F. I. Buslayev "Rus tili tarixiy grammatikasi tajribachi" asari va"Vatan tilini o‘qitish haqida" kitobini nashr qildi. Asarda olim ona tilini o‘qitishda quruq, qotib qolgan ta’limotlarga, qarashlarga qarshi chiqib

4-Seminar
1-topshiriq

1. 
   XV-XVIII asrlarni o‘z ichiga oladi
   
2. 
   Sharq tillarini, ayniqsa, semit tillarini o‘rganish kuchaydi
   
3. 
   Jyul Sezar Skaliger (1484-1558), Robert Stefanus (1503-1559), Genrix Stefanus (1528-1598), Gerxardt Iogann Fossiy, Sharl Dyukanj, Iogann Reyxlin, Iogann Melanxton
   
4. 
   «Lotin tili asoslari haqida»
   
5. 
   «Lotin tili xazinasi»
   
6. 
   Yunon tili haqida
   
7. 
   I. Reyxlin
   
8. 
   P. de Alkam
   
9. 
   efiopiya tili
   
10. 
    nemis (1527), fransuz (1531), ingliz (1538), venger (1539), chex (1567), polyak (1568), slavyan (1596)
    
11. 
    fonetika, so‘z yasalishi, morfologiya va sintaksis
    
12. 
    barcha tillarning yagona, bitta mantiqiy asosi bo‘lishi – bitta grammatika bo‘lishi kerak degan ta’limot yaratildi
    
13. 
    F.I. Buslayev “Rus tili tarixiy grammatikasi tajribachi” asari va“Vatan tilini o‘qitish haqida” kitobini nashr qildi. Asarda olim ona tilini o‘qitishda quruq, qotib qolgan ta’limotlarga, qarashlarga qarshi chiqib, “shu kungacha biz ona tilidan ta’lim berishda lotin vagrek tillari grammatikasi asosida yaratilgan ishlarga asoslandik. Vaholanki, bu ishlarda, bi tomondan, lingvistik elementlaar etishmaydi, ikkinchi tomondan esa, ortiqcha narsalar, ayniqsa, mayda-chuyda qoidalar ko‘p uchraydi” - deydi.
    
14. 
    Potebnya til va tafakkur munosabatiga to‘xtalar ekan, fikrning hosil bo‘lishi va o‘zining ifodasini topishi, voqelikka aylanishi faqat til yordamida, til materialida yuz berishini ko‘rsatadi. Shuningdek, u tilning faqat tafakkur – fikrlash jarayoni bilangina emas, balki umuman inson psixikasi bilan bog‘liqligini qayd etadi.
    
15. 
    mantiqshunos Anton Arno va tilshunos Klod Lanslo
    

Topshiriq-2
1.Bekon
2.«Barcha tillar va shevalarning (lahjalarning) qiyosiy lug‘ati»
3. Lorenso Gervas
4.307
5. mantiqshunos Anton Arno va tilshunos Klod Lanslo
6. Mantiqiy grammatika yaratish ta’limotining eng muhim g‘oyaviy asosi bo‘lib, ma’rifat asrining yetakchi falsafiy yo‘nalishi bo‘lgan ratsionalizm maydonga chiqgan. Ya’ni aql-idrok asosida ish ko‘rish – ratsionalizm tilshunoslikka ham jiddiy ta’sir ko‘rsatdi. Shunga ko‘ra har qanday tillarning grammatik kategoriyalarini mantiqiy kategoriyalarning namoyon bo‘lishi, yuzaga chiqishi sifatida tushunish kuchaydi. Natijada ratsional(izm) – tafakkurni, abstrakt fikrlashni bilishning birdan-bir manbai deb hisoblaydigan va ularni tajribadan ajratib qo‘yadigan idealistik oqim ratsionalizm ta’limotining talablari asosida umumiy (ratsional, falsafiy yoki mantiqiy) grammatika yaratish g‘oyasi amalga oshirila boshlandi.
7. ikki qismdan – fonetika va grammatikadan
8. Port-Royal grammatikasi qadimgi yunon, qadimgi yahudiy, lotin va fransuz tillari materiallari asosida yaratildi
9. Lomonosov
10. F.I. Buslayev

3-TOPSHIRIQ: Ushbu metod yordamida talabalar yangi atamalar (terminlar)ni tahlil qilish, yodda saqlash imkoniyatiga ega bo’ladilar.