3-мисол. Тасодифий танланган 80 та бир хил деталдан 3 таси яроқсиз эканлиги аниқланди. Яроқсиз деталларнинг нисбий частотаси га тенг.
4-мисол. Бир йил давомида объектларнинг бирида 24 та тек-ширув ўтказилди, бунда 19 марта қонунчиликнинг бузилишлари қайд этилди. Қонунчилик бузилишларининг нисбий частотаси га тенг.
Узоқ кузатишлар шуни кўрсатадики, агар бир хил шарт-ша-роитларда тажрибалар ўтказилиб, уларнинг ҳар бирида тажриба-лар сони етарлича катта бўлса, у ҳолда нисбий частота жуда оз (тажрибалар қанча кўп ўтказилган бўлса, шунча кам) ўзгариб, би-рор ўзгармас сон атрофида тебранади. Бу ўзгармас сон ҳодиса-нинг рўй бериш эҳтимоллиги экан.
Шундай қилиб, агар тажриба йўли билан нисбий частота аниқланган бўлса, у ҳолда уни эҳтимолликнинг тақрибий қийма-ти сифатида олиш мумкин. Бу эҳтимолликнинг статистик таъри-фидир.
Хотимада эҳтимолликнинг геометрик таърифини кўриб чи-қайлик.
Агар элементар ҳодисалар фазоси ни текислик ёки фазо-даги қандайдир бир соҳа, А ни эса унинг қисм тўплами деб қарай-диган бўлсак, у ҳолда А ҳодисанинг эҳтимоллиги А ва нинг юзалари ёки ҳажмлари нисбатида қаралади ҳамда
(1.4)
ва
(1.5)
формулалар бўйича топилади.
Адабиётлар рўйхати
Адиров Т.Ҳ, Мамуров Э.Н. Эҳтимоллар назарияси ва матема-тик статистикадан маърузалар матни. Т.: ТМИ, 2001 й.
Г.М.Булдык. Теория вероятностей и математическая статисти-ка. М.: Наука, 1989 г.
Венецкий И.Г., Венецкая В.И. Основные математико-статис-тические понятия и формулы в экономическом анализе. М.: «Высшая школа», 1987 г.
Гмурман В.Е. Теория вероятностей и математическая статис-тика. Издание шестое. М.: «Высшая школа», 1998 г.
Гмурман В.Е. Эҳтимоллар назарияси ва математик статистика. Русча тўлдирилган 4-нашридан тарж. Инж.-экон. институтла-ри студентлари учун ўқув қўлланма. Т.: Ўқитувчи, 1977 й.
В.Е.Гмурман. Руководство к решению задач по теории вероят-ностей и математической статистике: учеб. пособие для вту-зов. 3-е изд., перераб. и доп. М.: «Высшая школа», 1979 г.
www.ziyonet.uz
Do'stlaringiz bilan baham: |