Думаева зухрахон Насритдиновна овқат ҳазм қилиш тизими физиологияси ўқув қўлланма

2.8–расм. Ингичка ичакнинг эпителий қавати ҳужайралари юза 
қисмида жойлашган микрофлора.
Овқат ҳазм қилиш тизимининг бошланғич таркибий қисми 
ҳисобланган – оғиз бўшлиғида (сўлак таркибида) таҳминан 10
8
МК/мл 
микроорганизмлар мавжудлиги қайд қилинади. Жумладан, оғиз бўшлиғида 
стрептококклар, стафилакокклар, лактобациллалар каби 200 турдан ортиқ 
микроорганизмлар мавжудлиги аниқланган. Оғиз бўшлиғи шиллиқ қавати 
юза қисмида S. salivarus, S. mitis, S. mutans, S. sangius, S. viridans турлари 
доминантлик қилиши қайд қилинади. Ошқозон ички қисмида протеолитик 
ферментлар, ошқозон шираси таъсирида микроорганизмлар учун қулай 
шароит мавжуд эмас, шу сабабли бу қисмда микроорганизмларнинг миқдори 
ҳар 1 мл моддага нисбатан 10
2
–10
4 
донани ташкил қилиши қайд қилинади. 
Жумладан, ошқозонда хлорид кислотали муҳит таъсирига чидамли бўлган – 
Lactobacillus авлоди турлари тарқалган.
Ингичка ичакда микроорганизмлар миқдори ўртача 1 мл моддага 
нисбатан 10
2
–10
4
тани ташкил қилиши қайд қилинади. Ошқозон–ичак 
тизимида йўғон ичак қисмида ҳар 1 мл моддага нисбатан 10
10
–10
12 
КҲБ га 
тенглиги аниқланган. Жумладан, бу жойда фекалиянинг 60% қисми айнан, 
бактериялар улушига тўғри келади. 
Ичак микрофлораси одам организмининг меъёрий функция 
бажаришида муҳим аҳамиятга эгалиги тўлиқ тасдиқланган. Турли хил 
инфекцион касалликлар патогенезида дисбактериоз ҳолати айнан, ушбу 
микрофлора тур таркиби ва миқдорида юзага келувчи ўзгаришлар билан 

---

36 
боғлиқ ҳисобланади. Одам организми овқат ҳазм қилиш тизимида 
микрофлора она организми орқали ҳомила организмига ўтиши асосида 
ҳомиланинг ривожланиши даврида шакллана бошлайди ва чақалоқ туғилиши 
билан, бу микрофлора жадал ривожланади ва одам организми билан умри 
давомида ўзига хос симбиоз типида ҳаёт кечириши қайд қилинади.
Умумий ҳолатда, одам организми овқат ҳазм қилиш тизимида мавжуд 
микрофлора қуйидаги кўринишда 2 та гуруҳга ажратилади: