Ehm bu elektron raqamli qurilma. Elektron qurilma, shuning uchunki – har qan-day axborot ehmda elektr signallar yordamida qayta ishla-nadi. Raqamli qurilma shuning uchunki, har qanday axborot sonlar yordamida tasvirlanadi

Pozision sanoq sistemalarida arifmetik amallar.

Asosiy arifmetik amallarni qarab chiqamiz. Turli sanoq sistemalarida qo`shish amalini bajarishda quyida berilgan jadvallardan foydalanamiz.

Ikkilik sanoq sistemasida qo`shish	Sakkizlik sanoq sistemasida qo`shish
O`noltilik sanoq sistemasida qo`shish

Qo`shishda raqamlar razryadlar bo`yicha yig`iladi va hosil bo`lgan qo`shimcha razryad chap tomonga o`tkaziladi.

Misol 1. 15 va 6 sonlarni turli sanoq sistemalarida qo`shishni qaraymiz.

Javob: 15+6 = 21₁₀ = 10101₂ = 25₈ = 15₁₆.

Tekshirish: Olingan summalarni o`nlikda yozamiz:

10101₂ = 2⁴ + 2² + 2⁰ = 16+4+1=21₁₀,

25₈ = 2·8¹ + 5·8⁰ = 16 + 5 = 21₁₀,

15₁₆ = 1·16¹ + 5·16⁰ = 16+5 = 21₁₀.

Misol 2. 15, 7 va 3 sonlarni turli sanoq sistemalarida qo`shishni qaraymiz:

Javob: 5+7+3 = 25₁₀ = 11001₂ = 31₈ = 19₁₆.

Tekshirish: 11001₂ = 2⁴ + 2³ + 2⁰ = 16+8+1=25₁₀,

31₈ = 3·8¹ + 1·8⁰ = 24 + 1 = 25₁₀,

19₁₆ = 1·16¹ + 9·16⁰ = 16+9 = 25₁₀

Misol 3. 141,5 va 59,75 sonlarni turli sanoq sistemalarida qo`shishni qaraymiz:

Javob: 141,5₁₀ + 59,75₁₀ = 201,25₁₀ = 11001001,01₂ = 311,2₈ = C9,4₁₆

Tekshirish. Hosil bo`lgan summalarni o`nlik ko`rinishga keltiramiz:

11001001,01₂ = 2⁷ + 2⁶ + 2³ + 2⁰ + 2^-2 = 201,25₁₀

311,2₈ = 3·8² + 1·8¹ + 1·8⁰ + 2·8^-1 = 201,25₁₀

C9,4₁₆ = 12·16¹ + 9·16⁰ + 4·16^-1 = 201,25₁₀