Mil.av. Ikkinchi ming yillik o’rtalarida Hindistonning shimoli-g’arbiy qismiga, hozirgi Panjob hududiga g’arbdan Hindikush dovoni orqali o’zlarini oriylar deb atalgan jangari xalqlar bostirib kela boshladilar. Bu xalqlar Eronga ko’chib kelgan qo’shni qabila tillariga juda yaqin bo’lgan, hind-yevropa tillaridan kelib chiqqan tilde gaplashar edilar. Harbiy jihatdan kata mahoratga ega bo’lishlari bilan birga she’riyatga ham usta edilar. Shu yo’l bilan ular bu mintaqada mavjud dunyoqarashni o’zlari xohlagan tarafga o’zgartira oldilar. Ular o’zlari bilan muqaddas yozuvlari–Vedalar (sanskr.–muqaddasbilim) ni ham olib kelgan edilar. - Mil.av. Ikkinchi ming yillik o’rtalarida Hindistonning shimoli-g’arbiy qismiga, hozirgi Panjob hududiga g’arbdan Hindikush dovoni orqali o’zlarini oriylar deb atalgan jangari xalqlar bostirib kela boshladilar. Bu xalqlar Eronga ko’chib kelgan qo’shni qabila tillariga juda yaqin bo’lgan, hind-yevropa tillaridan kelib chiqqan tilde gaplashar edilar. Harbiy jihatdan kata mahoratga ega bo’lishlari bilan birga she’riyatga ham usta edilar. Shu yo’l bilan ular bu mintaqada mavjud dunyoqarashni o’zlari xohlagan tarafga o’zgartira oldilar. Ular o’zlari bilan muqaddas yozuvlari–Vedalar (sanskr.–muqaddasbilim) ni ham olib kelgan edilar.
- Vedalar tarkibiga turli davrlarda yozilgan bir necha kitoblar kirgan bo’lib, ular o’z ichiga ibodat, marosimlar, falsafiy ta’limotlar, tarixiy xabarlarni olgan edi. Vedalar to’rt yirik to’plamdan iborat.
Veda xudolari. Vedalarda xudolar–osmon xudolari, quyosh xudolari, havo xudolari, yer xudolari, ayol xudolar kabi xudolar toifasi haqida madhiyalar bayon etilgan. - Veda xudolari. Vedalarda xudolar–osmon xudolari, quyosh xudolari, havo xudolari, yer xudolari, ayol xudolar kabi xudolar toifasi haqida madhiyalar bayon etilgan.
- Osmon xudolari.Ular sirasiga Dyaus, Varuna, Indra kabi turli osmonlarni boshqarib turuvchi xudolar kiradi. Biroq, Varuna keyinchalik suv va dengizlar xudosiga aylanib ketgan.
- Quyosh xudolari. Rigvedada quyosh energiyasining turlicha namoyon bo’lishidan besh xudo yuzaga kelganligi haqida so’z yuritilgan. Ularning eng qadimiysi Mitra («do’st»)dir. Surya quyoshning yorqinroq namoyon bo’lgan ko’rinishidir. U yunonlardagi Apollon kabi yeti ot biriktirilgan g’ildirakli aravalarda tasvirlangan. Savitri esa quyoshning quvvat beruvchi kuchida namoyon bo’ladi. Pushan muruvvatli hisoblanib, quyoshning mahsuldorlik faoliyatni o’zida namoyon qiladi. Ularning yana biri Vishnu vedalarda zikr qilingan va keyinchalik unut bo’lib ketgan xudolar orasida abadiy hisoblangan, hozirgi paytda butun Hindistonda ulug’lanadi.
- Yer xudolari. Yer xudolarining eng ulug’I yerda quyoshning, havoda chaqmoqning, yer ustida olovning mujassamlashuvi hisoblangan olov xudosi Agnidir. Agni haqidagi afsonalar Hindistondan tashqarida vujudga kelgan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
