Elektron pochta haqida qisqacha va pochta ochish tartibi

Ochilgan 

sahifada 

quyidagi 

kataklar 

to‘ldiriladi: 

Кому (Kimga) – yangi xat yuborilayatgan elektron pochta qutisining manzili. Agar 

xat  bir  nechta  joyga  yuboriladigan  bo„lsa,  manzillar  bir  –  biri  bilan  vergul 

yordamida 

ajratiladi. 

Тема (Mavzu)  –  xatning  mavzusi,  sarlavha.  Elektron  pochta  tizimining  oddiy 

pochtadan  farqli  joylarida  biri  xatning  mavzusi  degan  tushunchadir.  Elektron 

maktubga  sarlavha  qo„yish  shart  emas,  bu  katakchani  bo„sh  qoldirsangiz  ham 

---

bo„ladi  (odatda,  pochta  dasturlari  «Siz  maktubga  sarlavha  qo„ymabsiz,  nomsiz 

ketaversinmi?»  deb birrov so„rab qo„yishadi).  Lekin, xatga  sarlavha  qo„yish  juda 

qulay va ma‟qul narsa. Masalan, «12/212-shartnoma bo„yicha savollar» degan xat 

yozsangiz,  uning  javobi  «Re:  12/212-shartnoma  bo„yicha  savollar»  deb  kelsa, 

yuzlab xatlarning ichidan aynan shu shartnoma bo„yicha yuborgan savollaringizga 

qanday 

javob 

kelganligini 

topishingiz 

oson 

bo„ladi. 

Mavzuning 

tagidagi 

katakka 

xatning 

matni 

kiritiladi. 

Elektron pochtaning yana bir muhim imkoniyati  – fayl yuborishdir. Biroq, pochta 

qutilarida  faylning  yuborish  mumkin  bo„lgan  o„lchamlari  cheklangan  bo„ladi. 

Pochta xizmatlari odatda xatga qo„shib yuboriladigan fayllarning soni va o„lchami 

qanchadan  oshmasligi  kerakligini  ko„rsatib  turishadi. Mayl.ru pochta  xizmatidan 

odatda 20 mb gacha bo„lgan hajmdagi fayl yuborish mumkin. Biroq, bu o„lchamni 

sozlash  ham  mumkin.  Buning  uchun Отправить  файл >  20  mb  degan  havolani 

va uning yonidagi “Настроить” havolasini bosiladi. Xatga fayl qo„shib yuborish 

uchun Прикрепить  файл (Fayl  biriktirish)  tugmasi  bossangiz,  kerakli  faylni 

ko„rsatish  oynasi  ochiladi.  Bu  erdan  yubormoqchi  bo„lgan  faylingizni 

ko„rsatib, Открыть (Ochish)  tugmasini  bosasiz.  Faylning  katta-kichikligi  va 

internetga  ulanish  tezligiga  qarab,  fayl  biriktirishga  bir  necha  soniya  yoki  daqiqa 

ketadi.  Fayl  biriktirilgach,  uning  yonida  yashil  belgi  paydo  bo„ladi.  Endi  xatni 

yuborish  mumkin.  Xatni  yuborish  uchun Отправить (Yuborilsin)  tugmasi 

bosiladi. Agar xatni keyinroq yubormoqchi bo„lsangiz, uni saqlab qo„yish mumkin. 

Buning uchun Сохранить (Saqlab qo„yilsin) tugmasini bosasiz. Yozayotgan xatni 

bekor qilish uchun Отмена (Inkor) tugmasi bosiladi. 

 

Xat jo„nab ketgach, Ваше письмо отправлено! (Xatingiz yuborildi!) yozuvi 

paydo bo„ladi. 

---

1. 

 

Yuborilgan  xatlar  ro„yxati Отправленные (Yuborilganlar)  bo„limida  turadi.  Bu 

bo„limga ham chap tomondagi menyudan kiriladi. 

