбурчаклар гилам. Унга расмлар ва безакларни бириктириш учун сиз пинлардан фойдаланишингиз мумкин. Бундай тақвимнинг камчиликлари енг юқори хавфсизлик емас. Шунинг учун уни катта болалар боғчаси гуруҳида қўллаш мақбулроқ. Ҳар бир мавсум алоҳида безатилсин. Баҳор келди-сиз тегишли фотосуратларни (ҳатто болаларнинг ўзлари ҳам), журналлардан ёки посткарталардан кесилган расмларни осиб қўйишингиз мумкин. Интернетда сиз йилнинг шу давридаги об-ҳаво воқеалари тасвирларини ҳам топасиз. Рангли қоғоздан сиз ҳафтанинг кунлари ва куннинг вақтини "соат" қилишингиз мумкин. Ёки бу фақат катакчалар ёрдамида танланган расмлар бўлиши мумкин. Яна бир яхши variant-бу контрплак базаси ёки ПВХ. Кейин ишлаш хавфсизроқ бўлади. Ўз-ўзидан ёпишқоқ қоғоз стендни безашга ва уни тўғри тартибга солишга имкон беради. Ижодий ота-оналардан тематик постcарталарни ёки қўлда тайёрланган интерактив елементларни уйдан олиб келишини сўранг. Ҳаракатланувчи термометр индикатори қизил ва кўк қулфлардан тайёрланиши мумкин. Улар ўртада, юқорида ва пастда ёпилсин, термометр кўрсаткичларини асл шкала билан ёзинг. Табиий тақвимнинг соддалаштирилган версияси ҳам қизиқарли бўлади. Фаслларни соат йўналиши бўйича тартибга солинг, уларнинг тўғри об-ҳаво шароитларини кўрсатинг. Окни марказга қўйинг. Сиз 4 та файлни базага бириктиришингиз ва уларга фасллар билан расмларни қўшишингиз мумкин, юқоридан еса ўз-ўзидан ёпишқоқ қоғоз ёки икки томонлама лента ёрдамида сиз ҳайвонлар, об-ҳаво ҳодисалари, ҳарорат ва бошқа нарсаларнинг расмларини бириктиришингиз мумкин. Болалар боғчаси учун табиат тақвимини ишлаб чиқиб, сиз ўқувчиларингизга атрофдаги дунёни ёғингарчилик, ҳароратни пасайтириш ва кўтариш, уйғониш ва ухлаб ётган ҳайвонлар ва гуллар шаклида намоён бўлишига имкон берасиз. Болалар учун тушунарли бўлган стендни яратинг ёки сотиб олинг. Улар бу жараёнда иложи борича иштирок етишсин: улар ўзлари кўрган ва ҳис қилган нарсалар ҳақида гапиришади, қандай расм ва уни қаерга жойлаштириш кераклиги ҳақидаги саволларга жавоб беришади. Йигитларни ривожлантириш-бу келажак! Download 1.32 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|