Dvigatelni sovutish diagnostikasi


Download 0.87 Mb.
bet1/3
Sana21.04.2023
Hajmi0.87 Mb.
#1374717
  1   2   3
Bog'liq
Dvigatelni sovutish diagnostikasi

Dvigatelni sovutish diagnostikasi


Sovutish tizimining asosiy vazifasi, avvalo, ish haroratiga erta kirishni ta'minlash, deb taxmin qilish qiyin emas, shundan so'ng ushbu haroratni saqlab turish va ortiqcha issiqlikni atmosferaga samarali olib tashlash amalga oshiriladi.
Shu bilan birga, vosita juda sovuq bo'lib qolishiga yo'l qo'yilmaydi, chunki ish haroratiga qadar isitilmaydigan vosita yuk ostida tezroq eskiradi va juda qizib ketgan ICE siqilib qolishi mumkin.
Sovitish tizimining vazifasi, turlari, tuzilishi va ishlashi. Dvigatel silindrlarida yonuvchi aralashma yonayotganda, dvigatel qismlari qizib kengayadi, natijada birikmalardagi qismlar tez yeyiladi va qadalib qolishi mumkin, dvigatel bloki qiziydi, unga tegib turgan qistirgichli prokladkalar, rezinali salniklar, elektr simlarining izolyatsiyalari quyib qolishi va taglikdagi moy suyulib uning moylash xususiyati kamayayib ketishi mumkin.
Sovutish tizimining turlari. Suyuqlikning harakatlanish usuli bo’yicha termosifon, aralash va majburiy tizimlar mavjud. Termosifon usulida suyuqlikning harakati issiq va sovuq suyuqliklar zichligining farqi tufayli tabiiy ravishda o’tadi. Aralash usulda esa radiatordagi sovutilgan suyuqlik nasos yordamida silindrlarning yuqori qismiga yuboriladi, pastki qismiga esa suyuqlik o’z tabiiy oqimi bilan oqib turadi. Majburiy usulda tizimdagi suyuqlik nasos yordamida uzlo’qsiz harakat qiladi. Zamonaviy avtomobil dvigatellarida aralash yoki majburiy (Vsimon dvigatellarda) usul bilan ishlaydigan sovutish tizimlari qo’llaniladi. Sovutish tizimi tuzilishi jihatidan dvigatelni sovutish usuli bo’yicha suyuqlik bilan sovutish va havo bilan sovutish usullari mavjud.
Suyuqlik bilan sovutish tizimining umumiy tuzilishi va ishlashi. Suyuqlik bilan sovutish tizimi sovutish g’ilofi, radiator, jalyuz, nasos, termostat, birlashtiruvchi shlang va kalta oraliq naychalaridan iborat bo’lib qo’yidagicha ishlaydi. Suyuqlik bilan sovutish tarmog’ining ishlash tasviri.


1 -radiator qopqog’i; 2 -radiatorning yuqorigi baki; 3, 4 -suyuqlik quvurlari; 5 -nasosga kirish quvuri; 6 -suyuqlikning chiqish tuynugi; 7 -termostat; 8 -blokdagi suyuqlik kirish yo’llari; 9 -blokdagi suyuqlik chiqish yo’llari; 10 -suyuqlik yo’li; 11 -blok; 12 -suyuqlik to’kish jo’mragi; 13 -suyuqlik nasosi; 14, 15, 16 -pastki suyuqlik quvurlari; 17 -radiator tagidagi jo’mrak; 18 -radiatorning pastki baki; 19 -ventilyator; 20 -radiator; 21 -bug’ nayi.
Sovutish tiziminin qismlarining tuzilishi. Sovutish suyuqligi sifatida, asosan, toza suv ishlatiladi, chunki u issiqlikni o’ziga tez qabul qiladi va tarqatadi, arzon va yetarli miqdorda bo’ladi. Lekin suv cho’kindi hosil qilib, blokning issiqlik o’tkazish qobiliyatini pasaytiradi, g’ilof devorlari zanglanishi natijasida yemiriladi. Suv qishda muzlab, blok devorlarini darz ketkazadi yoki yorib yuborishi mumkin. Bu kamchiliklardan holi bo’lish uchun sovutish suyuqligi sifatida antifriz TOSOL A 40 va A 65 lar keng ishlatiladi.
Radiator dvigatel blokida qizigan sovutish suyuqligining issiqligini havo oqimi ta’sirida tashqi muhitga tarqatib yuborish va haroratni pasaytirish uchun xizmat qiladi. Radiator pastki bakchalar, trubkalar, panjaralar, klapanli bo’g’iz qopqog’i va suyuqlik to’kish jo’mraklaridan tuzilgan. Undan tashqari radiator va dvigatelni havo oqimi bilan shamollatishni kamaytirish uchun to’sgich (jalyuza) o’rnatilgan, u sharnir ravishda tik o’rnatilgan plastinkalardan tuzilgan.


