Emotsional nutq

Emotsional nutq

Emotsional nutq – turli emotsiyalarni ifodalash xususiyatiga ega bo’lgan nutq. Qiyoslang.Intellektual nutq. Hissiy ton. hissiyot ko’pincha faqat hissiy tus sifatidagi ruhiy jarayonlarning o’ziga xos tomoni tariqasida namoyon bo’ladi. Yoqimli suhbatdosh, kulguli voqea, yoqimsiz hid, zerikarli kitob, ko’ngildagi mashg’ulot, hushchaqchaq sayohat, og’ir ish kabilar. Hissiy ton tushunchasiga ko’pgina adabiyotlarda turlicha ta'riflar uchraydi. Jumladan, A.V.Petrovskiyning "Umumiy psixologiya" darsligida hissiy ton sezgi yoki idrok jarayonida shaxsning idrok qilingan narsa va hodisaga munosabatini ifodalovchi maxsus hissiy bo’yoq yoqimli yoki yoqimsiz idrok bilan bog’langan hissiyot, deb ta'riflanadi. Professor E.G’.G’oziev tomonidan hissiy ton-u yoki bu hissiyotning inson tomonidan bevosita kechirilishi (kechishi) jarayonidan iboratdir. Q.Turg’unov lug’atida hissiy ton - hissiyot sezgi yoki idrok jarayonida shaxsning idrok qilingan narsaga hodisaga munosabatini ifodalovchi maxsus emosional bo’yoq yoqimli va yoqimsiz kechinma bevosita sezgi yoki idrok bilan bog’g’langan hissiyot. Masalan, og’riq bir qator qo’zg’ovchilar yaqqol ifodalangan yoqimsiz hissiy ton bilan ajralib turadi. Ko’pincha emotsiyalar o’zining ta'sirchanligi bilan bir-biridan ajralib turishiga qaramay, bunday sifatni hissiy holatlar uchraydi.

Турсунов У., Муҳторов Ж., Раҳматуллаев Ш. Ҳозирги ўзбек адабий тили. – Т., 1975. Шоабдураҳмонов Ш., Асқарова М., Ҳожиев А., Расулов И., Дониёров Х. Ҳозирги ўзбек адабий тили. –Т., 1980. Sayfullayeva R., Mengliyev B., Boqiyeva G., Qurbonova M., Yunusova Z., Abuzalova M.Hozirgi o‘zbek adabiy tili. –T., 2009. Ҳожиев А. Тилшунослик терминларининг изоҳли луғати. –Т., 2002.Ҳожиев А.Ўзбек тили морфологияси, морфемикаси ва сўз ясалишининг назарий масалалари. –Т., 2010.

Bog’lanma so’zlar: emotsional gap, intellektual nutq