Eshitishda nuqsoni bo‘lgan shaxslarning ta'lim tizimi mundarija kirish I bob eshitishda nuqsoni bo'lgan shaxslarning ta'lim tizimi

ESHITISHDA NUQSONI BO‘LGAN SHAXSLARNING TA'LIM TIZIMI

MUNDARIJA
KIRISH……………………………………………………………………………4
I BOB ESHITISHDA NUQSONI BO'LGAN SHAXSLARNING TA'LIM TIZIMI
1.1. Pedagogik, psixologik va metodik adabiyotlarda yoritilishi…………………..6
1.2. Eshitishda nuqsoni bo‘lgan shaxslar nutqining o‘ziga xos xususiyatlari…….14
II BOB. ESHITISHIDA NUQSONI BO‘LGAN SHAXSLARNI MAKTAB TA’LIMIGA TAYYORLASHNING SAMARALI YOLLARI
2.1. Eshitishida nuqsoni bo‘lgan shaxslarni maktab ta’limiga tayyorlash bo‘yicha korreksion-pedogogik ish mazmuni………………………………………………22
2.2. Eshitishida nuqsoni bo‘lgan shaxslarni maktab ta’limiga tayyorlash bo‘yicha metodik tavsiyalar………………………………………………………………...24
XULOSA…………………………………………………………………………29
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR RO‘YXATI………………………….31
KIRISH
Mavzuning dolzarbligi: O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Sh. Mirziyoyevning 2022-yil 20-oktabr, PQ-407-sonli “O‘zbek imo-ishora tili va brayl alifbosini rivojlantirish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlari to‘g‘risidagi” qarori qabul qilindi.
Har qanday millatning ravnaqi bevosita o‘z farzandlarining aqliy va jismoniy yetukligiga bog‘liqdir. Bola shaxsining har tomonlama rivojida nutq katta ahamitga ega. Chunki nutq kishilararo aloqa quroli, barcha sohalarda qudratli muomala vositasidir. Nutq – insonning muloqot fikrlash va faoliyat jarayonida muhim psixik vazifani bajaradi.
Nutqni rivojlantirish til va nutqning ayrim hodisalarini eng sodda shaklda bo‘lsa-da, anglab yetishni o‘z ichiga oladi. Shu sababli maktabgacha yoshdagi bolalar nutqiy ta’lim-tarbiyasiga nisbatan bir paytning o‘zida ham nutqni rivojlantirish, ham ona tilini o‘qitish haqida so‘z yuritish lozim.
O‘zbekiston Respublikasi demokratik huquqiy davlat qurish yo‘lidan borar ekan, inson huquq va erkinliklarini ta’minlab, jamiyatni ma’naviy jihatdan boyitib borishni, dunyo hamjamiyatiga integratsiyalashuvni amalga oshirmoqda. Nogironlikni oldini olish bilan bir paytda ularni ijtimoiy reabilitatsiya kilish, ularni ishlash muxitini yaxshilash va soglamlashtirish, maxsus korreksion-pedagogik ishlar olib borish orkali ular nuksonlarni korreksiyalash, ularni kasb-xunarga yunaltirish va tayyorlash kabi murakkab, ammo savobli ishni amalga oshirish xozirgi zamon talabidir. Shu o‘rinda alohida qayd etish zarurki, yurtimizda yosh avlodni har tomonlama barkamol qilib tarbiyalash, voyaga yetkazish borasida ko‘plab ishlar amalga oshirilyapti. Kadrlar tayyorlash milliy dasturi qabul qilinib, u izchil amalga oshirilmoqda, yosh avlod tarbiyasiga alohida e’tibor qilinmoqda. Mamlakatimizda jismoniy sog‘lom, ma’naviy yetuk, har tomonlama uyg‘un va barkamol rivojlangan, mustaqil fikrlaydigan, intellektual salohiyatga, chuqur bilim va zamonaviy dunyoqarashga ega.
Inson omilining jamiyatdagi salmog‘i ko‘p jixatdan intelektual resurslarga bog‘liq. Shu bois bu borada malakatimizda kadrlar tayyorlash milliy dasturi asosida ta’limning uzluksiz tizimi yaratildiki, u o‘z samarasini mutassil namoyon etmoqda.
Maktabgacha defektologiyaning eng dolzarb vazifalaridan biri yeshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalarni maktabda o‘qishga tayyorlash jarayonini faollashtirishdan iboratdir. Ushbu mavzu bo‘yicha O‘zbekistonda ilmiy tadqiqot ishlari o‘tkazilmaganligi, adabiyotlar, metodik qo‘llanmalar kamchiligini inobatga olib, yeshitishida nuqsoni bo‘lgan bolalarni maktab ta’limiga tayyorgariligi muammosini pedagogik, psixologik tomondan o‘rganib, bunday bolalarni maktab talimiga tayyorlash qay holatda rivojlanganligini ko‘rib chiqib, o‘rganib, uni rivojlantirishning yanada samarali yo‘llarini izlab topishga jazm etdik va shu bilan mavzuning dolzarbligi belgilandi