Suyuqlik nasosi suyuqlikning majburiy harakatlanishini amalga oshiradi. U markazdan qochirma turda bo’lib, silindrlar blokining old devoriga o’rnatilgan. Nasos parragi ventilyator bilan bitta valga joylashgan. Suyuqlik chiqmasligi uchun nasos vallariga va podshipniklarga salniklar o’rnatilgan.
Ventilyator radiator orqali o’tuvchi havo oqimini ko’paytirish uchun xizmat qiladi. Unda ikkita, to’rtta va oltita kurakcha bo’ladi. Shovqinni kamaytirish uchun kurakchalar X simon juft-juft qilib, 70 va 110 burchak ostida joylashtiriladi. Kurakchalar po’lat listdan yoki plastmassadan yasaladi. Ventilyator va suyuqlik nasosi tirsakli val shkividan tasma yordamida harakatlanadi.
Zamonaviy avtoulovlardagi sovutish tizimi estrodiol turdagi echimdir, ya'ni dvigatel ham suyuq, ham havo sovutish orqali sovutiladi. Ushbu tizim bir qator tarkibiy elementlarni, shuningdek yopiq pallada aylanib yuradigan maxsus sovutish suvi (antifriz yoki antifriz) ni o'z ichiga olganligini hisobga olsak, avtoulovning ishlashida bunday nosozliklar ko'pincha paydo bo'ladi.
Amalda, tashxisning bir qismi sifatida turli xil nuqsonlar yoki aşınmalar uchun individual elementlarni emas, balki butun tizimni tekshirish kerak. Shuningdek, zamonaviy avtoulovlarda kaput ostida juda kam joy borligini hisobga olish kerak.
Bu shuni anglatadiki, sovutish tizimidagi shlanglar egilib, bir nechta bo'g'imlarga ega, hajmi va shakli jihatidan farq qiladi. Shlanglarning xizmat qilish muddati juda uzoq bo'lsa ham, sifatli mahsulotlar vaqt o'tishi bilan eskiradi.

  • Shunday qilib, tashxisga qaytish. Avvalo, kengaytirish idishidagi sovutish suvi darajasi va holatini tekshirish kerak. Issiqlik dvigatelidagi darajani "min" va "max" belgilari orasida bo'lish tavsiya etiladi. Sovuq dvigatelda sathni «minimal» darajaga tushirish mumkin, chunki motorni qizdirgandan keyin uning isishi sovutish kamerasining kengayishi natijasida ko'tariladi.

Shuningdek, sovutish suvining bulutlanishi, aralashmalarning mavjudligi va boshqalar. odatda antifriz yoki antifrizni o'zgartirish kerakligini ko'rsatadi. Qoida tariqasida, sovutish suvi 2-3 yil xizmat qilish uchun mo'ljallangan, keyin foydali xususiyatlarning yo'qolishi kuzatiladi.

