EYUK manbasi. EYUK manbasining qutblarida yuklanish (elektr tokini) etarlicha katta chegarada o'zgartirganda ham kuchlanish o'zgarmaydi: Uchiq = Е= const.
EYUK manbasi shu manba P quvvatining yuklama toki I ga nisbatiga to'g'ri proporsional
P /1 = E = const (1.10) ichki qarshiligi Richki 0 yoki Richki <~<' Ryuk.
Agar EYUK manbasi ichki qarshiligi Richki=0 bo'lsa, volt-amper xarakteristikasi to'g'ri chiziqli bo'ladi. Bunday xarakteristikaga ideal EYUK manbasi ega bo'ladi.
Masalan, qo'rg'oshinli akkumulyatorlarda yuklama tokini etarlicha katta chegarada o'zgartirganda chiqish kuchlanishi o'zgarmaydi. Bu shundan dalolat beradiki, akkumulyator ichki qarshiligi shunchalik kichikki, EYUK Ega nisbatan ichki qarshilikdagi kuchlanish tushuvini hisobga olmaslik mumkin.
Demak, yuklama tokini (yuklama qarshiligi) tekshirilayotgan diapozonida akkumulyator EYUK manbasi deb faraz qilish mumkin, ya‘ni E=const va Richki=0. Manbalarni energetik imkoniyatlarini (VAX) volt-amper (tashqi) xarakteristikalari, yani kuchlanishni tok kuchiga bog'liqligi bilan ifodalash qo'lay.
EYUK manbasini toki o'zgarganda uni chiqishlaridagi kuchlanish Uchiq=const, u vaqtda EYUK manbasini VAX tok o'qiga paralkl bo'ladi. R= ж da I=0 va manbani quvvati ham nol bo'ladi (1.3-rasm).
Tok manbasi. Elektr energiya manbalannrng boshqa bir modeli tok manbasi hisoblanadi. Tok manbasida yuklama qarshiligining kattaligi o'zgarganda uning toki doimiy bo'ladi. (1.4-rasm) Agar tok diianbasining toki I = const bo'lsa, u vaqtda bunday manbaning quvvati RI (yuklama quvvatiga teng) shu manba kuchlanishi U ga to'g'ri proporsional, bu vaqtda ularni nisbati
Bunday rejim (I = const), yuklama qarshiligi Ryuk dan ichki qarshilik Richki bir
necha marta katta bo'lganda bo'lishi mumkin, u vaqtda Richki 00 juda katta deb
hisoblash mumkin.
Tok manbasini shartli belgilanishi 1.4-rasmda ko'rsatilgan. Ik harfi tok manbasining tokini ifodalash uchun ishlatiladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |