Dúzgen: Shimbay rayoni 13- mektep

Ekinshi opium urısı. 1856-jılı ekinshi opium urısı júz berdi. Bul saparı Qıtay Ullı hám Franciyanıń birlesken armiyasınıń kúshli soqqısına ushıradı. Olar Pekin Bosaǵalarında júdá bay ǵáziynelerge iye bolǵan. Jazǵı imperator sarayın taladı hám wayran etti. Kolonizatorlar Qıtaydı jańa teńsiz shártnamaǵa qol qoyıwǵa májbúrledi. Shet ellerge jáne basqa portlarda da sawda etiwge ruxsat etildi hám jeńillikler berildi. Sol waqıtta anglichan hám francuz puxaraları Qıtay aymaǵında Qıtay nızamlarına sudına boysınıwdan azat etildi. Eger olar jinayat islegen jaǵdayda, olardı mámlekettiń tiyisli elshisi sol mámlekettiń nızamlarına tiykarlanıp sudlaytuǵın edi.Teńız sawdasına ústemlikke erisken Ullı Britaniya Qıtayda hámmeden de kóbirek jeńilikklerge iye boldı. Teńiz jaǵalawlarındaǵı úlken qalalarda arnawlı shólkemlestirilgen kvartallarda tek shet elliler jasaytuǵın edi. Ol jerge Qıtay hákimshiligi xızmetkerleri kire almas edi.
Diyxanlar urısı hám taypinler mámleketi. Húkimettiń baǵınıwshılıq siyasatı aqıbetinde Qıtaydıń Evropa mámleketleri hám AQSH nıń yarım koloniyasına aylanıp barıwı hámde feodal zulımınıń kúsheyiwi xalıqtıń keskin narazılıqlarına sebep boldı.Aqıbette diyxanlardı kóterilis shıǵarıwǵa májbúr etti. Mámlekette qúdiretli diyqanlar urısı baslandı. Bul urıs 1850-jılı mámleket túsliginde baslandı. Sin dinastiyasına hám feodallarǵa qarsı gúres kolonizatorlarǵa qarsı gúres penen qosılıp ketti. Kóterilisshilerge diyqannıń ulı mektep muǵallimi Xun Suycyuan basshılıq etti. Onıń orayı Nankin qalası bolǵan. Xun Suycyuan pikirinshe bunday mámlekette diyqanlar jámiye bolıp jasawı jámiyette “Hesh bir nársege teńsizlik bolmaslıǵı ushın, hámme toq hám kiyimi pútin bolıwı ushın jerine iye bolıp birgelikte islew,awqat bolǵanda onı birgelikte jew kiyim-kenshek bolǵanda olardı hámmege teńdey bólistiriw, pul bolǵanda hámme birgelikte jumsaw lazım” edi. Xalıqtıń turmıs tárizi áskeriy tártipte qurılar edi.Hár shańaraqtıń bir áskerden armiyaǵa jetkerip beriw belgilep qoyıldı. Bólim baslıǵı bolsa pútkil rayonnıń hákimi bolıp esaplanar edi. Qalalarda turmıs tárizin áskeriylestiriw baslanıp ketti. Biraq erler bir miynet lagerine al balalar hám hayal-qızlar bir miynet lagerine jaylastırıldı.