Elektr xavfsizligi

Ichki organlarni qarshiligi asosan tok kuchlanishiga bog’liq va 300-600 om bo’ladi.
Inson tanasini umumiy qarshiligi ham tokni kuchlanishiga bog’liq,
lekin chiziqli emas, kuchlanishni ko’payishi bilan umumiy qarshiligi kamayadi va 300 V kuchlanishida ichki organlarni qarshiligiga yaqinlashadi.

Zh = Rh 2 ,

1 (2fC_h R_h )

R_h = 2R_H + R_h - inson tanasini aktiv qarshiligi, Om; C_H ≈ 0,5 - inson tanasining zichligi, Ф; f - tok chastotasi, Gz

36- rasm. Inson tanasini qarshiligi tokni kuchlanishiga bog’liqi
1, 2) o’zgaruvchan tokni, 50 gs; 3 ,4) o’zgarmas tok
Shunday qilib inson tanasini elektr tokiga ko’rsatayotgan qarshiligi bir tekis va mo’tadil emas. Shu qarshiliklar bilan hisob-kitob qilish o’ziga hos qiyinchiliklarga duch keladi. Hisob-kitobni onsonlashtirish niyatida amaliyotda yetarli aniqlik darajasida inson tanasini qarshiligini R_h = 1000 Om ga teng deb qabul qilingan.
3. Insonni elektr tokidan shikastlanishining asosiy omillari
Elektr shok elektr tok ta’siriga ko’rsatgan tanani og’ir nervreflektori reaksiyasi. Shu holatida qon aylanishi, nafas olishi, asab tizimi va boshqa tizimlarni buzilishiga olib keladi. Shu daqiqadan so’ng tanani to’lqinlanishi fazasi boshlanadi: arteriya bosimi ko’payadi, o’g’rig’iga reaksiya hosil bo’ladi, va hakazo. Shundan keyin esa tormoz fazasi boshlanadi: nerv tizimi bo’shashadi, arterial bosimi kamayadi, nafas olishi susayadi va depressiya holati boshlanadi. Shok holati bir necha minutdan bir sutkagacha davom etishi mumkin. Shundan keyin odam asta-sekin sog’ayib ketadi, yoki biologok o’limi holatiga o’tib ketadi.
Insonni elektr tokidan shikastlanishining asosiy omillariga: tokning turi, inson tanasidan o’tayotgan tokni davom etish muddati, tokni o’tgan yo’li, tokni chastotasiga, insonni shaxsiy hususiyatlarga bog’liq.