Xotima……………………………………………………………………...........
Foydalanilgan adabiyotlar…………………….………………………...............
2
Bizga ma’lumki, issiqlik uzatishning uch mexanizmi mavjud: issiqlik oʻzkazuvchanlik, konveksiya va nurlanish. Quyida ana shu jarayonlardan eng asosiysi – issiqlik oʻtkazuvchaklik jarayoni tahlil qilingan.
Issiqlik oʻtkazuvchaklik deb tutash muhitda issiqlikning molekulyar koʻchiri-lishiga aytiladi. Bu jarayon temperatura taqsimoti notekis boʻlganda sodir boʻladi. Bunday holda har xil temperaturali tutash zarrachalar orqali issiqlik uzatilishi mole-kulalararo, atomlararo yoki erkin elektronlararo energiya almashinuviga olib keladi.
Issiqlik oʻtkazuvchanlik moddaning agregat holati, uning tarkibi, sofligi, tem-peraturasi, bosimi va boshqa xarakteristikalaridan bogʻliq. Koʻp hollarda suyuq mu-hitlarning issiqlik oʻtkazuvchanligi uning gaz holatidagiga nisbatan taxminan 10 mar-ta ortiq boʻladi.
Qattiq jismlar uchun esa eruvchanlik nuqtasi atrofida suyuq holatdagi
(qoʻrgʻoshin, tellur, vismutdan tashqari) u suyuqliklarga nisbatan yanada yuqori.
Amaliyotning koʻplam masalalarida jismning ichida va uning chegaralarida issiqlik
oʻtkazuvchanlik har xil boʻladi. Bu farq issiqlik uzatish jarayonining kechish
shartlari oʻzgarishi va modda tarkibining oʻzgarishi (termik qayta ishlov, qizdirib
yopishtirish, zanglash, zoʻriqish va hokazo) bilan bogʻliq boʻladi.
Issiqlik oʻtkazuvchanlik jarayoniga keskin ta’sir qiluvchi tashqi omillarga, masalan,
nurlanish, bosim oʻzgarishi, magnit maydoni ta’siri kirishi mumkin.
Yarimshaffof muhitlarda issiqlik oʻtkazuvchanlik radiatsion issiqlik uzatilishi
bilan kuzatiladi. Kuzatiladigan samarali issiqlik oʻtkazuvchanlik bu xos issiqlik
oʻtkazuvchanlik va radiatsion issiqlik uzatilishlarning yigʻindisidan iborat.
3
4
Do'stlaringiz bilan baham: |
