Elektronika va sxemotexnika

OKning invers ulanishi. Invers ulanishda OKning inverslamaydigan kirishi 
umumiy shina bilan ulanadi (60 - rasm). v) xossa natijasida 
0
2
1


I
I
. Kirish 
potensiallari nolga teng, demak
1
1
R
U
I
КИР

;
2
2
R
U
I
ЧИК

; 
1
2
R
R
U
U
к
КИР
ЧИК



Real OK uchun bu formulaning qo‗llanilishi kuchaytirish koeffisientini 
hisoblashda xatolikllarga olib keladi. OKning K
U0
va R
KIR0 
qancha katta bo‗lsa, bu 
formuladan foydalanish shuncha kichik xatolik beradi. Shunday qilib, K
U0
=10
3
, 
R
1
=1 kOm, R
2
=100 kOm va R
KIR0
=10 kOm bo‗lsa, kuchaytirish koeffisientini 
aniqlashdagi xatolik 9 % ni tashkil etadi, K
U0
=10
5 
(qolgan kattaliklar o‗zgarishsiz) 
bo‗lganda - 0,1 % dan kichik. 
Kuchaytirgichning chiqish kuchlanishlari kirishga nisbatan teskari fazada 
bo‗ladi. Bu sxemaning kuchlanish bo‗yicha kuchaytirish koeffisienti rezistor 
qarshiliklarining nisbatlariga bog‗liq ravishda birdan katta ham, kichik ham 
bo‗lishi mumkin va deyarli barqaror bo‗ladi. 

---

86 
86 
60 – rasm. 
OKning inverslamaydigan ulanishi. Inverslaydigan ulanishda kirish signali 
OKning inverslamaydigan kirishiga uzatiladi, inverslaydigan kirishga esa R
1
va R
2
bo‗luvchi rezistorlar orqali kuchaytirgich chiqishidan teskari aloqa signali uzatiladi 
(61 - rasm). 
61 – rasm. 
0
/


R
U
U
КИР
,
2
1
1
//
/
R
R
R
U
U
U
ЧИК



. 
Bu yerdan 
КИР
ЧИК
U
R
R
U



)
1
(
1
2
, ya‘ni 
1
2
1
R
R
U
U
к
КИР
ЧИК



. 
Ko‗rinib turibdiki, bu yerda chiqish signali kirish signaliga sinfaz. 
Agar OK invers kirish bilan qisqa tutashgan bo‗lsa, bu koeffisient birga teng 
bo‗ladi. Bunday sxemalar inverslamaydigan qaytargichlar deb ataladi va yagona
qobiqda bajarilgan bir necha kuchaytirgich ko‗rinishidagi alohida integral 
mikrosxemalar ko‗rinishida bir varakayiga ishlab chiqariladi. 
Qaytargichda qo‗llanilagan OK turi uchun maksimal kirish qarshiligi va 
minimal chiqish qarshiligi amalga oshiriladi. OK asosidagi qaytargich, ixtiyoriy 
biror qaytargich kabi (emitter yoki istok), muvofiqlashtiruvchi bosqich sifatida 
ishlatiladi.

---

87 
87