Ёшларни оилага тайёрлаш ижтимоий вазифа сифатида

D.Sh.Avazyazova 02.02.2023

*Xalqlar psixologiyasi sotsial psixologik nazariya sifatida XIX asrning o‘rtalarida Germaniyada shakllandi. Undagi asosiy nazariy fikr shundan iborat ediki, ayrim individlardan yuqori turadigan ruh mavjud bo‘lib, bu ruh o‘zidan ham yuqori turadigan ilohiy yaxlitlikka bo‘ysunadi. Bu ilohiy yaxlitlik xalq yoki millatdir. Ayrim individlar ana shu yaxlitliklarning bo‘laklari bo‘lib, ular shu ruhga bo‘ysunadilar. Ya’ni, shaxs bilan jamiyat o‘rtasidagi qarama-qarshilik muammosi jamiyat foydasiga hal qilinadi. Xalqlar psixologiyasining tarixiy-mafkuraviy asosi bo‘lib Gegel falsafasi va nemis romantizmi xizmat qilgan, deyish mumkin. Chunki Gegeldagi «individdan yuqori turuvchi ruh» g‘oyasi xalqlar psixologiyasi jonkuyarlari tomonidan to‘laligicha qabul qilindi.

02.02.2023
*«Xalqlar psixologiyasi» iborasi birinchi marta faylasuf Morits Latsarus (1824- 1903) hamda tilshunos Xeyman Shteyntal (1823-1899) asarlarida ishlatildi. Ular birgalikda chop etgan «Xalqlar psixologiyasi to‘g‘risida kirish so‘zi» kitobida shunday fikrlarni ilgari suradilar: «Tarixni yurgizuvchi asosiy kuch bu xalq yoki shu «yaxlitlikning ruhi» bo‘lib, bu ruh san’atda, dinda, tilda, afsonalarda, an’analarda o‘z aksini topadi. Individning ongi ushbu yaxlitlikning mahsuli bo‘lib, ularning yig‘indisi o‘z navbatida xalq ongini tashkil etadi. Xalqlar psixologiyasining vazifasi xalq ruhi mohiyatini o‘rganish, xalq ruhiyati qonunlarini ochish, xalq psixologiyasiga oid bo‘lgan o‘ziga xos xususiyatlarning paydo bo‘lishi va yo‘qotishini tushuntirib berishdir».


Д.Ш.Авазязова 02.02.2023










02.02.2023
Omma psixologiyasi
*Omma psixologiyasi paydo bo‘lishiga tarixiy asos ishchilar sinfining paydo bo‘lishi va Yevropada ishchilar harakatining ommaviy tus olishi bo‘ldi. Ya’ni, XIX asrning ikkinchi yarmida ishchilar harakati shunday keng tus oldiki, tartibsiz harakatlar darajasiga ko‘tarildi. Shuning uchun ham shu harakatlarning qonunlarini bilish, ularni boshqarish usullarini o‘ylab topish zarur edi