Elektron jadvallar va Ma’lumotlar bazalari Ma’ruzachi: Raxmankulova B. O

ma’lumotlarni tasvirlash modelini tanlab olish kerak 

---

MO bitta yoki bir nechta modellarga 
asoslangan bo’ladi: 
Relyatsion 
Ierarxik
Semantik tarmoq 

---

Eng sodda holda u ikki o’lchovli 
massiv yoki jadvaldan iborat bo’ladi. 
Murakkab axborot modellari ana 
shunday jadvallarning o’zaro bog’langan 
to’plamidan iborat. 
Relatsion (lotin tilidagi relatio — munosabat 
so’zidan olingan) modelda ma’lumotlarni 
saqlash uni tashkil etuvchi qisimlari orasidagi 
munosabatlarga asoslangan. 

---

Ushbu model sath, tugun, bog’lanish kabi 
parametrlar bilan tavsiyalanadi. Uning ishlash 
tamoyili shundayki, quyi satxdagi bir nechta 
tugunlar bog’lanish yordamida yuqoriroq satxdagi 
bitta tugun bilan bog’langan bo’ladi. 
Tugun — bu iyerarxiyaning berilgan satxida 
joylashgan elementning axborot modelidir. 
МО ning ierarxik modelida:  
pastki pog’onadagi yuqori pog’onadagiga bo’ysunish 
tartibida joylashgan elementlar to’plamidan iborat 
bo’ladi va ag’darilgan daraxt(graf)ni tashkil etadi. 

---

U ierarxik modelga o’xshash bo’ladi.
U ham tugun, sath, bog’lanish kabi 
asosiy 
parametrlarga 
ega. 
Lekin 
semantik 
tarmoq 
modelida 
turli 
sathdagi elementlar orasida «erkin», 
ya’ni «har biri hamma bilan» ma’noli 
bog’lanish qabul qilingan.
 
 
МО ning semantik tarmoq modeli: 

---

•
Unda ma’lumotlar adresi satr va ustunlar kesishmasi bilan 
aniqlanadi.
МOda ustunlar — maydonlar, satrlar esa yozuvlar deb ataladi. 
Satrlar esa yozuvlar deb ataladi.  
•