Экология ” фанидан амалий шилар учун ўқув-услубий қўлланма Тошкент 2021 Тузувчилар

ChREK_CO = 1,5 mg/m³
ChREK_NO2 = 0,06 mg/m³
ChREK_{CO SO2} = 0,5 mg/m³
ChREK_chang = 0,05mg/m³
3-topshiriqni bajarishga uslubiy ko‘rsatmalar

1. 
   Atmosfera havosidagi gaz-havoli aralashma zararli moddalarining o‘rtacha sutkalik hajmini hisoblaymiz:
   

, g/sekund (1)

2. 
   “Issiq tashlamalar” uchun barcha aralashmalar chegaraviy ruxsat etiladigan konsentratsiyalari (ChREK) hisobga olinadigan bitta manbadan chegaraviy ruxsat etiladigan tashlamalar miqdorini quyidagi formula bo‘yicha hisoblaymiz:
   

, g/sekund (2)

3. 
   Bitta manbadan gaz-havoli aralashmaning umumiy hajmini quyidagi formula bo‘yicha hisoblaymiz:
   

, m³/sek (3)
4. Zararli moddaning fon konsentratsiyasini hisoblaymiz (barcha chegaraviy ruxsat etiladigan konsentratsiyalar uchun):
, g/m³ (4)
5. Xulosa qilish.
Nazorat savollari

1. Antropogen-ekologik muammolar

2. Ekologik-texnogen muammolar
3. Ekologik inqiroz hududi – chegaraarida asosiy ekotizimlarning degradatsiyalanishi bo‘lib o‘tadigan hudud.
4. Atmosfera tashlamalaridagi so‘nggi hodisalar va yo‘nalishlar, havoning sifati.


13-Amaliy mashg‘ulot
Atrof-muhitga ta’sir etishni baholash. Qurilish maydonlarini demografik salohiyatini aniqlash.
Ishdan maqsad: Qurilishlar hududida ekologik muvozanatni saqlash uchun uning demografik sig‘iminii aniqlash. Hisoblashning yakuniy natijalarini gistogrammalar ko‘rinishida tasvirlash, ularni tahlil qilish va tavsiyalarni berish.
Umumiy qoidalar
Qurilishlar hududida ekologik muvozanatni taxminlash uchun uning demografik sig‘iminii aniqlash o‘tkaziladi. Demografik sig‘im bu ekologik muvozanatni saqlash zarurati hisobga olinganida qaralayotgan hududning resurslari hisobiga aholining eng muhim kundalik ehtiyojlarini ta’minlanishi sharoitlarida hududning chegaralarida bo‘lishi mumkin bo‘lgan unda yashovchilarning maksimal sonidan iborat. Ekologik muvozanat deganda hududning asosiy komponentlarini, ya’ni atmosfera havosi, suv resurslari, to‘proq qatlami, o‘simliklar va hayvonot dunyosini o‘z-o‘zidan rostlanish va qayta tiklanishi ta’minlanishi mumkin bo‘lgan hududning tabiy muhiti holati tushuniladi. Hududda ekologik muvozanat buzilganida ekologik inqiroz va hatto ekologik halokat vujudga kelishi mumkin.