Energetika va

Izoxorik jarayon

Izohorik jarayon - sistema hajmi oʻzgarmagan holda sistemada sodir boʻladigan jarayon. Sistemaning termodinamik holat diagrammasida izohora bilan ifodalanadi.
V=const
Qattiq jismdagi jarayonlarda jumladan izotermik jarayonlarda hajm deyarli o’zgarmagani uchun ular, odatda Izoxorik jarayon deb hisoblanadi. Shuningdek juda tez sodir bo’ladigan jarayonlarda hajm o’zgarishiga deyarli ulgurmagani sababli ularni Izoxorik jarayon deb qarash mumkin. Izoxorik jarayon ko’proq issiqlik mashinalarida uchraydi.
Izoxorik jarayonda hajm o’zgarishi bilan bog’liq mexanik ish bajarilmaydi; sistemaning ichki energiyasi o’zgarishi issiqlik yutilishi (yoki chiqarilishi) tufayli sodir bo’ladi va temperaturaning o’zgarishi , bosimning o’zgarishiga olib keladi. Ideal gazdagi Izoxorik jarayon Sharl qonuniga boysinadi, real gazlardagi Izoxorik jarayon Sharl qonuniga bo’ysinmaydi.
P₁v₁ = RT₁ P₂v₂= RT₂
Bu yerda 1-tenglamani 2-tenglamaga bo‘lib quyidagini hosil qilamiz.

; (Sharl qonuninig ifodasi)

Demak, P=const jarayonida bosimlar nisbati haroratlar nisbatiga to'g'ri proporsional.
Ichki energiyaning o'zgarishi:
du = c_VdT
u = c _V (T ₂ – T₁ ) = c _V (T₂-T₁)
. Jarayonning ishi:


P₂


P₁
Izoxorik jarayonning P-V diagrammada ko'rinishi;
V= const bo'lganida lV =0, ya'ni izoxor jarayonda gaz ish bajarmaydi.