E. M. Hacizadə

Liberal iqtisadiyyat
 -
tutması, təsərrüfat qanunvericiliyinin onların dövlət tərəfindən ola biləcək təsirindən qorunması, 
dövlət tənzimlənməsinin məhdud xarakter daşıması  və  əsasən makroiqtisadi prosesləri  əhatə 
etməsi, əhalinin bir çox zəruri yaşayış problemlərinin həll edilməsindən dövlətin təcrid edilməsi, 
sosial məqsədlərin həyata keçirilməsinə yönəldilən xərclərin qalıq xarakter daşıması, ümumi 
milli məhsulda dövlət büdcəsinin payının az olması  və sair bu kimi prinsiplərlə xarakterizə 
olunan təsərrüfat sistemi. 
 
LİBOR
  -  London banklararası depozitlər bazar
qiyməti kimi hesablanan faiz dərəcəsi. Bu dərəcə  hər gün Londonun «Faynenşl Tayms» 
qəzetində dərc edir. 
 
Likvidlik
 - mövcud borcların vaxtında ödənilməsi, balans aktivlərinin pul öhdəliklərinə 
çevrilməsi bacarığı ilə ölçülür və  qısa müddətli borcların, onun dövriyyə aktivləri ilə ödəniş 
ölçüsünü əks etdirir. Təşkilatın real vəziyyəti ümumi göstəricilər üzrə illik yekunlar - 
balansı əsasında təhlildə qiymətini alır. 
 
Lizinq
  -  /latınca laxare - azad etmək/ istehlakçının sifarişi  əsasında  əmlakı satın almaqla onu 
istehlakçıya vermək məqsədilə həyata keçirilən xidmət növü. Lizinq müqaviləsinin obyekti k
istehsal vasitələri - istehsal təyinatlı binalar, maşınlar, dəzgahlar, nəqliyyat vasitələri və digər 
əmlak ola bilər. Lizinq iştirakçısı kimi üç tərəf - satıcı, lizinq müəssisəsi və icarəçi çıxış edirlər. 
Lisenziya
 - /latınca ixtiyar,
olunan ixtiralardan, texniki biliklərdən, təcrübədə
rinə verilən icazə.  
istifadə etmələ
 
  - mahiyyətcə lobbizmi vəzifəli  şəxsi  ə
Lobbizm
orqanlarında normativ hüquqi aktların, qərarların qəbul edilməsində, iqtisadiyyatın müəyyən 
sahəsinin maraqlarını ifadə edən fəaliyyət kimi səciyyələ
birlikl
o, iqtisadi qanunvericiliyin ayrılmaz hissəsini təşkil edir. ABŞ-da lobbizm qanunu 1946-cı ildə 
konqres tərəfindən qəbul edilərək qüvvədədir. 
 
Lornes əmsalı
 - gəlirlərin qeyri-bərabər bölgüsünün nisbi xarakterizə edən biçim. 
 
Lornes  əyrisi
 - qruplar üzrə toplum ayrı-ayrı elementlərinin konsentrasiyasının qrafik 
illiustrasiyası. Lornes əyrisi  əyani olaraq ailələr üzrə faktiki gəlir bölgüsünü bərabər bölgüdən 
əhliilində istifadə də tətbiq edilir. 
ayırmaq t
 
Lyumpen
 - kasıb, avara, cəmiyyətin dibində olaraq onu inqilabi çevrilişlə devirmək istəyindəki 
sosial təbəqə. 
 
Maastrix meyarları  /maastrix sazişləri/
 - AB-yə daxil olmaq istəyən dövlətlər üçün yerinə 
yetirilməsi zəruri olan iqtisa
inflyasiyaya nailolma, dövlət maliyyəsinin normallaşdırılması, dayanaqlı valyuta kursları  və 
müvafiq kiçik faizlər  şamildir. Bunlar AB sazişinin təsbit olunmuş  tələblərində  və onun 
protokollarında əksini tapmışdır. 
 
