Elektr tokining inson va hayvonlarga ta'siri

Statik zaryadlar va undan himoyalanish choralari. Ma’lumki, ikki dielektrik moddalarni
o’zaro ishqalanishi natijasida hosil bo’lgan zaryadlarga statik zaryad deyiladi. Bunday zaryadlar
harakat uzatiladigan tasmalarda tasmani shkivga ishqalanish va sirpanish natijasida, metall quvurlari orqali o’tadigan suyuqpiklarning devoriga ishqalanish natijasida, va dielektrik suyuqliklarni havo bo’ylab tez harakati natijasida hosil bo’ladi.
Statik zaryadlar odam va yong’in xavfsizligi uchun xavflidir. Elektorstatik zaryadlardan himoyalanishning asosiy chora-tadbirlari suyuqliklarni ko’zg’atishda (bir joydan ikkinchi joyga etkazishda) ishlatiladigan uskunalarni, quvur yo’llarini yoki metall sig’mlarini yerga ulash yo’li bilan zaryadlarni yerga o’tkazib yuboriladi.
Statik zaryadlarni kamaytirish uchun quyidagi tadbirlarni amalga oshirish shart:
• dielektrik suyuqliklarni oqizganda, shlangni sig’imning tubigacha tushirish lozim;
• dielektrik suyuqliklarni tashish paytida sig’im yerga osilib sudraladigan zanjir bilan jihozlangan bo’lishi shart;
• qayishli uzatmalarda elektr zaryadlarini hosil bo’lishini kamaytirish maqsadida qayishlarni moylab turish tavsiya qilinadi;

• 
  vaqt-vaqti bilan xonalarni umumiy nisbiy namligini 70% chiqarib namlab turish zarur;
  
• 
  uskunalarda statik zaryadlarni paydo bo’lishini va ularni hosil bo’lish sabablarini yo’qotish tadbirlarini har doim nazorat qilib turish kerak.
  

Foydalanilgan adabiyotlar:

1. 
   H.E.G’oipov Mehnat muhofazasi. T., «Mehnat» 2000y
   
2. 
   O.Qudratov, T.G’aniev Hayotiy faoliyat xavfsizligi T., «Mehnat” 2004 y
   
3. 
   Yu.Dodoboyev, M.Hamidov. Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarishda mehnat muhofazasi.T., «Mehnat» 2000y
   
4. 
   G.I Belyakov Oxrana truda .M., «Agropromizdat» 1990 g.