Eron togʻligining shim gʻarbiy qismidagi tarixiy viloyat; qadimda

---

Midiya
Midiya — Eron togʻligining shim.-gʻarbiy
qismidagi tarixiy viloyat; qadimda
qabilalar ittifoqi nomi, soʻngra poytaxti
Ekbatona (hozirgi Hamadon) boʻlgan
podsholik (miloddan avvalgi 7-asr 70-
yillari — 6-asr oʻrtalari). Dastlab M.liklar
miloddan avvalgi 9-asrning 2-yarmiga oid
ossuriy yilnomalarida qayd etilgan.
Aftidan, qabila ittifoqi mahalliy tub
qabilalar uyushmasidan tashkil topgan;
biroqmil. av. 9—8-asrdayoqyangi qabilalar

---

kelishi bilan bu ittifoqda M.dagi
forsiyzabon qabilalar ustunlik qila
boshlagan. M.liklar 9—8-asrlarda harbiy
demokratiya sharoitida yashaganlar. Bu
ibtidoiy jamiyatdan ilk qulchilikka oʻtish
davri edi. Jamiyatning iqtisodiy asosini
dehqonchilik va chorvachilik (ayniqsa,
yilqichilik) tashkil qilgan, shuningdek,
hunarman-dchilik turlari ham taraqqiy
etgan. Miloddan avvalgi 9—8-asrlarda
M.liklar ularning bir qism yerlarini bosib
olgan Ossuriyaga qarshi ayovsiz kurash
olib borganlar. Ossuriya asoratidan xalos
boʻlgach, Gerodotning maʼlumotiga koʻra,
M. podsholigi barpo etilib uning birinchi
podshosi Deyok (miloddan avvalgi 727—
675) boʻlgan. Ossuriy manbalariga koʻra,

---

esa, M. podsholigi miloddan avvalgi 7-
asrning 70-yillarida vujudga kelgan,
bunda Ossuriyaga qarshi kurashda
M.liklarni kelgindi qabilalar — kimmeriylar
va skiflar qoʻllab-quvvatlashgan. Kiaksar
M.ning eng buyuk podshosi boʻlgan.
Uning davri (625/4— 584)da harbiy
islohot oʻtkazilib, qabilalardan
toʻplanadigan qoʻshin oʻrniga muntazam
qoʻshin barpo etilgan. M. kichik bir
podsholikdan qad. Sharqning qudratli
saltanatiga aylangan. Qisqa vaqt ichida
M. Manani egallab, Bobil bilan ittifoqlikda
Ossuriya davlatini tormor etgan, Urartu va
boshqalarni bosib olgan. M. saltanatining
hududi Gʻarbda — Galis daryosi (hozirgi
Kizil irmoq), Sharqsa — Oʻrta Osiyo va

---

ehtimol Afgʻonistonni qamrab olgan.
Miloddan avvalgi 6-asr oʻrtalarida M.da
ichki siyosiy vaziyat keskinlashgan.
Miloddan avvalgi 550 yilda M. forslar
tomonidan bosib olinib, satrapiya sifatida
Axomaniylar davlati tarkibiga kiritilgan.
Mustaqil M. davlati faqat miloddan
avvalgi 4-asrning soʻnggi choragida,
sobiq M.ning bir qismida, Jan.
Ozarbayjon (ilgarigi Mana)da tiklangan. U
keyinchalik M. yoxud Kichik M., M.
Atropatenasi, Atropatena deb atala
boshlagan.
M. qad. davrning siyosiy, iqtisodiy va
madaniy tarixida muhim oʻrin egallagan.
M.da zardushtiylik keng tarqalgan.

---

Atropatenadagi M.liklarning bir qismi
mahalliy kutiy — lullu-bey va manney —
matiyen qabilalari bilan aralashib kdd.
Ozarbayjon (ozariy) xalqining
etnogenezida muhim rol oʻynagan.
[1]
1. OʻzME. Birinchi jild. Toshkent, 2000-yil
Ko‘proq o‘rganish Ushbu maqolada
Oʻzbekiston milliy ensiklopediyasi (2000-
2005) maʼlumotlaridan foydalanilgan.
Manbalar

---

Bu sahifa oxirgi marta 4-Sentabr 2022, 12:07 da
tahrir qilingan.
•
Matndan 
CC BY-SA 3.0
 litsenziyasi boʻyicha
foydalanish mumkin (agar aksi koʻrsatilmagan
boʻlsa).
Ushbu maqola chaladir. Siz uni boyitib, (h
ttps://uz.wikipedia.org/w/index.php?title
=Midiya&action=edit) Vikipediyaga
yordam berishingiz mumkin.
Bu andozani aniqrogʻiga almashtirish kerak.
"https://uz.wikipedia.org/w/inde
x.php?
title=Midiya&oldid=2848330" dan 
olindi