Инсонни тушунишда дуализм ва монизм.
дуалистик ёндашув-
одамзот, бир то-
мондан, моддий орга-
низмдан, бошқа то-
мондан эса – мустақил
моҳият саналадиган
ва бу организмни
бошқарадиган но-
моддий жондан таш-
кил топган мавжудот
сифатида қаралади.
монистик концепцияси
инсон руҳияти, унинг
туйғулари, фикрлари,
эмоциялари ва кай-
фияти инсон орга-
низмининг таркибий
қисми саналган бош
мия нерв ҳужайралари
ҳаёт фаолиятининг
маҳсулидан ўзга нарса
эмас, деган тушунча-
дан келиб чиқади.
Биологизаторлик концепциялари.
Биологизаторлик кон-
цепцияларининг та-
рафдорлари инсонни
унинг табиий, биологик
асосидан келиб чиқиб
тушунтиришга ҳара-
кат қилади.
Биологизаторлик ёндашувлари
XIX ва XX асрлар чегарасида
Дарвиннинг табиий танланиш
ҳақидаги таълимотини мутлақ-
лаштириб, нафақат инсоннинг
келиб чиқиши, балки унинг мо-
ҳиятини, пировард натижада
эса – бутун ижтимоий муноса-
батлар табиатини тушунти-
ришга ҳаракат қилган социал
-дарвинистларга ҳам хосдир.
Ҳозирги вақтда бу йўналишни
одамларга ҳам, ҳайвонларга
ҳам тенг даражада хос бўлган
ирсиятга урғу берувчи социо-
биология давом эттирмоқда.
Социологизаторлик концепциялари.
Биологизаторлик ёндашувига зид ўлароқ, социологизаторлик
ёндашуви инсон табиатини ижтимоий муносабатларда
кўришга ҳаракат қиладилар. Бунда улар баъзан нафақат
инсоннинг ижтимоий асосини унинг
биологик асосига қарама-қарши
Do'stlaringiz bilan baham: |