Fan: Jahon tarixi Sinf 8 Dars – 1

Venesuela mustaqilligi. Venesuelada mustaqillik urushiga Simon Bolivar rahbarlik qildi. U Janubiy Amerika xalqlarining eng mashhur qahramoni bo’lib qoldi. Bolivar venesuelalik badavlat kreol-Pome­shchik va savdogar oilasida tug’ildi. Juda yaxshi ma’lumot olgan Bolivar Yevropa bo’ylab safar qildi. «Ispaniya mening mamlakatimni bandi qilgan zanjirlarni parchalab tashlamagunimcha xotirjam bo’lmayman»-derdi u. Bolivar Venesuela ozodlik qo’­shini tuzdi. U ispan qo’shinlariga qarshi olib borgan muvaffaqiyatli janglari uchun general unvoni va «Xa­loskor» degan faxriy nom oldi. Bo­livar faqat zamindor kreollargagina tayanib qolmay, qora tanlilar bilan hindularni ham kurashga otlantirdi. Qullik bekor etilganini e’lon qildi va shu tariqa qora tanli qullarning bir qismini o’z qo’shiniga jalb etdi. Hindu dehqonlarga esa urush tamom bo’lishi bilanoq ular o’z yerlariga ega bo’lishiga va’da qildi. Bolivar Yevropaning ilg’or jamoatchiligiga murojaat etib yor­dam so’raganida, uning da’vatiga ko’plab ko’ngillilar javob berib, asoratga soluvchi mustamlakachilarga qarshi kurashayotgan Lotin Amerikasi xalqlariga yordam berishga qaror qildilar. Irlandiyaliklar, inglizlar, nemislar, italyanlar, polyaklar, ruslar Venesuelaga keldilar. 1819-yil boshlarida Venesuela mustaqil deb e’lon qilindi. O’sha yilning o’zida Bolivar Venesueladan And tog’ining qorli cho’qqilari orqali o’tib, Yangi Granadaning ispanlardan ozod bo’lishiga yordam berishga qaror qildi. Mashaqqatli And tog’i yo’llaridan mardonavor o’tildi. Bolivar qo’mondonligidagi qo’shin ispan qo’shinlari ustidan g’alaba qozondi. Yangi Granada Venesuela bilan birlashdi va Bolivar birlashgan respublika-Buyuk Kolumbiya Prezidenti lavozimini egalladi. Bolivar hindularga solinadigan o’lponni bekor qildi. Yirik pomeshchiklarning yerlarini musodara qilish to’g’risidagi qonun loyihasini ishlab chiqdi. Ammo bu tadbir pomeshchiklarning qarshiligiga duch kelib, amalga oshmay qoldi. Bolivar Ispaniyadan ozod qilingan barcha Amerika respublikalari konfederatsiyasini tuzishni orzu qilar edi. In­qilobning eng qiyin, hal qiluvchi davrida Bolivar xalq bilan birga bo’ldi va unga fidokorona xizmat qildi. Shuning uchun ham u yirik pomeshchiklarga yoqmadi. Ular Bolivarni jismonan yo’q qilishga qaror qildilar. Oxir-oqibatda u 1830-yilda iste’foga chiqishga majbur bo’ldi. U afsus bilan bunday deb yozgan edi: «Inqilobga xizmat qilish – bu dengizni shudgor qilish bilan barobardir». Lotin Amerikasi xalqlari shu paytga qadar atoqli qahramon-Amerikadagi mustamlakalarning xaloskori Bolivarni hurmat bilan eslaydilar.