Ekvivalentini aniqlang

@KIMYO2 KANALI

1-masala. HBrO₃, Br₂ HBrO₂, HBrO₄ birikmalardagi Br₂ ekvivalentini aniqlang.
Yechish:
Birikmalardagi bromni ekvivalentini aniqlash uchun dastlab brom birikmalariga valentligini aniqlaymiz.
O
1 ) H – O – Br 2) Br – Br; 3) H – O – Br = O;
O
O
4 ) H – O – Br O
O
formuladan ko`rinib turibdiki HBrO₃ da V; Br₂ da I; HBrO₂ da III; HBrO₄ da esa VII valentli ekan.
formuladan foydalanib har bir birikmadagi bromning ekvivalentini aniqlaymiz.
1) ekv; 2) ekv
3) ekv; 3) ekv
Javob: 16; 80; 26,7; 11,4


2-masala. Vodorodning xajmiy ulushi 70 % bo`lgan H<sub>2</sub> va O<sub>2</sub> dan iborat 110 gramm aralashmadagi O<sub>2</sub> ning og`irligini (gr) toping.
Yechish:
1) Dastlab vodorodning hajmiy ulushidan foydalanib, aralashmaning massasini aniqlaymiz.
H₂ – 70 %; O₂ – 30 %
m = 2 gr ∙ 0,7 + 32 ∙ 0,3 = 1,4 gr (H₂) + 9,6 gr (O₂) = 11 gr (aralashma)
2) 1,4 gr H₂ + 9,6 gr (O₂) = 11 gr (aralashma)
x=96gr 110gr (aralashma)
Javob: O₂ 96 gr ekan.
3-masala. Tatozi pallalarining chap tomonidan 12,04∙10²³ dona xrom atomlari o`ng tomonidan shuncha S atomlari qo`yilgan. Tarozi pallalarini muvozanatga keltirish uchun nima qilish kerak.
Yechish:
1) Chap tomonga 12,04 ∙ 10²³ dona Cr atomi ya`ni;
5 2 gr Cr 6,02 ∙ 10<sup>23</sup>
x=104gr 12,04 ∙ 10<sup>23</sup>
2) O`ng tomonida ham 12,04 ∙ 10²³ ta S atomi ya`ni;
3 2 gr S 6,02 ∙ 10<sup>23</sup>
x=64gr 12,04 ∙ 10<sup>23</sup>
3) Pallalarni muvozanatga keltirish uchun 104 – 64 = 40 gr S atomidan o`ng pallaga qo`shish kerak.
4 ) 32 gr S 6,02 ∙ 10<sup>23</sup>
40 gr S x = 7,525 ∙ 10<sup>23</sup>
Javob: O`ng pallaga 7,525 ∙ 10²³ ta S atomidan qo`shish kerak.
4-masala. Katalizator ustidan 6,02∙10<sup>23</sup> molekula oltingugurt (IV) oksidi va 26,88 litr (n.sh.) kislaroddan iborat aralashma o`tkazilganda 64 gr SO₃ hosil bo`ladi. Reaksiyada ishtirok etmagan oltingugurt (IV) oksidning molekulalari sonini va kislorodning massasini (gr) hisoblang.
Yechish:
1) Masalani ishlashda dastlab 64 gr SO<sub>3</sub> hosil bo`lishidan foydalanib nechta molekula SO₂ va necha litr (n.sh) O₂ sariflanganini aniqlaymiz.

x₁=4,816 ∙ 10²³ x₂=8,96 litr 64 gr

2SO₂ + O₂ = 2SO₃
12,04∙10²³ 22,4 litr 160 gr
2) 6,02 ∙ 10²³ – 4,816 ∙ 10²³ = 1,204 ∙ 10²³ ta SO₂ molekulasi ortib qolgan.
3) 26,88 – 8,96 = 17,92 litr O₂ ortib qolgan
32 gr O₂ 22,4 litr
x=25,6gr 17,92 litr
Javob: 1,204 ∙ 10²³ SO₂; 25,6 gr O₂


5-masala. 5 gr ikki valentli noma`lum metall karbonat HNO₃ bilan reaksiyaga kirishib 8,2 gr metall nitrat hosil qildi. Metallning ekvivalentini aniqlang.
Yechish:
5 gr 8,2
1) MeCO₃ + 2HNO₃ = Me (NO₃)₂ + H₂CO₃
x + 60 x + 124
8,2x + 492 = 5x + 620
3,2x = 128
x = 40 gr “Ca” ekan.
2) ekv
Javob: 20 ekv.