206

 
 
 
rginallar
 - aşağı və yuxarı sosial vəziyyətdə olanlar arasındakı sosial təb
Ma
əqə. 
artımı  və bölgüsü, sosial tələbatların 
 sxem üzrə aparılması əsas konturagentlərlə operativ qarşılıqlı təmas, 
lətlərindən rasional istifadə maliyyə möhkəmliyini gücləndirən şərt. 
i 
dirir. Konkret bazarın problem və perspektivlərini, tələblərini kompleks öyrənmək, 
nksiyalarıdır. 
riyaları  tədqiq 
 iqtisadi təlim. 
l
ın ardıcılları  tərəfindən işlənilən təlim, nəzəriyyə, 
nsiplərinə  əsaslanır. Marksizm iqtisadi-siyasi konsepsiyası XX əsrdə çox geni 
 
Marginallıq zonası
 - cəmiyyətin, xalq təsərrüfatı sahələrinin, əmək bazarını seqmentinin və sosial 
qrupların sosial-peşə marcinallığının yüksək səviyyəsi ilə müşahidə olunan sferası. 
 
Makroekonomika
 - lakonik interpretasiyada  milli iqtisadiyyat. Hər bir ölkənin və regionun 
iqtisadiyyatının bütövlükdə öyrənilməsi, araşdırılması və təhlili. Makraiqtisadiyyat səviyyəsində 
cəmiyyətin, ölkənin, milli iqtisadiyyatın,  ən başlıca iqtisadi normaları dayanır. Burada ictimai 
məhsulun məcmuu, milli gəlirin kəmiyyəti, onların 
ödənilmək səviyyəsi kimi problemlər öyrənilir. 
 
Maliyyə 
- /fransızca financia əldə olan vəsait, kəlir/ pul vəsaitləri fondlarının bölgüsü, yenidən 
bölgüsü və istifadəsi ilə  əlaqədar yaranan münasibətlər sistemidir. Bu münasibətlər dövlətlə 
hüquqi və fiziki şəxslər, hüquqi şəxslər, həmçinin dövlətlər arasında baş verə bilər. 
 
Maliyyə dayanaqlığı
 - səmərəli ödəniş sisteminin yaradılması, kreditorlar. büdcə ilə 
hesablaşmalarının optimal
iqtisadi a
 
Maliyyə resursları - 
təşkilatın cari və geniş  təkrar istehsal xərclərini və maliyyə öhdəlikləri, 
iqtisadi stimullaşdırmanı nəzərdə tutan sərəncamda olan pul vəsaitləri. 
 
Maliyyə uçotu
  -  maliyyə-mühasibat hesabatlarının tərtibi üçün lazımı  məlumatların alınması 
uçotu. Bu üçot məlumatları həm daxili və həm xarici informasiya istifadəçiləri üçün də gərəkli 
hesab olunur. Maliyyə uçotunda təsərrüfat  əməliyyatları yalnız pul ifadəsində mühasibat uçotu 
hesablarında baş verən tarixə yazılır. 
 
Marketinq
 - /latınca mercare - ticarət, alış veriş etmək/ menecmentin yaradıcılıq funksiyası 
olmaqla firma xaricində yaranan meyllərin, onun istehsal tələblərinə  təsir edən amillərin 
məcmusu. Bir sənət kimi, marketinq istehlakçıya yüksək tələbli  əmtəə  və xidmətlərin təklifini 
verməklə, qiymətin düzgün təyin olunmasını, satış kanalını seçmək və reklamı  təşkiletmən
gerçəkləş
müəssisənin imkanları çərçivəsində əmtəə assortimentini planlaşdırmaq, bazar tələbi ilə müəssisə 
imkanlarının üst-üstə düşməsinin formalaşdırmaq, satış  əməliyyatlarını  təmin etmək, 
planlaşdırmaq marketinqin əsas fu
 
 
 
 
Marja
  -  malların qiməti, qiymətli kağızların kursu və sair göstəricilər arasındakı  fərqi qeyd 
etmək üçün ticarət, birca sığortası  və bank təcrübəsində  işlədilən termin. Ticarət təcrübəsində 
marja dedikdə, adətən, malların alınma qiyməti ilə satılma qiyməti arasındakı  fərqi nəzərdə 
tutulur. 
 