  • Biz yana oldinga boramiz. Agar sovutish suvi sathi normal holatga keltirilgandan keyin ham tez tushib ketayotgani sezilib qolsa, sovutish tizimining oqib ketishini tekshirish kerak. Barcha ulanishlar tekshirilishi kerak. Qoida tariqasida antifriz:

  1. kengaytirish tanki,

  2. rezina shlanglar

  3. filial quvurlari yoki nasoslar,

  4. termostat

  5. radiator

Tank yorilish xususiyatiga ega, uning qopqog'i ko'pincha ishdan chiqadi. Shuningdek, qisqichlar zaiflashganda, bo'g'imlarda oqish paydo bo'ladi. Sovutish radiatoriga mexanik ravishda ham zarar etkazilishi mumkin, unda yoriqlar paydo bo'ladi va hokazo. Ko'pincha, sovutish suvi sovutish tizimidagi suv nasosining o'rnatish joyida termostat korpusining ostidan oqib ketishi mumkin.
Qanday bo'lmasin, ishlamay qolgan ICEda, sovutish tizimining qattiqligi tizimga havo etkazib berish orqali aniqlanadi. Bundan tashqari, radiator qopqog'ining o'rniga qurilma 100 kPa gacha bo'lgan havo yuboriladi. Bosimning pasayishi depressuratsiyani ko'rsatadi.

  • Endi tasavvur qilaylik, tizim zich, sovutish suvi normaldir, antifriz o'chmaydi, lekin ichki yonish dvigatelining termal rejimi hali ham buzilgan. Bunday holatda, vosita haddan tashqari qizib ketishi yoki ish haroratiga etib bormasligi mumkin.

Odatda, bunday muammolar termostat bilan bog'liq. Uni tez tekshirish to'g'ridan-to'g'ri mashinada olib tashlanmasdan amalga oshirilishi mumkin. Birinchidan, sovuq ICEni ishga tushiring, keyin dvigatelni XX ga qo'yishingiz kerak. Agar termostat normal bo'lsa, quvvat blokining isishi bilan pastki radiatorli tank ham qiziy boshlaydi. Bu shuni ko'rsatadiki, sovutish suvi 80–85 ºS gacha qizdirilganda, termostat o'tib ketadi.
Agar termostat sovutish suvi soviganida yopilmasa, muammolar paydo bo'ladi. Bu ichki yonish dvigatelining uzoq vaqt isishi bilan namoyon bo'ladi, vosita qiziydi, faqat qisman yoki vosita doimo sovuq bo'lib qoladi. Ushbu belgilar termostatni har doim ochiq ekanligini, sovutish suvi doimiy ravishda radiator orqali katta doirada aylanib yurganligini ko'rsatadi.
Ham birinchi, ham ikkinchi holatda, termostatni darhol o'zgartirish kerak yoki qurilmani issiq suyuqlikka solib qo'yish kerak, shundan so'ng uning ochilish harorati va elementning samaradorligi aniqlanishi kerak.
Aytgancha, agar termostat hali ham ishlayotgan bo'lsa, u holda dvigatelning haddan tashqari qizib ketishi yoki qizib ketishi muammosi sovutish foniy yoki harorat sensori ishlamay qolishi mumkin (radiator foniy doimiy ishlamasligi yoki ishlamasligi, ish vaqti tugashi mumkin va hokazo).

  • Sovutish tizimini diagnostika qilishda alohida e'tibor suv nasosiga (nasosga) va ko'rsatilgan elementning holatiga loyiqdir. Semptomlar odatda nasos bilan bog'liq muammolarni ko'rsatadi:

  1. Ishga tushgandan keyin sovuq dvigatel haroratining tez ko'tarilishi,

  2. Nasos maydonida dvigatelning ishlashi paytida tashqi shovqin paydo bo'lishi,

  3. Burilish paytida nasos milining ahamiyatli eksenel va radial chiqishi

  4. Yog 'nasosining muhridan oqish.

Suv nasosining o'rnatish joyidagi sızıntılar muhr yoki muhrning ishdan chiqqanligini ko'rsatadi. Bu yoki boshqa usulda, mutaxassislar muntazam ravishda suv nasosi haydovchisining holatini tekshirishni tavsiya etadilar. Sovutish tizimining suv nasosida muammolar mavjud bo'lsa, darhol nasosni yangisiga almashtirish yaxshiroqdir.

Download 0.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling