Экономический рост

Termiz davlat unversiteti Iqtisodiyot va turizm fakulteti Iqtisodiyot (tarmoqlar va soxalari bòyicha) 3-kurs 320-guruh talabasi Eshpòlatov Najmiddinning Iqtisodiy o’sish fanidan tayyorlagan Mustaqil ishi

Solou modelining yaratilish asoslari

Reja:

• 1.Solou modeli paydo bolish tarixi haqida
• 2.R. Solou modelidagi Aholi (ishchi kuchi) omili

Solow modeli ( Solow — Swan modeli , Eng. Solow modeli ) ekzogen tejamkorlik darajasi va neoklassik ishlab chiqarish funksiyasiga asoslangan ekzogen iqtisodiy oʻsish modelidir.

• Solow modeli ( Solow — Swan modeli , Eng. Solow modeli ) ekzogen tejamkorlik darajasi va neoklassik ishlab chiqarish funksiyasiga asoslangan ekzogen iqtisodiy oʻsish modelidir.

Solou modeli iqtisodiy o’sishning barcha zamonaviy modellari uchun boshlang’ich nuqta hisoblanadi va u kapitalning o’zgarish tezligini tahlil qilish uchun zarur matematik asosni beradi.

U 1956 yilda Robert Solou va Trevor Swan tomonidan bir vaqtning o’zida va mustaqil ravishda ishlab chiqilgan.

U 1956 yilda Robert Solou va Trevor Swan tomonidan bir vaqtning o’zida va mustaqil ravishda ishlab chiqilgan.

• Modelning kamchiliklaridan biri – jamg’arma normasining ekzogen xususiyati, ya’ni modelda iste’molchilarning optimallashtiruvchi xatti-harakati hisobga olinmaydi (bu xatti-harakatni hisobga olgan model iqtisodiy o’sishning neoklassik modeli deb ataladi). . Model, shuningdek, rivojlanayotgan mamlakatlarda foiz stavkasini noreal baholanishiga olib keladi.

Solou modeli paydo bo’lgunga qadar iqtisodiy o’sishni o’rganishning eng keng tarqalgan vositasi Xarrod-Domar modeli edi. U Keyns farazlariga asoslanib, faqat makro darajadagi ma’lumotlar (yalpi talab, yalpi taklif va boshqalar) asosida ishlagan, individual iste’molchi yoki alohida firmaning mikro-darajasini e’tiborsiz qoldirgan va iqtisodiy faoliyatning mumkin bo’lgan salbiy oqibatlariga e’tibor qaratgan. O’sish ayniqsa ishsizlik haqida.

• Solou modeli paydo bo’lgunga qadar iqtisodiy o’sishni o’rganishning eng keng tarqalgan vositasi Xarrod-Domar modeli edi. U Keyns farazlariga asoslanib, faqat makro darajadagi ma’lumotlar (yalpi talab, yalpi taklif va boshqalar) asosida ishlagan, individual iste’molchi yoki alohida firmaning mikro-darajasini e’tiborsiz qoldirgan va iqtisodiy faoliyatning mumkin bo’lgan salbiy oqibatlariga e’tibor qaratgan. O’sish ayniqsa ishsizlik haqida.

Soloy modeli

Daromadga ta’sir etuvchi omillar
Soloy modelining dastlabki shartlari:
- Mehnat va kapital bir birining o’rnini bosadi
- Kapitalning me’yoriy unumdorligi kamayib boradi
- Ko’lamning doimiy qaytimi xususiyati
- Kapitalning ishdan chiqib ketish normasi doimiydir
- Investitsion laglarning yo’qligi.
Kapital К (jamg’armalar)
Mehnat L (aholining o’sishi)
Texnologiya
(texnologik progress)

I. R. Soloy modelidagi Kapital omili

Texnologiya va mehnat resurslarining hajmi o’zgarmas bo’lsa, taklif ko’lamdan doimiy qaytimiga ega bo’lgan ishlab chiqarish funksiyasi bilan tavsiflanadi: Y =F(K,L)
y= f(k)
k
y
y – 1 ishchiga to’g’ri keladigan ishlab chiqarish hajmi (mehnat unumdorligi)
k – kapital bilan qurollanganlik darajasi (1 ishchiga to’g’ri keladigan kapital hajmi)
k=K/L

Texnologiya va mehnat resurslarining hajmi o’zgarmas holdagi talab

y=c+i
c=(1-s)y
i=sy
c – iste’mol normasi
s – jamg’arma normasi
i – investitsiyalar
Ishlab chikarilgan mahsulotning iste’mol va investitsiya bo’lishini jamg’arma normasi (s) belgilaydi
y

MPK

c= f(k)
y i = sf(k)
k

II. R. Soloy modelidagi Aholi (ishchi kuchi) omili

Kapital zaxiralari o’zgarishining sabablari:
1. Investitsiyalar (i) kapital zaxiralarining o’sishida olib keladi
2. Kapitalning ishdan chiqib ketishi ( ) kapital zaxiralarining kamayishida olib keladi
3. Aholining (ishchi kuchining) o’sishi (n – aholining o’sish sur’ati) kapital zaxiralarining kamayishida olib keladi
D к=i- к - nk
Dк = sf(k)- (s + n)k
Kapital bilan ta’minlanganlikning barqaror darajasi:
k*=sf(k*)/+n

Ш. R. Soloy modelidagi texnologik taraqqiyot omili

texnologik taraqqiyotini hisobga oldan ishlab chiqarish funksiyasining ko’rinishi quyidagicha:
Y =F(,L* Е)
Yangi ishlab chiqarish funksiyasida umumiy ishlab chiqarish hajmi Y kapital miqdoriga K hamda samarali ishchi kuchi miqdoriga L* Е bogliq
ishchi kuchi L n-sur’ati bilan, har bir mehnat birligining samaradorligi Е g- sur’ati bilan o’sayotgani uchun, samaradani mehnat birligining umumiy miqdori L* Е n+g- surati bilan oshadi

R. Solou modelidagi xulosalar

1. Kapitalning o’zi doimiy iqtisodiy o’sishni ta’minlay olmaydi.
2. YAMMning doimiy o’sishiga aholining o’sishi ko’maklashishi mumkin. Ammo aіoli jon boshiga YAMMning va turmush darajasining o’sishini bu omil ta’minlay olmaydi, chunki iqtisodiyotning barqaror darajasida hamda aholi soni o’sayotganda bir ishchiga to’Іri keladigan kapital va ishlab chiqarish іajmi o’zgarmasdan turadi. Bundan tashqari, aholi o’sishining yuqori sur’atlari kapital bilan ta’minlanganligini va turmush darajasini pasaytiradi.
3. Faqatgina texnologik taraqqiyot turmush darajasining to’xtovsiz o’sishini ta’minlaydi.

E’tiboringiz uchun rahmat