Erkinov sirojiddin azizxon o‘G‘li 1-mls-2-22 guruh

ERKINOV SIROJIDDIN AZIZXON O‘G‘LI
1-MLS-2-22 guruh
“Iqtisodchilar uchun matematika”
Fanidan 2-Topshiriq
I. Arifmetika
127×64+173×36+127×36+173×64 = 30000

1. 
   127 x 64 = 8128
   
2. 
   173 x 36 = 6228
   
3. 
   127 х 36 = 4572
   
4. 
   173 х 64 = 11072
   
5. 
   8128 + 6228 + 4572 + 11072 = 30000
   

II. Kasr
+ 1 - = 1 = 1,628

1. 
   1 = = = ;
   
2. 
   + - = =
   
3. 
   = 1 = 1,628
   

III. Foiz
Jamg'arma bank har bir qo'yilma uchun birinchi yili 15%, keyingi har bir yil uchun 5% dan yillik foiz stavka to'laydi. Jamg'arma bankka qo'yilgan 200000 so'm pul 3 yildan so'ng qancha bo'ladi? Javob = 253575

1. 
   200000 х 15% = 230000
   
2. 
   230000 х 5% = 241500
   
3. 
   241500 х 5% = 253575
   

IV. Proporsiya
12:4=x:6 = х = 18

1. 
   12 : 4 = ; х : 6 =
   
2. 
   = = = х ; 12 х 6 = 4х ; 72 = 4х
   
3. 
   
   
4. 
   4х : 4 = 72 : 4
   
5. 
   Х = 72 : 4
   
6. 
   Х = 18
   

V. Sonning butun darajasi. Ildiz
1. 5⁷ × 5⁴ : 5^3. = 5⁸

1. 
   5⁷ х 5⁴ х 5^-3 = 5^{7 + 4-3}
   
2. 
   5^{7 + 4 – 3} = 5⁸
   

2. =

1. 
   = =
   
2. 
   = =
   

VI. Mehnat unumdorligi. Hosildorlik. O'rtacha miqdorlar
1. Firma futbolkalar ishlab chiqarishga mo‘ljallangan. Unda 5 ta ishchi ishlaydi va ularning har biri haftasiga 48 soatdan mehnat qiladi. Agar firma bir haftada 400 ta futbolka ishlab chiqarsa, uning mehnat unumdorligini toping. Javob: Mehnat unumdorligi xar bir ishchi uchun 1,66 ga teng (xar bir ishchi soatiga 1,66 dona fudbolka ishlab chiqaradi)

1. 
   5 х 48 = 240 soat
   
2. 
   400 : 240 = 1,66 / soat
   

2. Dehqon xo‘jaligida 10 gektar yerga paxta ekilgan. Har bir gektar yerning hosildorligi mos ravishda qo‘yidagilarga teng: 34, 38, 32, 22, 8, 15, 28, 54, 35, 24. Ushbu ma’lumotlar asosida dehqon xo‘jaligida o‘rtacha paxta hosildorligini toping. Javob: xar bir gektar yer uchun 29 ga teng

1. 
   34 + 38 + 32 + 22 + 8 + 15 + 28 + 54 + 35 + 24 = 290
   
2. 
   290 : 10 = 29
   

VI. Hisoblang:

1. 
   = 40
   

VII. Iqtisodiy o'sish.
Daromaddagi kapital hissasi 0,75, mehnatning hissasi 0,25 ga teng. Agar mehnat sarfining o‘sish sur’ati 2%, kapital sifatining o‘sish sur’ati 3%, mehnat unumdorligining o‘sish sur’ati 5% bo‘lsa, ishlab chiqarish hajmining o‘sish sur’atini toping. Javob: ishlab chiqarish hajmining o‘sish sur’ati 10%
VIII. Inflatsiya darajasini xisoblash.
Deylik, 2010 yilda narxlar 2005 yildagiga nisbatan 10 marta oshgan, ya’ni iste’mol narxlar indeksi 1000 % ga teng bo‘lsin. Agar 2004 yilda bu indeks 800 % ga teng bo‘lsa, u holda (2004, 2005) yillar orasidagi inflyatsiyaning o‘sish sur’atini toping. Javob: 2004, 2005 yillar orasidagi inflyatsiyaning o‘sish sur’ati 40 % ga teng

1. 
   1000 – 800 = 200
   
2. 
   200 : 5 = 40
   

IX. Pul muomalasi.

1) Agar YaMMning nominal hajmi 20000 mlrd. dollar bo‘lib, muomaladagi pul massasi 5000 mlrd. dollar bo‘lsa, u holda muomaladagi pul tezligi qanday bo‘ladi? Javob: Muomaladagi pul tezligi 25 % tashkil etadi

1. 
   5000 : 20000 = 25
   

2) Agar muomaladagi pul massasi 40 % ga kamayib, narxlar 20 % oshsa, u holda muomaladagi pul tezligi qanday o‘zgaradi? Javob: muomaladagi pul tezligi 40 % tashkil etadi

1. 
   100 – 40 = 60
   
2. 
   60 – 20 = 40
   

X. Ishsizlik darajasini hisoblash.

Agar ish bilan band bo‘lganlar soni 90 mln. bo‘lib, ishsizlar soni 10 mln. bo‘lsa, u holda ishsizlik darajasi qanday bo‘ladi? Javob: 11,1 %

1. 
   10 mln ishsizlar soni 90 mln ish bilan band bulganlar sonini necha foizini tashkil etishini aniqlaymiz 90 000 000 x 11,1 % = 9 990 000
   

XI. Import va eksport.

Agar tovarlarning eksport hajmi 80, import hajmi 60 ga teng bo‘lsa, tashqi savdo aylanmasi va sof eksport nimaga teng bo‘ladi? Javob: tashqi savdo aylanmasi 140 ga teng, sof eksport 20 ga teng

1. 
   80 + 60 = 140
   
2. 
   80 – 60 = 20
   

XII. Soliqlar.

Yilning boshida Ravshanning oylik maoshi 300000 so‘m bo‘lib, eng kam ish haqi darajasi 20000 so‘m bo‘lgan bo‘lsa, yanvar oyida Ravshan qancha soliq to‘laydi? Javob: 36000 so‘m

1. 
   300000 x 12% = 36000