 

Черновики (Xomaki  nusxalar)  bo„limida  saqlab  qo„yilgan  xatlar  ro„yxati  turadi. 

Спам bo„limida  elektron  pochtangizga  kelgan  va  spam  deb  hisoblangan  xatlar 

saqlanadi.  Ularning  spam  yoki  spam  emasligini  elektron  pochta  tiziminiyu  o„zi 

ham  maxsus  algoritmlar  yordamida  baholiqudrat  aniqlaydi.  Lekin  biror  xatni 

o„zingiz  ham  spam  yoki  spam  emas  deb  belgilashingiz,  spamga  oid  tartib-

qoidalarni 

o„zingiz 

sozlashingiz 

ham 

mumkin. 

Корзина (Savatcha)  bo„limida  o„chirib  tashlangan  xatlar  turadi.  Ularni  tiklash, 

butunlay 

o„chirib 

tashlash 

kabi 

ishlar 

shu 

bo„limda 

bajariladi. 

Oyna  ostidagi Настройки (Sozlashlar)  bo„limida  elektron  pochta  qutisiga  oid 

barcha sozlash ishlari amalga oshiriladi. 

---

 

Masalan,  bu  yerda  pochta  qutisining  tashqi  ko„rinishi,  parollar,  xavfsizlik,  SMS-

xabarlar va boshqa sozlashlarni boshqarish mumkin. 

 

Pochtangizni 

parolini 

o„zgartirmoqchi 

bo„lsangiz, 

Sozlashlar 

bo„limdagi Пароль havolasini bossangiz, kalit so„zni o„zgartirish sahifasi ochiladi. 

Bu  erda Текущий  пароль (Joriy  parol)  katagiga  hozirgi  parolni, Новый 

пароль (Yangi  parol)  va  Повтор  нового  пароля  (Yangi  parolni  takrorlash) 

kataklariga  esa  yangi  parolni  yozasiz. Укажите  код, размещенный  на 

картинке degan joyga suratdagi raqam va harflarni kiritasiz. Yangi parolni saqlab 

qo„yish uchun Сохранить (Saqlab qo„yish) tugmasi bosiladi. 

---

 

Elektron  pochta  qutisi  –  Sizning  shaxsiy  mulkingiz,  o„zingizgagina  tegishli 

ma‟lumotlar,  yozishmalar,  hatto  tijoriy  sirlar  saqlanishi  mumkin  bo„lgan  joydir. 

Shuning  uchun  uni  begona  ko„zlardan,  g„arazli  kimsalardan  himoya  qilish  zarur. 

Shuning uchun ham elektron pochta bilan ishlashning eng muhim qoidalaridan biri 

qutidan  chiqib  ketishdir.  Agar  parolni  yozib,  qutiga  kirgandan  keyin  brovzerni 

o„chirib ketsangiz, Sizdan keyin uni ochgan odam pochta qutingizga kirishi, undan 

foydalanishi  va  hatto  parolni  almashtirib,  Sizni  pochta  qutingizdan  mahrum  qilib 

qo„yishi  ham  mumkin.  Shuning  uchun  parolni  yozib  kirganingizda  brovzer  bu 

parolni  eslab  qolishni  taklif  qilsa,  hech  qachon  rozi  bo„lmang. 

Pochta 

qutisi 

bilan 

ishni 

yakunlash 

uchun 

yuqorida, 

o„ng 

tarafdagi Выход (Chiqish) havolasi bosiladi. 

 

Elektron  pochta  bilan  ishlashga  oid  eng  qisqa  va  dastlabki  ma’lumotlar  mana 

shulardan iborat! 

 

 

 

Topshiriq:      Har  bir  talaba  o’z  ism  va  familiyasini  kiritgan  holda, 

umail.uz orqali pochta ochib, pochta ochishda bajargan amallar ketma 

ketligini  PrtSc(Print  screen)tugmasi  yordamida  rasmga  tushirib  Word 

faylga tashlab ushbu mavzuni o’zlashtirganligini bildirsin.