Dspace raqamli kutubxona uchun dasturiy vosita Ilmiy, tijoriy va notijoriy tashkilotlar uchun ochiq repozitoriy yaratishga mo’ljallangan dasturiy vosita, Intellektual mahsulotlarni to'plash

Abduzoirov Shaxobiddin
Dspace raqamli kutubxona uchun dasturiy vosita

• Ilmiy, tijoriy va notijoriy tashkilotlar uchun ochiq repozitoriy yaratishga mo’ljallangan dasturiy vosita,
• Intellektual mahsulotlarni to'plash, tarqatish va institut darajada saqlab turadigan institutsional repozitoriylarni yaratishga ko'maklashish.

Izoh
O'qituvchilar va xodimlar tomonidan ishlab chiqarilgan barcha resurslarni (ma'ruza mtnlari, videolar, maqolalar va ma'lumotlar to'plamlarining raqamli versiyalari) institute darajada omboriga saqlash va ularni kelajak avlodlarga asl raqamli shaklida taqdim etish uchun mo'ljallangan.

• Raqamli materiallarni, jumladan, matn, video, audio va ma'lumotni olish, saqlash, indekslash, saqlash va tarqatish imkoniyatini beradigan ochiq manbali repozitoriy ilova
• Vaqt o'tishi bilan materiallarga va adabiyotlarga professional ravishda saqlanadigan omborda boshqarish usulini taqdim etadi.

Barcha turdagi hujjatlarni raqamli saqlashni qo'llab-quvvatlash uchun maxsus yaratilgan, masalan:

Maqolalar, bosma nashrlar, ishchi hujjatlar, texnik hisobotlar, konferentsiyalar kabi hujjatlar
Kitoblar
Tezislar
Ma'lumotlar to'plami
Kompyuter dasturlari
Vizualizal, simulyatsiya va boshqa modellar
Multimedia nashrlari
Ma'muriy yozuvlar
Chop etilgan kitoblar
Ochiq e-jurnallar
Bibliografik ma'lumotlar to'plami
Rasmlar
Ovozli fayllar
Video fayllar
Raqamli kutubxona to'plamlari
Ob'ektlarni o'rganish
Veb-sahifalar
2000 yil MART
Hewlett-Packard (HP) kompaniyasi MIT kutubxonalariga ko'p oylik ilmiy-tadqiqot tashkilotining raqamli formatda intellektual nashrlari uchun dinamik omborxona qurishda 18 oylik hamkorlik qilgani uchun 1,8 million dollar olgan.
Tarixi
2002 yil 4-noyabr
- HP laboratoriyalari va MIT kutubxonalari tizimni butun dunyo bo'ylab BSD (Berkeley Software Distribution ) ochiq kodli litsenziyasi shartlari asosida chiqargan.

2007 iyul

• DSpace foydalanuvchilari hamjamiyati kengayib borgan sari, HP va MIT birgalikda rahbarlik va qo'llab-quvvatlashni ta'minlaydigan notijorat tashkilot - DSpace Foundation tashkil etishdi.
• 2009 may
• Tegishli loyihalar bo'yicha hamkorlik va DSpace Jamg'armasi va Fedora Commons tashkiloti o'rtasida o'sib borayotgan hamkorlik ikkala tashkilotning DuraSpace nomli notijorat nodavlat tashkilotida umumiy vazifalarini bajarish uchun birlashishiga olib keldi.

Bu sizga ilmiy maqolalar, adabiyotlar, referatlar, madaniy materiallar, 3D raqamli ob'ektlarni skanerlash, fotosuratlar va boshqalarni o'z ichiga olgan har xil raqamli tarkiblarni yaratishga, indekslashga va olishga yordam beradi.
Funksiyasi

• Eskirgan ma'lumotlarga ega bo'lgan muassasalarga ularning ma'lumotlarini kuzatishda, ularni mazmuni bo’yicha tashkil etishda va ularni yangilariga o'tkazishda yordam beradigan vositalar to'plamini taqdim etadi.
• Umumiy fayl formatlari avtomatik ravishda aniqlanadi va media turlari tan olinadi va ijro etiladi. To'liq matnli va qirrali qidiruv barqaror, aniqlanadigan metadata orqali uzatiladigan tarkibga asoslangan va doimiy identifikatorlarga bog'langan va OAI metadata yig'ish uchun boshqa tizimlarga mavjud.

1) Metama’lumot

> elementlarni intellektual tavsiflash uchun malakali meta-ma'lumotli Dublin Core standartidan foydalanadi.
> Faqat 3 ta maydonni to'ldirish shart
-title
-til
- topshirish sanasi
> hujjat abstraktlari, kalit so'zlar, texnik va huquqlar metadata uchun qo'shimcha maydon mavjud.
Ushbu metadata id DSpace-dagi yozuvda ko'rsatilgan va tizimni ko'rib chiqish va qidirish uchun indekslanadi.

 3) Foydalanish interfeysi

Internetga asoslangan interfeys

Dspacening 3 interfeysi

Muassasalarning interfeysi

Iste'molchi interfeysi

 Metadata orqali ko'rish yoki qidirish orqali elementni qidirish va olish

Tizim ma'murlari

 4) Technologik platforma

• Tizim UNIX platformasida ishlashga mo'ljallangan bo'lib, unga boshqa o'rta dasturlar va ochiq manbali vositalar, shuningdek DSpace jamoasi yozgan dasturlar kiradi.
• Barcha original kod Java dasturlash tilida yozilgan. Texnologik stackning boshqa qismlari orasida ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimi (PostgreSQL), veb-server va Java server vositasi (Apache va Tomcat, ikkalasi ham Apache Foundation), Jena (HP Labs RDF Toolkit), OCLC-dan OAICat va boshqa bir qator foydali kutubxonalar mavjud. Barcha tarkibiy qismlar va kutubxonalar ham ochiq manbali dasturiy ta'minot.
• Kutubxonalar iloji boricha birlashtiriladi (istisnolar o'rnatish ko'rsatmalarida tasvirlangan). Tizim SourceForge-da mavjud bo'lib, u DSpace ma'lumot veb-sayti va HP Labs-ga murojaat qilinadi.

5) OAI Boshqa DSpace foydalanuvchilari, shuningdek boshqa raqamli omborxonalar, preprintlar va elektron bosib chiqarish serverlari bilan o'zaro aloqani qo'llab-quvvatlash maqsadiga erishish uchun tizim metadata (OAI-PMH) to'plash uchun Ochiq arxivlar tashabbusi protokolini amalga oshiradi. Buning uchun DSpace OCLC OAICat-dan foydalangan va hozirda tizimdagi har bir element uchun Dublin Core metadata-sini taqdim etadi.

• Katta jamoa
• bepul
• Moslashtirilishi mumkin
• Barcha turdagi muassasalar
• Har qanday raqamli tarkib

Nima uchun Dspace?