Electr xa'm magnetizm lat

denelerdi magnitlengen dep ataymız. Magnitleniw qa’biletligine iye denelerdi magnetikler dep 
ataydı. Zatlardın’ ko’pshiligi sırttan magnit maydanı alıp kelingende a’zzi tu’rde magnitlenedi. 
Ku’shli magnitlik qa’siyetke tek ferromagnitlik zatlar iye (temir, nikel, kobalt, ko’plegen 
quymalar, siyrek jer elementleri ferromagnetikler bolıp tabıladı). Polattan, basqa da magnitlik 
quymalardan sog’ılg’an turaqlı magnitler sırtqı magnit maydanı bolmasa da magnitlengen bolıp 
tabıladı. Polattan sog’ılg’an sterjendi Jerdin’ magnit maydanının’ ta’sirinde de magnitlewge 
boladı (a’libette bunday magnitleniw ju’da’ a’zzi boladı). Bunın’ ushın polat sterjendi meridian 
bag’ıtında uslap turıp sho’kkish penen a’ste-aqırın urıw kerek (soqqı beriw kerek). Sterjennin’ 
Jerdin’ tu’silik magnit polюsine qarag’an ta’repinde arqa polюs, al sterjennin’ qarama-qarsı 
ushında tu’slik polюs payda boladı. Eger sterjendi qarama-karsı bag’ıtqa bursaq (yag’nıy 
sterjennin’ arqa polюsın Jerdin’ arqa polюsı ta’repke, al sterjennin’ tu’slik polюsın Jerdin’ 
tu’slik polюsı ta’repke qaratsaq), bunnan keyin sho’kkish penen qaytadan soqqı bersek, onda 
sterjennin’ polюsları orın almasadı. 
Elektr maydanı sıyaqlı magnit maydanı da mikroskopiyalıq ha’m makroskopiyalıq boladı. 
Mikroskopiyalıq maydan zattın’ elementar zaryadları ta’repinen payda etilgen haqıyqıy maydan 
bolıp tabıladı
8
. Bunday maydan atomlıq masshtablardın’ o’zinde ku’shli o’zgeredi. 
Makroskopiyalıq maydan bolsa mikroskopiyalıq maydanlardı ken’isliktin’ sheksiz kishi 
ko’lemleri boyınsha ortashalawdın’ ja’rdeminde alınadı. Makroskopiyalıq maydannın’ 
kernewligi 
ha’ripi menen belgilenedi. vektorı zattag’ı makroskopiyalıq magnit maydanın 
ta’ripleytug’ın tiykarg’ı vektor bolıp tabıladı. Elektronlar menen yadrolardın’ orbitalıq ha’m 
spinlik aylanısları zattyan’ atomlarındag’ı tsirkulyatsiyalanıwshı qanday da bir toqlarg’a 
ekvivalent. Olar molekulalıq toqlar degen ulıwmalıq atamanı aldı. 
makroskopiyalıq maydanın 
esaplaw ushın mikroskopiyalıq toqlardı «tegislew» ha’m olardı ken’islikte u’zliksiz o’zgeretugın 
makroskopiyalıq toqlar menen almastırıw kerek. Usınday makroskopiyalıq magnitleniw toqları 
dep ataymız. Bunnan bılay magnitleniw toqların 
arqalı belgileymiz. O’tkizgishler arqalı 
o’tiwshi a’dettegi toqlardı 
arqalı belgileydi ha’m bunday toqlardı o’tkizgishlik toqları dep 
ataydı. Solay etip 
maydanı o’tkizgishlik toqları ha’m magnitleniw toqları ta’repinen