5-mavzu. Individual va bozor talabi

5-mavzu. Individual va bozor talabi

• reja:
• 1. individual (yakka) talab.
• 2. daromad va almashtirish samarasi.
• 3. bozor talabi.
• 4. iste`molchi va ishlab chiqaruvchi yutug‘i.

1. Yakka talab Individual (yakka) talab chizig‘i. “Narx-iste`mol” chizig‘i cheklangan byudjet sharoitida iste`molchi uchun eng yuqori naflilikni ta`minlovchi tovarlar majmuasining barcha mumkin bo‘lgan eng yaxshi kombinatsiyalarini ifodalaydi. narx pasayishiga javoban talab va iste`mol hajmini oshishi deyarli har doim kuzatiladigan holat hisoblanadi. ............................................................ individual (yakka) talab chizig‘i alohida bir iste`molchining xarid qilishi mumkin bo‘lgan tovar miqdori bilan shu tovar narxi o‘rtasidagi bog‘liqlikni ifodalaydi. uning ikkita xususiyati mavjud: ... 1. Iste`mol jaraёnida erishish mumkin bo‘lgan naflilik darajasi chiziq bo‘ylab o‘zgarib boradi. tovarning narxi qancha past bo‘lsa, olinadigan naflilik shuncha ortib boradi. buni tovar narxi pasayganda iste`molchining xarid qobiliyati oshishi bilan izohlash mumkin. ............................................................................................................ 2. Individual (yakka) talab chizig‘i ustidagi bir ne`matni ikkinchi ne`mat bilan chekli almashtirish normasi shu ne`matlarning narxlari nisbatiga teng bo‘lish (MRSX,Y = PX/PY) sharti bajariladigan xar kanday nuktada iste`molchi naflilikni maksimallashtiradi........................................................................................

1. Yakka talab “Narx-iste`mol” chizig‘i..“Narx-iste`mol” chizig‘i cheklangan byudjet sharoitida iste`molchi uchun eng yuqori naflilikni ta`minlovchi tovarlar majmuasining barcha mumkin bo‘lgan eng yaxshi kombinatsiyalarini ifodalaydi. narx pasayishiga javoban talab va iste`mol hajmini oshishi deyarli har doim kuzatiladigan holat hisoblanadi. dastlab alohida iste`molchi uchun talab chizig‘ini shakllantirish orkali narx va daromaddagi o‘zgarishlarning byudjet chizig‘i va iste`molchi tanloviga ta`sirini qaraymiz. bu talab chizig‘iga tayangan holda tovarlar narxidagi o‘zgarishlarning individual (yakka) iste`molchi talabiga qanday ta`sir ko‘rsatishini ko‘rib chiqaylik. agar tovarning narxi oshsa u iste`molchi talabiga ikki xil ta`sir ko‘rsatishi mumkin. birinchidan, bu tovar narxi qimmatlashgani tufayli iste`molchi uni kamrok miqdorda xarid qilib, narxi oshmagan boshqa tovarlarga talabini oshirishi mumkin. ...................................... ikkinchidan, qimmat narx iste`molchining xarid qobiliyatini pasaytirib, real daromadining qisqarishiga va oqibatda talabning qisqarishiga ham olib kelishi mumkin. bu kontseptsiyani grafik orqali ifodalash uchun kiyim-kechak narxidagi o‘zgarishning oziq-ovqat iste`moliga ta`sirini ko‘rib chiqamiz.