«energo-mexanika» fakul’teti «mashinasozlik texnologiyasi» kafedrasi

22. Quyidagilar taqiqlanadi:
22.1.qirindi uchish yo'lida turish;
22.2.chirmashgan qirindi yo'nalishini o'ziga to'g'irlash;
22.3.yo'nilgan teshikdan qirindini qo'lda olish;
22.4. har xil qo'lqoplarda hamda bintlangan barmoqlar bilan rezina barmoq-g'ilofsiz (napalchniksiz) ishlash;
22.5.nosoz va zurur ximoya tusiqlari bo'lmagan stanokda ishlash;
22.6.kulachaklarining ishchi yuzasi yeylangan siquvchi patronlardan foydalanish;
22.7. teskari aylanishda (revers) o'z-o'zidan yechilib ketishini oldini oluvchi suxarilar bilan patron maxkamlanmagan xolata ishlash;
22.8.gayka kalitlarini quvur yoki boshka ulanmalar bilan uzaytirish;
22.9. quyrug'i shikastlangan asbobni o'rnatish;
22.10.asboblarni, detallarni va boshqa predmetlarni stanina va oldingi babka qopqog'i ustiga qo'yish;
22.11. dastagi halqasimon bo'lgan ilgakdan foydalanish;
22.12.stanok ishlayotgan xolatda ishlov berilayotgan chiviqni qo'lda mahkamlash va shpindelga uzatish;
22.13.detalni mahkamlagandan so'ng toresli kalitni patron uyasida qoldirish;
22.14.muddatini o'tagan va urilgan markazlar bilan, xamda tezkor kesishda aylanmaydigan markazlar bilan ishlash;
22.15.shpindel aylanishini stanokning aylanayotgan qismiga yoki detalga qo'lni bosish bilan tuxtatish;
22.16.texnologik jarayonda ko'rsatilgan kesish rejimlarini usta bilan kelishmasdan o'zgartirish;
22.17. shpindel aylanayotgan xolatda stanok ustidan biror narsani (predmetni) uzatish yoki olish;
22.18.kesib tushirish vaqtida ishlov berilayotgan detalni qo'lda ushlab turish;
22.19.ish va o'tish joylarini ivirsitish va tirband qilib yuborish.
Detal va xom ashyolarni oyoq ostga polga joylashtirish (joylashtirish uchun tagliklar, konteynerlar, tayanchlar va boshqalar).
23. Asbobni charxlash, shilish-jilvirlash stanogida chaxlashda tokar quyidagilarga majbur:
23.1. ish boshlashdan oldin quyidagilarni tekshirishi:
23.2.jilvir toshning yaroqliligini (o'yiq, singan va yorilgan joyi bo'lmasligi shart);
23.3. stanok ishini salt yurishda bir minut davomida tekshirish va shu bilan birga ishlayotgan jilvir toshdan chetroqda turishi;
23.4. changtutkich qurilmasining chang surishi qo'shilishi yoki qo'shilmasligini tekshirish (u stanok qo'shilishi bilan birlashtirilgan bo'lishi shart);
23.5. Qo'ltirak (podruchnik) to'g'ri o'rnatilganligini tekshirish, qo'ltirak bilan jilvir charxtosh orasidagi masofani (zazor) 3 mm dan oshmasligi shart. Bundan tashqari qo'ltirak ishlov berilayotgan detalni joylashtirish uchun yetarlicha yuzaga ega bo'lishi va uni shunday o'rnatilishi lozimki detalning jilvir tosh bilan teguvchi yuqori nuqtasi jilvir tosh markazidan yoki undan 10mm dan oshmagan balandlikdan o'tuvchi gorizontal tekislikda bo'lishi shart;
23.6.himoya ekrani yoki hamma boltlari mahkamlangan orqa kojuxning yon devorlari bo'lmagan xolatlarda ishga kirishmastlik;
23.8. charxlash stanogida ishlash davomida tokar qo'yidagilarga majbur:
23.9.jilvir tosh aylanish tekisligiga nisbatan yon tarafda turishi;
23.10. ishlov berilayotgan detalni jilvir toshga siltashlarsiz, zarblarsiz, shiddatli bosimsiz ravon yunaltirish;
23.11.jilvir toshning yon (tores) yuzasi bilan detalga ishlov bermaslik (bu kabi ishlar maxsus stanoklarda bajariladi);
23.12. asbob yoki detalni charxlashda ularni qo'ltirak bilan jilvir tosh orasida qisilib qolmasligi uchun qo'lda ishonchli tutish kerak, bunda detalni qo'lqoplar yordamida ushlash ta'qiqlanadi;
23.13. jilvir tosh yoylanishiga qarab uni markazga nisbatan balandligini xamda qultirak va jilvirtosh oralig'ini (zazor) rostlash.
24. Charxlash, shilish-jilvirlash stanogida quyidagi xolatlarda ishlash taqiqlanadi:
24.1.Jilvir tosh tepishida va stanok titragan (vibrasiya) xollarda;
24.2.Kojux bo'lmaganda, yaroqsiz bo'lganda yoki konstruksiyada ko'zda tutilgan barcha boltlar bilan mahkamlanmagan xolatlarda;
24.3. Changtutkich qurilmasining chang surishi talabga javob bermagan xolatlarda (abraziv chang stanok yoniga tushadi);
24.4.Qo'ltiraklarning ishonchsiz mahkamlanganida;
24.5. Jilvir toshning belgilangan normadan ko'proq yeylanganida;
24.6.Ruxsatsiz jilvir toshni almashtirish, xamda jilvir toshlarni (to'g'irlash) qayrash (bu ishlarni maxsus o'qitilgan ishchi bajarishi shart);
24.7. Qo'lni shikastlanishidan saqlovchi maxsus moslama va opravkalardan foydalanmasdan mayda detallarni jilvirlash va charxlash;
24.8.Aylanayotgan jilvir toshni yot predmetlarni bosish bilan to'xtatish;
24.9. Himoya ekranini ulab-uzgich blokirovkasini uzib qo'yish va usiz ishlash.