Marcinalizm
  - /farsızca  - marginal  son hədd, limit/  İqtisadi qanun və kateqo
edərkən limit kəmiyyət təhlilindən istifadəyə  əsaslan XIX əsrdə yaranış tapan
Görkəm i nümayəndələri K.Menqer, F.Vizer, E.Bem-Baverk, U.Cevonos, F.Ecuort, L.Valras, 
C.Klark. 
 
Marksizm
 - K.Marks, F.Engels və onlar
metodoloji analiz və praktiki hərəkat üsulu. İzafi dəyər konsepsiyüası  və tarixi materializ 
metodoloji pri
məkanda inqilabi dəyişikliklərə  səbəb olaraq miqyaslı ölkələr silsiləsinin konstituasiyon 
ideologiyasına çevvrilmişdir. 
 
Mavi yaxalıqlar
 - fəhlə sinfi. 
 
Meqa
 - /yunaca - böyük/ nisbi böyüklük mənasını ifadə edir. 
 
 
207

 
 
Meta
 - /yunaca - sonra, arasında/ aralıq mövqe. 
 
Metan epoxası -
 təbii qazla bağlı sivilizasiya paradiqması.
 
 
Metod
 - göstəricilərin yığım, emal və təhlilinin əsas üsulü. 
 
Metodika
 - texniki fənn və üsüllar məcmusu. 
 
Metodologiya
 - tədqiqat prossedurları, texnika və metodlar məcmusu. 
 
Memorandium
 - xarici ticarət təcrübəsində yaddaş qeydiyyatı. 
 
Menecer
 - /mürəkkəb ingilis sözü istehsal və insanları idarəetmə  fənləri ifadə edir/ idarəetmə 
mənasını daşıyır. Top menecer isə baş menecer.deməkdir. 
 
Meqaekonomika /interekonomika/
 - dünya təsərrüfatı. 
 
Merkantilizm 
– /italyanca - tacir/, milli ticari kapitalı  təmin edərək xaricdən pul axınını 
şərtləndirən, güclü mərkəzi dövlət yaranışında ehtiva olunan XVI-XVII əsrlərin iqtisadi təlimi. 
Erkən və son merkantalizmə bölünür. Görkəmli nümayəndələri U.Stafford, A.Monkretyen, 
diyyatın yarımsistemləri 
daxilolmalar kontekstində  cərimələr, müamilələr, valyuta 
asiya
 - /latınca migratio - köçmə, yerləşmə/ insanların bu və ya digər səbəblərdən bir yerdən 
zm
 - müasir neokonservatizmin əsas istiqamətlərindən bir. Lideri  nobel laureatı 
otivə isə daxili təhriketmə gücü, istək, orientasiya və sair aiddir. 
i bilik verən, fyıretmə  və praktiki məqsədli, dioqnostik xarakterli 
şı işlənmiş nəzəriyyə əsasında tədqiqai. 
ıcının durması və ya yalnız bir 
nun maraqlı cəhəti isə monopoliya 
C.Kolber, T.Man. 
 
Mezoekonomika
  -  sahələrin və regionların iqtisadiyyatı.  Makroiqtisa
olub, bir-biri ilə üzvi bağlı sahələr kompleksi /aqrar-sənaye kompleksi, aqrar-biznes, hərbi-
sənaye kompleksi və sair/. 
 
Mənfəət
 - gəlirlərlə xərclərin fərqi. Fəaliyyət nəticəliyindən asılı olaraq mənfəət əsas və ondan 
kənar reallaşmadan  əldə edilən sair 
məzənnəsi kimi, kateqoriyalarda da ehtiva olunur. 
Məzlumçuluq
 - sağlamsızlıq, çox uşağlılıq, əyyaşlıq nəticəsində material-mənəvi nemətlərə girş 
imkanlığının olmaması, uğursuzluq, nəsibsizlik. 
 
Mikroekonomika
  - ukladlar iqtisadiyyatı, istehsal və xidmətin müəssisə, firma səviyyəsində 
araşdırılması, təşkili və idarəedilməsi. 
 
