Ёнилги-мойлаш материаллари касб-хунар коллежлари учун укув кулланма


Download 3.47 Mb.
Pdf ko'rish
bet67/70
Sana22.09.2023
Hajmi3.47 Mb.
#1684331
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70
Bog'liq
8Z3I68T7CijImbrYpUBUagDapfZw2W9hUVFGe5nu

8 К-АЛШрипов 
113


желюб», «Готал» (Франция), ФИН (Италия) каби фирмаларнинг 
мойни кэйта тиклаш курилмалари. муваффакиятли ишлатилмокда.
80-йилларгача ишлатилиб келинган мойни кдйта тиклаш тех- 
нологиялари асосан, адсорбцион тозалашга асосланган. 1978 йили 
суюкдикларни тозалаш сохасида туб бурилиш булиб, муракка&кимё- 
вий усуллар урнига мембрана усули кириб келди. Мембрана усули- 
нинг асосчилари булиб Ю.И.Дитнерский, Д.И.Терпугов (МХТИ), 
Каммермайерлар хисобланади. Мембрана усуликинг кимёвий уеул- 
дан афзаллиги шундан иборатки, мой таркибидаги ифлосликлар- 
нинг таркибига кэраб тескари осмос, ултрафилтрация ёки михро- 
филтрация жараёнларини куллаш мумкин. Бунда кушилмаларнинг 
улчамларига кзраб, мембрана филтрининг тиркиш улчамларини тан- 
лаш мумкин. Бу эса уз навбатида мойнинг таркибида фаол кушил- 
маларни саклаб колищга имкон беради.
К(айта тикланган мойларнинг кукун микдори ва ишкор сони 
камлиги двигателда куллашга имкон бермади. Шунинг учун бу 
курсаткичларни тиклаш максадида тозаланган мойларга хар хил 
кушимчалар кушилди.
Маълумки, мой таркибидаги фаол элементлар микдори ишкор 
сони билан бахоланади. Фаол элементлар булиб хисобланадиган 
Ва (барий), Ъл (рух) ва Р (фосфор)лар мос равишда М-10В2 мойида
0,18 фоиз, 0,05 фоиз ва 0,05 фоиз, М-10Г
2
мойида эса 0,45 фоиз 0,06 
фоиз ва 0,06 фоиздан. Бу элементарнинг ишлатилган мойлардаги 
чегаравий микдори Ва — 0,25 фоиз, Ъа ва Р эса 0,025 фоиздан паст 
булмаслиги керак. М-10Г
2
мойлари учун ишкор сонининг чегара­
вий курсаткичи техник талабга биноан 2,5—3,0 мгКОН/г.дан кам 
булмаслиги лозим. Ишлатилган ва тозаланган мойларнинг фаол 
элементлар микдорини ва ишкор сонини курадиган булсак, талаб 
килинганидан анча паст. Х,озирг'и пайтга келиб ишкор сонини бар- 
карорлаштириш учун оксидланишга кдрши алкилфенол, аминофе- 
нол, аминлар, кургошин, фосфор ва азотлар бирикмаси асосвда тай- 
ёрланганДФ-11, ДФ-1, МНИ-ИП-22К, ВНИИНП-354 кушимчала- 
ри кенг кулланилади. Бу кушимчалар ячида ДФ-1
1
энг куп Ва, 2п 
ва Р элементларини уз ичига олади.
Кдйта тикланган мой барча курсаткичлари буйича янги мойга 
деярли якин булиб, давлат андазалари талабига жавоб беради. Шуни 
таъкидлаш лозимки, тажриба давомида кайта тикланган мойларда 
чикинди ва оксидланиш махсуллари хосил булиши кузатилмади. 
Бу таклиф килинган технология асосида кдйта тикланган мойлар­
нинг оксидланишга тургунлиги юкорилигидан ва давлат андазаси- 
га жавоб беришидан далолат беради.
114


ПМС-200А кушимчаси урнига ювиш, коррозияга ва ейилишга 
кдрши кушимчаси ВНИИНП-ЗбОни хам киритиш мумкин, у холда 
тозаланган мойга киритиладиган ВНИИНП-360 кушимчасининг 
микдори К, =[(3,5—0,25)/(50—0,25)] 100=6,53 фоизга тенг булади.
Мойнинг ковушокдик хусусиятини оширувчи КП-10 кушим­
часининг микдори хам юкорида келтирилган усулда аникланади
яъни М-10В
2
мотор мойининг 100 град хароратдаги кинематик 
ковушоклиги Кв=11мм2/с кам булмаслиги керак, тозаланган мойда 
эса бу к^рсаткич Кост=6,91 мм
2
/с.га, КП-10 кушимчасинйки эса — 
Ки — 1000 мм
2
/с.га тенг, у холда зарур булган ковушокдик кушим­
часининг микдори
К,,=[(11— 6,91)/( 1 ООО—6,91)] 100= 0,41% га тенг булади.
25-жадвалда кдйта тикланган М-10В
2
мойининг асосий курсат- 
кичлари келтирилган.

Download 3.47 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   62   63   64   65   66   67   68   69   70




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling