Energiya tamirlash sexida transformatorlarni tamirlash va sinash ishlarini tashkil etish

Transformator moyini sinash turlari.

Transformator moyining holati hajmiga qarab uch turga bo‘linadigan sinash natijalari bilan baholanadi:

elektr mustahkamlik uchun sinov, shu jumladan teshilish kuchlanishini aniqlash, suv borligini sifatli aniqlash, mexanik aralashmalarning tarkibiga qarab aniqlash;
yuqorida aytib o‘tilganlarga qo‘shimcha ravishda, kislota sonini, suvda eruvchan kislotalarning tarkibini, chaqnash temperaturasi va moy rangini aniqlashni o‘z ichiga olgan qisqartirilgan tahlil;
dielektrik isroflarning burchak tangensi (tgδ), natriy namunasi, oksidlanishga qarshi barqarorlik, namlik miqdori va mexanik aralashmalarning aniqlanishi bilan bir qatorda, to‘liq tahlil doirasidagi sinovlar, shu jumladan qisqartirilgan tahlillar sirasiga kiruvchi barcha sinovlar.
Teshilish kuchlanishi moyning asosiy elektr izolyasion xarakteristikasi hisoblanadi. Amaliyot shuni ko‘rsatadiki, moyning teshilish kuchlanishini aniqlashdagi natijalar tarqoqligi, asosan mexanik aralashmalarning mavjudligi, ya’ni – transformator moyida osilib turgan yoki cho‘kma shaklida cho‘kindi moddalarning borligiga bog‘liq. Aralashmalar bo‘yoqlar, laklar va qattiq izolyasiyaning buzilishi natijasida hosil bo‘ladi va tgδ qiymatini oshiradi.
Chaqnash temperaturasi – yopiq idishda isitilganda hosil bo‘lgan moy bug‘i havo bilan aralashib unga olov yoqqanda chaqnash yuzaga keladigan temperaturadir. Transformatorlarning normal ishlashi davomida moyning engil fraksiyalarini bug‘lanishiga qarab portlash temperaturasi asta-sekin ortadi. Transformatorda nuqson paydo bo‘lganda, moyning portlash temperaturasi, nuqson paydo bo‘lgan joyida gazlarning tarqalishi natijasida keskin pasayadi. Chaqnash temperaturasining oldingi tekshiruvga nisbatan 5°C dan ortiq pasayishi kamchilik borligini ko‘rsatadi va bu holatda ushbu pasayishning sababini aniqlash uchun transformatorni kompleks tekshirish ishlarni olib borish zarur.
Moyning namlikmiqdorini sifatli aniqlash uchun moy 130°C darajagacha qizdiriladi. Namlikning mavjudligi, ko‘pikli yoki ko‘piksiz, kamida ikki marta chirsillagan ovoz eshitilishi bilan belgilanadi. Erigan suvning miqdoriy bahosi kalsiy gidridning u bilan o‘zaro ta’siriga asoslangan. SHuni ta’kidlash kerakki, namlik tarkibini aniqlash uchun gidrit – kalsiy usuli juda yaxshi qayta ishlab chiqiladigan natijalarga erishishga imkon bermaydi va bundan tashqari, tahlil qilish uchun juda ko‘p vaqt talab etiladi. Bu kamchiliklar suvni Fisher reaktivi bilan o‘zaro ta’siriga asoslangan, bu reaktivning aralashmasi orqali elektr tokini sinalayotgan moydan o‘tkazgan holda parchalanish orqali kulonometrik usul bilan bartaraf etiladi. Samarali qurituvchi Fisher reaktivi metanolda yod, oltingugurt dioksidi va piridini eritib olinadi.