 
 
 
 
 
 
 
Miqr
başqa yerə köçməsi prosesi. Öz ölkəsindən getmə emiqrasiya əks proses isə immiqrasiya adlanır. 
Miqrasiya daxili və xarici növlərə malikdir. Onun səbəbləri müxtəlif ola bilər. Əksərən iqtisadi 
vəziyyətlə bağlıdır. 
 
Monitari
M.Fridmandır. Monetraiz konsepsiyası pul kəmiyyətinə istinad edir və ilkin vəzifə olaraq 
inflasiyanın tənzimlənməsi prosesi qarşıya qoyulur. 
 
Motivasiya
 - stimul və motivlər toplumu. Stimul adətən, maddi təminatla əmək haqqında ifadə 
olunur. M
 
Monoqram
 - müəssisənin müəyyən institutların standartlarına uyğun müvafiq icazəsi ilə məhsul 
istehsal etmək səlahiyyəti verilən imtiyaz və reytinqdir. O, istehsal məhsulunun birbaşa 
beynəlxalq bazara çıxışında əhəmiyyət kəsb edən sertifikat nümunəsidir. 
 
Monoqrafik tədqiqatlar
 - yen
olan bir və ya bir neçə obyektin yax
 
Monopsoniya 
- qeyri-təkmil rəqabətdə bir alıcıya qarşı çoxlu sat
istehlakçının bazarı forması. Bu zaman qiyməti alıcı qoyur. O
 
208

 
 
ilə monopsoniyanın eyni vaxtda, eyni məkanda görünməsidir. Praktikada xalis monopoliya və 
əmək
 - mülkiyyətçisi olmayan təşisatda müqavilə əsasında muzdla işləyən işçi. 
 - /ərəbcə saymaq/.  müəssisənin təsərrüfat fəaliyyəti və onun nəticələri, 
dit və maliyyə münasibətlərini özündə əks etdirən 
lumatlarının işlənməsi və 
ə, o cümlədən rus dilində 
» mənasını verir/. 
ı. 
təhlili və Y.Kornainin tarazlıq prinsipinin tənqidinə yönəlmiş  tədqiqatlarda 
çlçu keynizçilik  və  neoklassik sitez yanaşmalı  təzahür formalarına 
arlıq konsepsiyalarının yaranması neoklassik 
rəqabət və qiymət yaranışı mexanizmlərinin 
oklassik sintez
  -  ilk dəfə 1937-ci ildə C.Xiks tərəfindən elmi dövriyyəyə  çıxaraılmışdır. O, 
da 80-ci illərinin əvvəllərində formalaşmış iqtisadi fikrin neoklassik sistem 
ində  şəxsi mülkiyyəti 
sofu İmmanuel Kantın 
əvvələrində  təşəkkül 
xalis monopsoniya uzlaşması nadir hadisədir. 
 
Muzdlu 
 
otu
Mühasibat uç
vəsaitilər və onların mənbəyi, hesablaşma, kre
uçot sistemi. Mühasibat uçotu statistik və operativ uçotdan uçot mə
əsi ilə fərqlənir. Mühasib termini bir sıra dillərd
istifadə edənə ötürülm
buxqalter kimi işlənir /buxqalter alman dilində «kitiab saxlayan
 
Mütləq yoxsulluq
 - fərdin yalnız minimal istehlak tələblərində bioloji varlığını qorumaq iqtidarlı 
ən aşağı yoxsulluq səviyyəsi. 
 
Neft sivilizasiyası
. - neftlə balı sivilizasiya paradiqmas
 
Neoinstitusionalizm
 - institusionalizmin metodoloji texnoloji determinizm əsaslı müasir çaları. 
Neoistitusionalizm K.Eyrosun mədəniyyətin və təsərrüfat fəalliyətinin qarşılıqlı rabitəsi prinsipi, 
C.Qelbreytin nəhəng korporasiyaların təsiri ilə bazar sisteminin modifikasiyası, Q.Myürdalın 
sosial sistemlərin 
daha mütəşəkkil vəhtəd tapmışdır. 
 
