3 bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar 1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring

3 - bo‘lim bo‘yicha topshiriqlar

1-topshiriq. Jadvalni to‘ldiring.

Tafakkur qonunlari va ularning izohini	Tafakkur qonunlarining formulalarini keltiring
...ayniyat qonuni. Obyektiv voqeilikdagi predmet yoki hodisalarning doimo o’zgarib turishiga qaramay, ularda nisbiy barqarorlik mavjud, u o’z ifodasini ayniyat qonunida topadi.
...ziddiyat qonuni. Kishilar o’z faoliyatida predmet va hodisalar bir vaqtda bir sharoitda biror xususiyatga ega bo’lishi, ham ega bo’lmasligi mumkin emasligini bilganlar. Bu hodisa bilimlarimzda ziddiyat qonuni sifatida saqlanib qolgan.
Mustasno qonuni. Ziddiyat qonuni bn uzviybog’liq bo’lib, u ikki o’zaro zid fikrning munosabatiniifodalaydi.
Etarli asos qonuni. Tabiatdagi hodisalar bir biri bn o’zaro bog’liq holda rivojlanadi. Predmeit va hodisalar birining mavjudligi boshqasining mavjudligini taqazo etadi. Bunday bog’liqlik inson tafakkurida etarli asos qonuni shaklida namoyon boladi.

2-topshiriq. Topshiriqni sxema shaklida misollar keltirilgan holda bajaring

Tushunchalar ustida mantiqiy amallar.

1. 
   Tushunchalarni chegaralash
   

A)sazan



B)baliq



S)hayvon



D)tirik mavjudot

2. 
   Tushunchalarni umumlashtirish
   A)tirik mavjudot
   
   

B)hayvon



S)baliq



D)sazan


3-topshiriq. Sxemani to`ldiring

Xulosa turlari.




Asoslar soniga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra



bevosita



Bevosita xulosa chiqarish



Chinlik darajasiga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra



zaruriy



ehtimoliy



Fikrning harakat yo`nalishiga ko`ra

Asoslar soniga ko`ra





detuktiv

induktiv

analogiya


4-topshiriq. Jadvalni to`ldiring

Hukm va uning turlariga izoh bering, simvollarini keltiring

Oddiy hukmlar va ularning turlari	Murakkab hukmlar va ularning turlari
... Mantiqii ega fikr qili-nayotgan predmet va hodisani bildiradi	qo’shuvchi (kon'yunktiv) hukmlar. Ikki yoki undan ortio` sodda hukmlarning «va» bog’lovchisi yordamida qo’shiluvidan tashkil topgan murakkab hukmlar qo’shiluvchi (kon'yuktiv) hukmlar deb yuritiladi. qo’shuvchi murakkab hukmlar formal mantiq fanida qo’yidagi simvollar bilan ifodalanadi: p(q Masalan, Alisher Navoiy va Z.M. Bobur o’zbek mumtoz adabiyoti vakillaridir
... man-tiqiy kesim predmetga xos xususiyatni bildiradi.	) Ayiruvchi (diz'yunktiv) hukmlar. Bunday hukmlarning sub'ekti yoki predikati bir necha narsalar, xodisalarni yoki ularning belgilarini ifodalashi mumkin. Uning formulasi formal mantiqda qo’yidagicha ifodalanadi: pvq. Ayiruvchi hukmlar formulasi qo’yidagi shakllarda ifodalanadi: «S yoki R yoki R1 yoki R2 dir» Yoki «S yoki S1 yoki S2 – R dir». Birinchi shaklda bir sub'ekt va bir predikat bo’lsa, ikkinchi shaklda, aksincha bir necha sub'ekt va bir predikat bor. Bo’lingan hukmlarda sub'ektga ta'luqli bo’lgan predikatlar ba'zan o’zaro bog’langan va ba'zan esa bir-biriga zid bo’ladilar.
Mantiqiy bogʻlovchi ("...dir", " emas") predmetdagi xususiyatni tasdiqlaydi yoki inkor etadi.	. Shartli (implikativ) hukmlar asos va natija bog’lanishini shartli ravishda ifodalaydi. Bunday hukmlar o’z tarkibida bir necha sub'ekt va predikatga ega bo’lib, ma'lum bir buyumni tasdiq yoki inkor etadi. Uning formulasi formal mantiqda qo’yidagicha ifodalanadi:
	Ekvivalentlik hukmlar. Ekvivalentlik hukmlari “agar va faqat agar ... unda” mantiqiy bog’lovchisi yordamida ikki oddiy hukmlarning o’zaro bog’lanishidan hosil bo’ladi. Unda ikki holatning mavjud bo’lishi bir-biri uchun zarurat hisoblanadi. Ekvivalentlik hukmlar formulasi qo’yidagicha ifodalanadi