Электр хавфсизлиги

2-ilova 
18 yoshga to„lmagan shaxslar mehnatidan foydalanish man qilingan og„ir va 
zararli mehnat sharoitlari bilan bog„liq ish va kasblar ro„yxati 
18 yoshga to‗lmagan shaxslarni quyidagi og‗ir va zararli mehnat sharoit-
larida ishlashga jalb qilish man etiladi: 
- issiqlik elektrstansiyalarining elektr uskunalarini, hamda qozon-turbina, 
yoqilg‗i kukuni tayyorlash, yoqilg‗i uzatish sexlarini, hamda gidroelektrstansiya 
mashina sexlarini, issiqlik avtomatikasi va o‗lchov uskunalarini, dispetcherlik va 
texnologik boshqaruv aloqa vositalarini ta‘mirlashda; 
- navbatchi energetik va elektrslesar, rele himoyasi energetiki, kontakt elektr 
tarmoqlari energetiki, stansioner radionazoratchi va radio uskunalari energetiki 
sifatida ishlash; 
- kuchlanish ostidagi tok o‗tkazuvchi tarmoqlarda ishlash; 
- kabellardagi (qo‗rg‗oshindan mufta va buyum tayyorlash, kabellardan 

---

232 
qo‗rg‗oshin qobig‗larini olib tashlash, qo‗rg‗oshin qobig‗li kabellarni barabanga 
o‗rash, trassa bo‗ylab tortish va xandaqlarga tashlash, issiq qorishmalar bilan 
ishlash, polietilen va polixlorvinil qobig‗li kabellardagi ta‘mirlash va kavsharlash 
ishlarida qatnashish; 
- tarkibida qo‗rg‗oshin va uni birikmalari bo‗lgan metallarni kavsharlash 
lampalari yordamida ulash ishlarida; 
- qo‗rg‗oshin akkumulyatorlarini zaryadlantirish va ta‘mirlash ishlarida; 
- elektr uskunalarini yuqori kuchlanish bilan sinash ishlarida; 
- kompressor uskunalari va kuchlanishi 1000 Voltdan yuqori bo‗lgan motor-
larni ekspluatatsiya qilish ishlarida; 
- ishlatilgan moylarni tozalash (регенерация) ishlarida; 
- ustunlarni o‗rnatish va yiqitish, daraxtlarni kesish va ag‗anatish, hamda 
havo elektr uzatish tarmoqlarini daraxt shoxlaridan tozalash ishlarida; 
- balandlikdagi ishlarda; 
- avtotransport vositalarini boshqarishda, yuk ko‗tarish mashina va mexa-
nizmlarida kranchi, mashinist, traktorist, yuk iluvchi, yuk tashuvchi sifatida 
ishlash; 
- termit, gaz va elektr kavsharlash ishlarida; 
- pnevmatik asbob va qurilish-ta‘mirlash pistoletlarini ishlatish bilan bog‗liq 
ishlarda; 
- nitrobo‗yoq va nitroemal ishlatib, pulverizator yordamidagi bo‗yash va 
asfalt laklarini qo‗llash
bilan bog‗liq ishlarda; 
- yog‗ochlarni antiseptik va yong‗inga chidamli birikmalar bilan shimdirish 
ishlarida; 
- yer osti inshootlarida va yer qazish ishlarida; 
- portlash xavfi bo‗lgan moddalarni saqlash, ishlatish va tashish bilan bog‗liq 
ishlarda; 
- balog‗atga yetmagan yoshlarga belgilangan me‘yorda, og‗ir narsalarni 
ishlatish va ko‗tarish bilan bog‗liq bo‗lgan ishlarda; 
- mahalliy navbatchisiz kuchaytirgich aloqa punktlari uskunalarini ta‘mirlash 

---

233 
va profilaktika ishlarida; 
18 yoshgacha bo‗lgan, ixtisoslashtirilgan texnika bilim yurtlarining talabalari 
va umumiy o‗rta ta‘lim maktablarining yuqori sinf o‗quvchilarini korxonalarda 
ishlab-chiqarish amaliyotini o‗tash davrida (ya‘ni ishlab chiqarishdan ajralmagan 
holda kasb o‗rganish davrida), mehnat ta‘lim muhandisi va korxona (tashkilot) 
ishchi-xodimlari nazorati ostida, belgilangan ishlarda bir kunda 4 soatgacha ishlash 
uchun ruxsat etiladi. 
O‗qish muddati 3 yildan kam bo‗lmagan ixtisoslashtirilgan texnika bilim 
yurti va o‗rta ma‘lumot beruvchi maxsus bilim yurtlarini tamomlab, maxsus 
mutaxassis kasb o‗rganib, 18 yoshga to‗lmagan bilim yurti bitiruvchilari belgilan-
gan ishlarda ishlash uchun, amaldagi mehnatni muhofaza qilish bo‗yicha, qoida va 
normalarga rioya qiluvchi, tajribali ishchi-murabbiylar rahbarligida, ruxsat etiladi.