Neokeyniziançılıq
  - keyinizian nəzəriyyənin metodoloji bazası  əsasında müasir iqtisadi fikirin 
formalaşmış istiqaməti.  So
malikdir. C.Robinson, K.Kurrixar neokeyniziançılıq nəzəriyyənin təməlçiləri hesab olunurlar. 
 
Neoklassik məktəb
  -  marcinal inqilabdan bəhrələnərək iqtisadi fikrin əsas magistral 
istiqamətlərindən biri. Son faydalıq və son məhsuld
məktəbin mükəmməl rəqabət sferasında bazar sahibkarlığı  təsərrüfatının nəzəriyyəsinin 
işlənməsinə  zəmin olmuşdur. Xüsusən azad 
təkmilləşən xətti neoklassikləri şəxsi və ictimai tarazlıq konsepsiyasını formalaşdırmağa müəssər 
etmişdir. Neoklassik məktəb XX əsrin 30-cu illərinə  qədər iqtisadi nəzəri və praktiki həyatda 
hakim mövqedə dayanmışdır. 
 
 
Ne
makronəzəriyyəni neoklassik mikronəzəriyyə ilə vahid nəzəri sistemdə birləşdirməklə 
kompromis variantlı «neoklassik sintez» adlanan ideya irəli sürmüşdür. 
 
Neokonservatizm
 - əsas struktur komponentləri təklif nəzəriyyəsi və monetarizm oaraq ötən əsrin 
70-ci illərinin sonun
istiqamətlərindən biri. Dövlət funksionallığına xüsusi önəm verən neokonservatizm problematik 
mərkəzə bazar iqtisadiyyatının optimallaşması üçün antiinfilyasiyon siyasəti və ETT-ni qoyur. 
Məhşur ABŞ prezidenti R.Reyqan administrasiyası iqtisadi təbəlludatlar konsepsiyası 
ərindən qaynaqlanmışdır. 
neokonservativ prinsipl
 
Neoliberalizm 
-  iqtisad elmində iqtisadiyyatın özünün tənzimlənməsi və artıq nizamlanmasını 
ədd edən prinsip əsaslı istiqamət. Neolibiralizm istehsal vasitələri üzər
r
möhkəmləndirən fərdi azadlıq ideyalarını  tərənnüm edən, iqtisadiyyatın özünün tənzimlənməsi 
prinsipi ilə məhdud dövlət tənzimlənməsinin vəhtədi əsaslı iqtisadi inkişaf modelidir. 
Neokantçılıq 
- XIX əsrin sonu XX əsrin əvvələrində  məşhur alman filo
təliminin yeniləşdirilmiş şəhrinə köklənən idealist fəlsəfi cərəyan. 
 
Neopozitivizm
  -  subyektiv fəlsəfi idealist cərəyan pozitivizmin XX əsrin 
tapmış müasir forması. Neopozitivizm fəlsəfənin əsas predmeti və məsələsini nəzərə almır, onu 
yalnız təfəkkür nəticələrinin ifadə edildiyi dilin təhlili ilə məşğul olan fəaliyyətə kökləyir. 
 
 
209

 
 
Noumen
 - ağılla dərk edilən hadisələr. /məsələn, qanunlar, trend, meyllər hansı ki konkrent 
siması yoxdur/. 
 
Nou-Xau
  -  beynəlxalq sazişlərin obyekti olan texniki biliklərin müxtəlifliyini səciyyələndirən 
ı  nəticəsində 
 ilə alınmış  və onların büdcə  təsisatları subsidiyalar, istiqrazlar 
inindən kontinetal şelfdə neft-qaz 
 edirlər.  İqtisadçılar isə geniş  mənadə 
pi. 
dəməmələr /«qeyri-ödənclər»/
 - sürəkli maliyyə-pul borcları. 
əsasında uzun müddət yardımlar alaraq iş 
ifadədir. Geniş  mənada «nou-xau» - texniki biliklərin, istehsalatın xüsusi bacarıq və sirlərinin 
məcmusudur və patent müdafiəsi ilə təmin edilməmiş ixtiraların həyata keçirilməsidir. 
 
