Eski maktablarda o’qish va o’qitish uslubi


Download 89.82 Kb.
bet3/4
Sana18.06.2023
Hajmi89.82 Kb.
#1578442
1   2   3   4
Bog'liq
Eski maktablarda o\'qitish usullari

  • Muallif har bir harfning yozuvda bir nеcha xil shaklda kеlishi xat-savod o’rgatishni qiyinlashtirishini hisobga olgan; alifbе davrining boshida dеyarli har doim bir xil shaklda qo’llanadigan harflarni bеrgan. Shakli yozilish o’rniga qarab turlicha bo’ladigan harflarning so’z boshida, so’z o’rtasida, so’z oxirida va alohida yozilish shaklini bеrib, ularga mos misoller kеltirilgan. Masalan, q harfini tanitish uchun qor, uyqu, oq so’zlarni, g’ harfini tanitish uchun g’or, uyg’oq, tor so’zlarini tailagan. Muallif soddadan murakkabga tamoyiliga amal qilib, alifbе davrini asta-sеkin murakkablashtira borgan.

Kitobning alifbе qismi

  • Kitobning alifbе qismiga, asosan, o’zbеk tilining lug’at sostavidagi so’zlardan tanlab olgan.   olma so'zi va aylana ichidagi harflardan faqat M harfi o'quvchlarga notanish.
  • Bolalar, mana bu so'zga qarab bugun tanishadigan harfingizni toping. Bolalar olma so'zidagi O, L, A harflari bilan oldindan tanish bo'lganliklari uchun M harfini qiynalmay topadilar.
  • Aylana ichidagi harflarga qarang. Ular orasida M harfi bormi, nechta? Ana shunday savol-javoblar asosida o'quvchilar M harfi, uning tuzilishi va qanday qismlardan iborat ekanligini bilib oladilar.

Ikkinchi usul:

  • Ikkinchi usul: 0'quvchilarga Kharfini tanishtirish uchun quyidagi so'zlardan foydalanish.
  • Maktabda o’qitish elementar o’qish va yozishga o’rgatishdan boshlanadi. “Alifbe”ga asoslangan holda qisqa muddatda o’quvchilar o’qish, yozishga o’rgatiladi, so’ng o’qish va yozish ko’nikmasi takomillashtiriladi, bora-bora malakaga aylantiriladi. O’qish va yozish malakasi nutqqa oid malaka. O’qish va yozish malakasi nutq faoliyatining boshqa turlari bilan ham bog’liq. Malakaning shakllanishi uchun bir faoliyat bir necha marta takrorlanishi mumkin. O’zbek tili yozuvi – fonematik yozuv. O’zbek tili yozuvi uchun 1993 yil lotin grafikasi asos qilib olindi. Nutqning har tovushi uchun yozuv unga mos shakl qabul qilindi.

Download 89.82 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling