MAVZU: Estetika-ahloq falsafasi
REJA:
- Estetikaning falsafiy moxiyati.
2. Axloq xaqida asosiy tushunchalar.
3. Allomalarning bu fanga qo`shgan xissasi.
Фалсафани азим дарахтга, чинорга қиёс
қилсак, унинг илдизи табиат ҳақидаги таълимотлар,
пояси – мантиқ, меваси эса – этикадир. Дарҳақиқат,
билим – ақл булоғи, ахлоқ эса - ҳаёт
чироғидир, ёки билим – хазина, ахлоқ эса
фазилатдир
Қадимги антик давр донишмандларининг фикри
Chichen Itsa
Yukatan,
Meksika
...инсон ҳақида ёқимли таассурот уйғотадиган,
лекин жамоа, жамият ҳаётида бурилиш ясайдиган
даражада муҳим аҳамиятга эга бўлмайдиган, миллий
урф-одатларга асосланган чиройли хатти-ҳаракатларни
ўз ичига олади
Одоб...
Isoning haykali
Rio de Janeyro,
Braziliya
...оила, жамоа, маҳалла-кўй миқёсида аҳамиятли бўлган,
аммо жамият ва инсоният ҳаётига сезиларли таъсир
кўрсатмайдиган ёқимли инсоний хатти-ҳаракатларнинг
мажмуи
Хулқ...
Kolizey
Rim,
Italiya
...барча одамлар учун бирдек тааллуқли
ҳисобланган, шахс ҳаётидаги ҳамма соҳаларда ўзига ва
ўзгаларга нисбатан қўйиладиган маънавий-ижтимоий
талаблар ҳамда эҳтиёжларнинг муносабатлар шаклидаги
кўринишидан иборат бўлган, инсонга берилган
ихтиёр эканлигининг хатти-ҳаракатлар жараёнида ички
ирода кучи томонидан оқилона чекланишини тақозо этувчи
маънавий ҳодиса
Ахлоқ...
Buyuk Xitoy
devori
Xitoy
«Билгилким, ҳамма касбларга бирдай тааллуқли
қисқача қоида-адаблар мавжуд, шунингдек, ҳар бир
касб учун алоҳида одоб ҳам бор. Агар барча
касблар учун зарурий одоблар хулосани нечта,
деб сўрасалар, тўртта (саккизта) деб айтгил:
Ҳусайн Воиз Кошифий ёзади:
ўз касбини ҳаромдан, шубҳали мол-маблағдан
пок сақласин
1
ризқ-рўзи зарурати учунгина керакли касб
билан шуғуллансин, касбни мол-дунё тўплашга
сарфламасин
касбни обрў олиш, яхши ном чиқаришнинг сабаби,
деб билсин
моли ҳаром одамлар (амалдорлар, порахўрлар,
қароқчилар, ўғрилар, қиморбозлар, каззоб
дўкондорлар)билан муомала қилмасин...
2
3
4
...одоблилик – хушхулқлиликка, хушхулқлилик – юксак
ахлоқийликка айланган каби, ахлоқий тарбия йўлга
қўйилмаган жойда муайян шахс, вақти келиб,
одобсизликдан – бадхулқлиликка, бадхулқлиликдан –
ахлоқсизликка ўтиши мумкин
Ахлоқий тарбия натижасида...
Petra
Iordaniya
Абдулла Авлоний «Туркий гулистон ёхуд ахлоқ»
рисоласини шундай бошлайди: «Ахлоқ инсонларни
яхшиликка чақиргувчи, ёмонликдан қайтаргувчи
бир илмдур. Яхши хулқларнинг яхшилигини, ёмон
хулқларнинг ёмонлигини далил ва мисоллар ила баён
қиладурғон китобни ахлоқ дейилур»
Фитратнинг фикрича...
«Икки нарса ҳақида қанча
кўп, қанча узоқ ўйлаганинг
сари қалбинг тобора янги,
тобора кучайиб борувчи
ҳайрат ва ихлос билан тўлиб
тошаверади, булар – бошим
устидаги юлдузли осмон
ва менинг ботинимдаги
ахлоқий қонун»
Кант айтадики...
“Бу дунё кураш майдонидир. Бу майдоннинг
қуроли соғлом жисму тан, ақл ва ахлоқдир. Лекин
ана шу қурол-аслаҳамиз синиб, занг босиб, чириб
кетган сари. Шундай қуроллар билан бу дунёда бизга на
саодат ва на роҳат бор...”
Ҳегель таърифлайди
Do'stlaringiz bilan baham: |
