"Energetika (Issiqlik enеrgеtikasi)" bakalavr ta'lim yo’nalishi

Navoiy issiqlik elektr stansiyasida bug’-gazli umumiy sikl samaradorligini tadbirlar orqali baholash. Bu umumiy samaradorlikni baholash shu korxonadagi capital qo’yilmaga bog’lq. Iqtisodiy ko’rsatkichlar samaradorligi korxonadagi ko’rilayotgan chora – tadbirlar turli xildagi iqtisodiy samara beruvchi kapital mablag’ tejaladigankorxana daromad keltiruvchi tadbirlar o’tkazish yaxshi natija beradi.
E_r = = = = 1,17647
so’m/yil (2.9)

K – kapital qo’yilma tadbir uchun qarashlar narxi so’mda, V_r – yillik ishlab chiqarish mahsulot tannarxi so’m/yil.

E_r – umumiy iqtisodiy samaradorlik hisobiy koefitsiyenti. Agarda korxonada energiya iqtisodiy tejamkorlikka erishilsa demak ukapital mablag’ ta’minlanishi demakdir. Iqtisodiy tejamkorlik natijasida mahsulot tannarxi arzon bo’lsa bu kapital qo’yilma E_r hisobi ko’rsatkichi bo’yicha
E_r = = = = 0,35.
(2.10)
Bu yerda S_r1 – S_r2 mahsulot narxi qo’ylmasiga bog’liq holda tannarxini arzonlashtirish natijasida mahsulaot narxini kapital qo’yilmaga va daromadga jiddiy ta’sir etishi.

(2.11)


Yoki


(2.12)
T ^r = = = 0,86



ok

T =

ok
r (s)

Ko’p yillar davomida xisoblab kelingan ma’lumitlarga asoslanib, vaqt davomida mavsumiy harajatlarni hisobga olgan holda tadbirlarni o’tqazish
E_pr== (2.13)
Bu yerda

E_pr-o’tkazish koiffetsiyent E_i.k-normativ koiffetsiyent

Bug'-gaz qurilmalarining umumiy tarifi. Bug' - gaz qurilmalari (BGQ)ni bug' turbinali qurilmalar Bilan gaz turbinali qurilmalarni birlashtirish yо‘li Bilan uzatiladi.Birlashgan qurilmaning FIKining о‘sishiga bug’ sikl ustiga yuqori haroratli gaz siklini qurish va chiqib ketuvchi gazlar bilan issiqlikning solishtirma yо‘qotilishlarini kamaytirish hisobiga erishiladi.

FIKining oshishi bug' sikli ustiga gaz siklini qurish ќisobiga erishiladi. GTQ dan chiqib ketuvchi gazlarning issiqligini BTQ da taminlash suvini isitish uchun ishlatiladi.
Gaz va bug' sikllari yagona manbadan issiqlik oladigan BGQ ning umumlashgan holatidir.Birlashgan BGQ dan chiqib ketuvchi gazlarning hajmi gaz siklidan chiquvchi gazlar hajmiga taxminan teng. Yoqilg’i ning yonish kamerasida havoning juda katta ortiqlik koeffitsenti ס_`yo.k=5-8 Bilan yoqiladi.
BGQ ning FIKi uning tarkibiga kirgan GTQ va BTQ larning alohida ishlagan paytda FIKlaridan yuqori bо‘ladi. BTQ da tejalgan issiqlik quyidagi tenglikdan aniqlanadi:
Q_tex=N_סr(q_KES-q_סr) (2.14) Bunda: N_סr-bug’-gaz qurilmasining quvvati, kVt.
q_KES-q_סr-tegishlicha buђ turbinali va buђ-gaz qurilmalaridagi solishtirma issiqlik sarflari, kj/kVt. soat.
Gaz sikliga qurilgan bug’ gaz qurilmasi 2- 1 rasmda keltirilgan. Bu rasmda bug’ siklining qozoni faqat gaz siklidan chiquvchi qizigan gazlarda ishlaydi,unda yoqilg’i yoqilmaydi.

1.