Факултет декани Т. Шарипов

 
 
 
 

---

52 
I. КЕЙС 
 
Кириш 
Мамлакатимизда амалга оширилаётган ислоҳотларнинг ҳозирги босқичида 
иқтисодиётни эркинлаштириш, мамлакатни модернизациялаш, макроиқтисодий 
барқарорликни таъминлаш эвазига узлуксиз иқтисодий ўсишга эришишдек 
долзарб вазифа қўйилган.
Хўжалик юритувчи субъектларнинг активларнинг асосий қисмини узоқ 
муддатли актив – асосий воситалар ташкил қилади. Асосий воситаларни 
ҳисобда тўғри кирим қилиниши, улар бўйича эскириш тўғри ҳисобланганлиги 
ва уларни харажатларга тақсимланганлигини текшириш, ремонт ҳамда асосий 
воситаларнинг қийматини оширадиган харажатларнинг капитализация 
харажатларини текшириш, уларни ҳисобдан чиқарилиши каби масалаларни 
текшириш ҳамда хўжалик юритувчи субъектларнинг молиявий натижаларига 
таъсирини ўрганиш муҳим вазифа ҳисобланади. Шу боис, ушбу 
кўрсаткичларнинг ҳисоби шаклланаётган эркин иқтисодиёт шароитида нафақат 
назарий, балки амалий аҳамиятга моликдир.
Хўжалик юритувчи субъектларнинг асосий воситаларни ҳисобини тўғри 
юритишда корхоналарнинг молиявий-хўжалик фаолиятига тўғри баҳо бериш, 
фойдани оширишда мавжуд бўлган ички хўжалик имкониятларини ахтариб 
топиш орқали уларнинг молиявий аҳволи барқарорлигини таъминлашга имкон 
бўлади. 
Кейсда масаланинг ечими орқали қуйидаги натижаларга эришиш мумкин: 
 асосий воситаларнинг бошланғич қиймати тўғри шаклланганлигини 
текшира олади; 
 асосий воситалар бўйича эскириш ҳисоблаш усулларини ажратади ва 
улар тўғри қўлланилганлигини текшира олади; 
 асосий воситаларга ҳисоб сиёсати ва солиқ кодексига биноан эскириш 
ҳисоблаш усуллари ўртасидаги фарқларни аниқлайди ва уларни 
солиққа тортиладиган базага кирита олади; 
 асосий воситалар ҳисобдан чиқара олади, молиявий натижаларни 
шакллантиради ҳамда солиққа тортиш базасига тўғри олиб 
борилганлигини текшира олади.