Falsafa fani predmeti vazifalari va asosiy yo’nalishlari


Atamalar Atamalarning aniq ma’nosi


Download 10.73 Kb.
bet3/3
Sana31.01.2024
Hajmi10.73 Kb.
#1819727
1   2   3
Bog'liq
Falsafa

Atamalar

Atamalarning aniq ma’nosi

Falsafa

Falsafa (yunoncha -donishlikni sevish ,sevaman va donolik )eng umumiy fan dunyo qarash shakllaridan biri bo’lib inson foaliyati sohalaridan bir.

Borliqni namoyon bo’lish shakllari

Borliq — obyektiv mavjud reallikni ifodalovchi falsafiy tushuncha. U moddiy predmet olamidangina iborat emas. Borliq turli darajada namoyon boʻladi: organik va noorganik tabiat, biosfera, ijtimoiy borliq, obyektiv ideal borliq (madaniy qadriyatlar, ilmiy bilimning umumiy prinsiplari, tushunchalari 

Mıfologıya

Mifologiya -muayyan xalq tomonidan yaratilgan mifologik tasavvurlarning izchil tartibga solingan tizimi , asotirlar majmui.

Avesto

Avesto- jahon madaniyati , jumladan,Markaziy Osiyo va Eron xalqlari tarixining qadimgi noyob yodgorligi .

Uyg‘onish davri falsafasi

Uyg'onish davri - o'rta asrlardan yangi davrga o'tish davri. Uning mutafakkirlari, bir tomondan, chiqib ketayotgan teotsentrik dunyoqarash ta'sirida bo'lsa, ikkinchi tomondan, ular falsafa va fanning yangi binosiga poydevor qo'ymoqda. O'tgan davrga bu "yaqinlik" Uyg'onish davrining barcha vakillarining terminologiyasida ham, tushunchalarida ham o'z aksini topdi.

Formal mantiq

Borliqdagi barcha narsa va hodisalar bir-biri bilan bevosita va bilvosita aloqada bo’ladi. Mana shu aloqadorlik bizning tafakkurimizda in'ikos etadi. Formal mantiq qonunlari tafakkurga xos bo’lib fikrning to’g’ri tuzilishini, uning aniq, izchil, ziddiyatsiz va yetarli asosga ega bo’lishini ta'minlaydi. 

Emperik bilish

Ilmiy bilimlar tuzilishida ikki daraja ajralib turadi: empirik va nazariy. Ushbu ikki darajani bir butun sifatida bilish jarayonining ikki bosqichidan ajratish kerak - hissiy va oqilona. Sezgir idrok yaqin, ammo empirik bilan bir xil emas, ratsional nazariy jihatdan farq qiladi.

Monizm

Monizm dunyodagi birligini, ya'ni unga kiritilgan barcha narsalarning o'xshashligini, ular bilan tuzgan barcha narsalarning o'zaro bog'liqligini tan oladigan falsafiy bir pozitsiya. Monizm - dunyodagi hodisalarning xilma-xilligini birgina boshlang'ich nuqtai nazaridan ko'rib chiqadigan variantlardan biri, mavjud bo'lganlarning umumiy asosidir. Monizmning qarama-qarshiligi - bu bir-biridan mustaqil bo'lgan ikkita mustaqillikni va ko'plab boshlang'ichlarga asoslangan pluralizmni anglatuvchi dualizmdir.

Xitoy falsafasi

Xitoy falsafasi dunyo va inson haqida o’ziga xos tushunchalar yaratgan. Xitoy falsafiy tafakkurining ibtidosi ham, xuddi keyinchalik Qadimgi Yunonistonda bo’lgani kabi asotir tafakkurga borib taqaladi. Xitoy afsonaviy fikrida ham osmon, er va tabiatdagi barcha narsalar ilohiylashtiriladi. Ilohiylashtirilgan muhitdan eng oliy qoida keltirib chiqariladiki, u dunyoni boshqarib, ashyolarga mavjudlik baxsh etadi

Yunon olimlarining falsafiy qarashlari

Yunon falsafasi ko'p narsalarga ta'sir ko'rsatdi G'arb madaniyati tashkil topganidan beri. Alfred Nort Uaytxed bir marta ta'kidlagan: "ning eng xavfsiz umumiy tavsifi Evropa falsafiy an'anasi Aflotunning izohlari qatoridan iborat ".Ta'sirning aniq, uzluksiz chiziqlari qadimgi yunoncha va Ellinizm faylasuflari ga Rim falsafasi, Dastlabki islom falsafasi, O'rta asrlar Sxolastikizm, Evropa Uyg'onish davri va Ma'rifat davri.

Download 10.73 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling