hamkichik bo'ladi. Shu sababli velosipedda yurganda sarflanadigan quvvat ancha kam
bo'ladi: tezlik9 km/soat bo'lganda 30 Vt. 18km/soat bo'lganda esa 120 Vt quvvat
sarflanadi.
Agar ko'chish bo'lmasa, ish ham nolga aylanadi. Shu sababli yuk tayanch ustida,
taglik ustida yoki ipga osib qo'yilgan bo'lsa, og'irlik kuchining bajargan ishi nolga teng.
Agar qo'lni cho'zilgan holatida gantel yoki tosh ushlab turilsa,
Yelka va qo‘l muskullarining toliqishi bizning har biri- mizga ma’lum. Agar o‘tirgan
kishining orqasiga yukortilsa, orqa va bel muskullari ham xuddi shunday toliqadi.
Har
ikkala holda ham yuk qo‘zg‘almas bo‘lgani sababli ish nolga teng.
Lekin muskullarning charchashi ish bajarilayotganidan dalolat beradi. Bundayishni
muskullarning statik ishideb □ aytiladi.
Mexanikada tushuniladigan statika (qo‘zg‘almaslik) amalda mavjud emas. Kuch
ta’sirida juda kichik, xususan ko‘z ilg‘amas darajada qisqarish va bo‘shashishlar yuz
bergani sababli og‘irlik kuchigaqarshi ish bajariladi. Shunday qilib, odamning statik ishi
aslida oddiy dinamik ish bo'ladi.
Odamning bajarayotgan ishini oichashda qoilaniladigan qurilma lamier-gometrlar
deb ataladi. 0‘lchash texnikasining shunga mos bo‘limiga ergometriya deyiladi.
Ergometrga tormozlanuvchi velosiped (veloergometr, 6.4- rasm) misol bo‘ladi.
Aylanuvchan 1g‘ildirak gardishi orqali 2 po‘lat lenta o‘tkazilgan. G‘ildirak gardishi bilan
po‘lat lenta orasidagi ishqalanish kuchi 3 dinamometr yordamida o‘lchanadi.
Sinovchining hamma ishi ishqalanish kuchini yengish uchun sarfla- nadi (ishlaming
boshqa turlarini hisobga olmaymiz). G‘ildirak aylanasi uzunlig- ini ishqalanish kuchiga
Do'stlaringiz bilan baham: |
