Enzimologiyadan oraliq savollariga

Рақобатсиз ингибиторлар субстрат билан ўхшашликка эга эмас. Улар фермент фаол марказининг каталитик гурухларига боғланади ёки фаол марказдан ташқаридаги қисми билан боғланиб, фаол марказнинг конструкциясини субстрат боғланишига тўсқинлик қиладиган тарзда ўзгартиради. Рақобатсиз ингибиторлар субстратнинг уланишига
таъсир қилмагани учун рақоьатли ингибиторлардан фарқ қилади, фақат ферментларнинг шаклини ўзгартиради:

E + S + I → ESI

Рақобатсиз ингибиторлар оғир метал ионларини ўз ичига олади: симоб, қўрғошин, кадмий, мишяк. Улар ферментнинг каталитик майдонига кирувчи SH-гурухларини тўсиб қўяди. Рақобатсиз ингибиторларни рақобатли ингибиторлар каби субстратни
концентрациясини ошириш йўли билан ажратиб бўлмайди. Оғир металлар фақат кичик концентрацияларда ингибиторлик қилади.

• 
  Е–SH + ICH2CОNH2 → E–SCH2 –CОNH2 + HI (фермент) (йод ацетатамид) фермент ингибитор комплекси.
  

4. 
   Қулф-калит модели ва индуцирланган тўғри келиш моделларини ёзинг.
   

Ушбу назария фермент таъсири қуйидагича хусусиятларга эга:

• 
  Фаол сайт қаттиқ шаклга эга
  
• 
  Фақат мос келадиган шаклга эга субстратлар рекцияга кириша олади
  
• 
  субстрат-фаол сайтнинг қулфига мос калитдир
  

Бу эскирган модел ҳисобланиб барча ферментлар учун ишламайди ( Qulf- kalit modeli ) .

1. 
   Фишер назарияси 1894 йил (“қаттиқ матрица" “қулф-калит” модели – ферментнинг фаол маркази субстратнинг конфигурациясига қатъий мос келади ва у билан бирикганда ўзгармайди. Ушбу модел фермент ва
   

субстратнинг мутлоқ спецификлигини тушунтуради.

• 
  Кошланд назарияси 1958 йил - модели ("Индуцирланган тўғри келиш модели", “қўл-қўлқоп") – фаол марказнинг мослашувчанлигини
  

англатади. Субстрат ферментнинг занжир қисмига бирикиши
каталитик марказ конфигурациясини ўзгаришига олиб келади, шунда фаол марказнинг шакли субстрат шаклига мос келади.

• 
  Ферментнинг таъсиридан келиб чиқиб, уйғунлашувчи модел ҳисобланади. Қуйидаги хусусиятлар хос:
  
• 
  - Ферментнинг фаол қисми қаттиқ эмас, шу сабабли мослашувчан
  
• 
  - Фермент шакли, фаол участка ва субстрат максимал даражада мослашади, бу эса катализни яхшилайди
  
• 
  - субстратнинг ўзига хослиги муҳим (спецификлик)
  
• 
  Кўпчилик ферментларнинг таъсир қилиш усули ушбу моделга хос
  

15. 
    Энзимология фанининг амалий аҳамияти, ишлатилиш соҳаларини ёзинг.