Nominal qrup
 - sosial heyəti ölçüləndirən statistik kateqoriya 
 
Ofoşor 
- /ingiliscə of/off - ordan, schore - sahil, tam mənada sahildən kənar/ termin II Cahan 
ərbi Avropa ölkələrinə ABŞ-ın «Marşal» planı üzrə yadım
savaşından sonra Q
yaranmışdır. Bu plana görə ABŞ-la aktiv əməkdaşlıq edən ölkələrə yardım edilmiş, istehsal 
etdikləri mallar dollar hesabı
vasitəsi ilə müdafiə olunmuşdur. Müasir zamanda offoşor term
ını reallaşdıran kompaniyalar daha çox istifadə
hasilat
offoşor terminindən azad iqtisadi və maliyyə zonaları kontektsində istifadə edirlər. 
 
Onşor 
- vergidən tam deyil, qismən azad olma və ya müvafiq vergi güzəştli şərtlər əhatəsi. 
 
Oliqopsnoiya
 - pay bölgüsü genişliyi bazar qiymətlərinin dəyişməsində  əks olunan bir neçə 
alıcının iştirak etdiyi sahəvi bazar ti
 
Operativ uçot
 - daxili üçot sistemidir. O, təsərrüfat proseslərinə nəzarət və onları operativ idarə 
etmək üçün aparılır. Muqavilə prosesi və öhdəlikləri marketinq, iş və xidmətlərin hazırlanması 
operativ uçotu səciyyələndirən cəhətlər sırasındadır. 
 
Optimallaşma 
- ən yaxşı seçim. 
 
Ödənişqabiliyyətlilik 
- mühüm maliyyə iqtisadi amil kimi daha çox çəkiyə malikdir. O, 
operativlik, manevrliliyin təminatçısı kimi çıxış edərək istehsalın fasiləsizliyini, səmərəliliyi, 
uzun və  qısa müddətdə öhdəliklərin reallaşdırılmasını gerçəkləşdirir və maliyyə riski, iflas 
ehtimallığını ölçüləndirən əlavə kapitalın cəlbedilməsi imkanlarını səciyyələndirir. 
 
 
 
Ö
 
Özəlləşdirmə
 
/privitizasiya/
 - /latınca privatus - şəzsi/ dövlət mülkiyyətini şəxsi əllərə verilməsi. 
Milliləşdirmə prosesinin əksi. 
 
to 
- /yunanca - düz/ duz, ardıcıl. 
Or
 
Paritet  İstehlak Qabiliyyəti  /PİQ/
 - müxtəlif ölkələrin valyutalarının, pul vahidlərinin müqabil 
nisbəti. Əsas əmtəə və malların alışı üzrə təyinat tapır. 
 
Paradiqma
 - biliyin sərbəst sahəsi və  nəzəri yanaşma çərçivəsində elmi birliyin bölüşdüyüü 
nəzəri və metodoloji prinsiplər, empirik nəticələr və metodik fənnlərin vahid sistemi. 
 
r»
 - sosial təminat proqramları 
«Passiv işsizlə
axtarmayan və ya daha axtarmaq iətəməyən işsizlər qrupu. 
 
Pauperizasiya
 - yoxsullaşma, səfəalətə qədəm qoyma. 
 
Para 
- /yunanca - əksinə/ əks istiqamətlilik. 
 
Pareto qanunu
 - gəlirlər səviyyəsi ilə onun alınması kəmiyyəti arasında əks asılılıq. 
 
Paretonun elitanın sirulyasiya qanunun
 - aristokratiya heç zaman tarixi səhnədən çıxmır. Onun 
bir hissəsinin əvəzinə digərlər gəlir, nəticədə elitanın daimi özünüyeniləşməsi  baş verir. 
 
Patent
 - ixtiraya verilmiş və mühafizə obyektinin müəyyən müddət ərzində istifadəsində patent 
 
210

 
 
sahiblərinin qeyri-adi hüququnu təsdiq edən mühafizə sənədidir.  
 
