Ёнилги-мойлаш материаллари касб-хунар коллежлари учун укув кулланма


-чизма. К и н е м а т и к к р в у ш о к л и к н и а н и к л а ш асб о б и . 11-чизма


Download 3.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet25/70
Sana22.09.2023
Hajmi3.47 Mb.
#1684331
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   70
Bog'liq
8Z3I68T7CijImbrYpUBUagDapfZw2W9hUVFGe5nu

12-чизма. К и н е м а т и к к р в у ш о к л и к н и
а н и к л а ш асб о б и .
11-чизма П и н к е в и ч н и н г
к ап и л л я р в и с к о зи м е тр и :
1, 2 ва 3 — кенгайиш лар;
4 — капилляр.
махрулоти тулдирилган ковушокдик улчаш асбоби 15 дацикд тури- 
ши лозим. С^нгра шланг (8) оркали асбоб юкрриги шарсимон кен- 
гайишининг 1/3 кисмигача нефт махсулоти суриб олинади ва куй- 
иб юборилади. Нефт махсулоти найча (4) оркали к;айтиб ок,ишни 
бошлаб «А» белгисигача етганда /и к к и кенгайишлар оралигидан/ 
дакика улчагич кушилади ва «В» белгисигача етганда 
учирилади, 
вакг эса ёзиб олинади. Шу тарикд тажриба 3 марта бажарилади ва 
маълумотларнинг уртача вакти I 
аникдаб олинади. Нефт махсу- 
лотининг кинематик ковушокдиги куйидаги ифода билан аникда- 
нади:
у - 1 » с ’
бу ерда: I — тажрибадан олинган 5фтача вакт, сек; с — асбобнинг 
доимий сони, мм2/с 2
Бу ифода оркали аникданган нефт махсулотининг кинематик 
ковушокдиги стандарт курсаткичи билан солиштирилади,
44


Дизелларда ёнилнининг ёниши. Цетан сони
Юкори хэрорат ва сикилган хдво босими таъс.ирида, энг аввал, 
нормал парафин углеводородлар парчаланади ва оксидланади. Улар 
жумласига СН3—СН2—СН2 ...СН2—СН2 тузилишга эга булган це­
тан 
киради. Бундай углеводородлар алангаланишининг ке- 
чикиш даври жуда киска булади ва двигателнинг юмшок ишлаши- 
ни таъминлайди. Цетан эталон аралашманинг ташкил этувчилари- 
дан бири сифатида кабул килинган, унинг уз-узидан алангаланишга 
мойиллиги 100 бирлик билан бахоланади. а — метилнафталин 
(С10Н7СН3) эталон аралашманинг иккинчи ташкил этувчиси си­
фатида кабул килинган. Унинг уз-узидан алангаланишга мойилли­
ги 0 бирлик билан бахоланади.
Дизел ёнилгисининг ц е т а н с о н и деб, цетан ва а — метил- 
нафталиндан ташкил топган, ёниш (Уз-узидан алангаланиш) тав- 
сифи синалаётган ёнилииникига ухшаш булган сунъий тайёрлан- 
ган аралашмадаги фоизда хисобланган цетан микдорига (хджм буйи- 
ча) айтилади.
Цетан сони ёнилгининг ёниш жараёнидагина эмас, балки уни 
юргазиб юбориш сифатларига хам катта таъсир курсатади. Агар цетан 
сони 40 бирликдан кичик булса, совукдвигателни кищдагина эмас
хатто йилнинг иссик вакгларида хам юргазиб юбориш жуда кийин 
булади. Ёзда цетан сони тахминан 45 бирликка, китпла эса 50 бир- 
ликка тенг булган ёнилги ишлатилганда двигателни нормал юрга­
зиб юбориш ва босимни аста-секин ошириш (двигател юмшок 
ишлаши) мумкин. Мавжуд двигател конструкциялари учун бундан 
юкори кийматлар хозирча керак эмас, чунки бу ёниш жараёнининг 
яхшиланишига сезиларли даражада таъсир курсатмайди.
Ёнилеининг боища хоссалари. Ёнилгининг деталларни коррозия- 
ламаслик хусусияти энг мухим курсаткичлардан хисобланади. Дви­
гател ишидаги купгина нуксонлар форсунка тузиткичларининг 
тешиклари коксланиб колиши сабабли пайдо булади; ёнилга ёмон 
тузитилади, ёнилБИ берилиши камаяди, баъзан бутунлай тухтаб ко- 
лади. Курумлар ва лок утириндилар ёниш камераси, клапанларда, 
сундиргичлар ва бошка деталларда тупланади. Бу эса двигателнинг 
кизиб кетишига, куввати ва тежамкорлигининг камайишига олиб 
келади. Одатда, ковушокдиги юкори, фракцион таркиби орир, юко­
ри молекуляр бирикмалар (смолали-асфалт бирикмалари) куп 
булган ёнилга чала ёнади.
Стандарт курум хосил булишига ва деталларнинг коррозияла- 
нишига таъсир курсатувчи катор сифат курсаткичлари меъёрлана-
45


ди. Курум тупланиш тезлиги ёнилрининг кокс сонига (коксланув- 
чанлигига), ундаги олтингугурт, хакикий смолачар микдорига, унинг 
кул хосил килувчанлигига хамда механик аралашмалар микдорига, 
шунингдек, ёнилрининг лок хосил булиши мойиллигига 
6 о р л и к -

Download 3.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   21   22   23   24   25   26   27   28   ...   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling