Elektr
|
Juda qadim zamonda Yunonistonda ignabargli daraxtlar qoldig’ining toshga aylagan yelimini yunonlar "elektron" deb atashgan.Elektr so’zi ham shundan kelib chiqqan.
|
Elketrlanish
|
Elketrlanishning ikki turi mavjud:shoyiga ishqalangan shisha tayoqchamusabat (+) ishorali mo’ynaga ishqalangan ebonit tayoqcha manfiy(-) ishorali elketrlanib qoladi.
|
O’tkazgichlar
|
Elektrni o’zidan o’tkazuvchi moddalar o’tkazgichlar deb ataladi
|
Dielektriklar
|
O’zidan elektrni o’tkazmaydigan moddalar dielelktriklar deb ataladi .Dieelktriklardan tayyorlangan buyumlar izalatorlar deyiladi.
|
Atomning planetar modeli
|
Atom markazida yadro joylashgan bo’lib u musbat zaryadlangan proton vazaryadlanmagan neytron lardan tashkil topgan.Atom yadrosi atrofi orbita bo’ylab manfiy zaryadlan elektronlar harakat qiladi
|
Kulon qonuni
|
Vakuumda joylashgan ikki qo’zg’almas nuqtaviy elektr zaryadlarining o’zaro tasir kuchi
Ularning zaryad miqdorlari ko’paytmasiga va ular orasidagi masofaning kvadratiga teskari proporsionaldir,tani
|
Elektr maydon kuchlanaganligi
|
Elketr maydon kuchlanganligi nuqtaviy zaryadga maydon tomonidan tasir qiladigan kuchning shu zaryadga nisbatiga teng
yani:
|
Chaqmoq
|
Bu turli ishora bilan zaryadlangan bulutlar orasida yoki bulut bilan yer sirti orasida sodir buladigan kuchli elektr uchquni.
|
Mo’maqaldiroq
|
Mo’maqaldiroq- bu chaqmoq paytida sodir bo’ladigan havodagi tovush hodisasi bo’lib u chaqmoq yo’lida havoning qizishi bosimning ortishi tufayli yuz beradi.
|
Yashin
|
Zaryadlangan bulut bilan yer orasida sodir buladigan chaqmoq paytida bulutdagi zaryadlarning yerga bir zumda o’tish jarayoni
|