Panel tədqiqatlar
 - eyni proqramada və vahid metodologiyada tədqiqat aparmaq üçün seçilmiş 
sibətlər», 
rakterli olmayaraq kommersiya və 
itəsilə 
altılarından biri kimi əhalinin iqtisadi 
əmin edən kompleks ölçülər sistemini ehtiva edir. 
ə
 
- /latınca protectio - himayəçilik, müdafiə/ iqtisadi himayəçilik. Milli biznesin 
arici malın birbaşa və vasitəli 
əklə milli iqtisadiyyatın sahələrini 
ə  qədərdirsə onların  əmanətlilik və  xərclənmə  səviyyəsi də 
ı şəraitinin dəyişkənliyi və adaptasiyasına 
ərin yekunu. Bu elementlər olmadıqda 
mükafat 
insanlar qrupu. Burada mahiyyəti ondan ibarətdir ki, müəyyən zaman kəsiyində fasiləsiz olaraq 
hər bir komanda üzvündən fasiləsiz informasiya alınsın. 
 
Pablik releyşn
 /
PİAR
/ - /ingiliscə rublic realations - «ictimai əlaqələr», «ictimai müna
«kütlə üçün hekayət»/ ictimaiyyətə sosial lüzumlu, təbliğat xa
digər məqsədləri informasiya verən firma ilə  cəmiyyət arasında idarə edilən kommunikasiya 
prosesi. «Pablik releyşn» çox zaman PR abbreviaturasında qısa olaraq piar kimi də səsləndirilir. 
 
Pollsterlər 
- seçicilərin kütləvi sorğusü üzrə ixtisaslaşmış sosioloqlar. 
 
Postindustrial cəmiyyət paradiqması
 - qloballaşma kontekstində formalaşaraq mühüm mənəvi 
energetik resursu insan biliyi və informasiyada ehtivada bulunan, xidmətin sferasının 
genişlənməsi, istehsalın müəyyən məhdudlaşması, deindustrializasiya, deurbanizasiya ilə 
müşayiət olunan yeni cəmiyyət tipi. 
 
Pul 
- istehsal olunan əmtəələrin dəyərinin və xidmətlərin ifadə olunması forması. Pul vas
əmtəələr və xidmətlər dəyişdirilir. 
 
Prinsip
 - latınca əsas, başlanğıc. 
 
Prinsipal 
- fiziki və hüquqi şəxs. 
 
Proaktiv model
 - sosial-iqtisadi fəaliyyəti sistem
vəziyyətinin yaxşılaşdırılmasını t
 
Proqmatik metod
 - h r bir mövqeyin praktiki izlilik cəhətdən  şərhini verir. Fəlsəfədə ilk dəfə 
praqmatizm 1878-ci ildə Çarliz Pirs tərəfindən dövriyyə buraxılıb Empirizmdən fərqli olaraq 
praqmatizm faktlara köklənmir. Lakin, o bizim ruhumuz və təcrübəmizdən hasil olan nəticələri 
qəbul edir. Əgər dini ideyalar dəyərlidir və praqmatizm onları qəbul edir. 
 
Proteksionizm
xarici bazarlarda genişlənməsi  şəraitinin yaradılması, x
əhdudlaşdırılmasının müxtəlif formalarından istifadə edilm
m
xarici rəqabətlərdən mühafizə məqsədi ilə aparılan siyasət. 
 
unu
 - gəlir səviyyəsi n
Rayt qan
yüksəkdir. 
 
Reaktiv model
  - /latınca re nşəkilçi hərəkətin dönüşü, yenləşməsi,  əks hərəkət/ sosial-iqtisadi 
fəaliyyəti sistemaltılarından biri kimi bazar iqtisadiyyat
nisbətən bağlı sosial qrupun müdafiə sistemini ehtiva edir. 
 
Reputasiya
 - nüfuz, ictimai rəydə formalaşmış statusa hörmət. 
 
Reytinq 
- sinfə, dərəcəyə aid olan qiymətdir. 
 
klam 
- malların satış bazarlarında alıcılara təsir vasitəsi. 
Re
 
ekvizit 
- saziş və ya sənədin tərkibində formal elementl
R
onların hüquqi qüvvəsi itir. 
 
Renovasiya 
- təzələmə, yenidən başlama.