Fan: O’zbek tilining sohada qo’llanilishi Mavzu: O’zbek tilining adabiy til me’yorlari

Har bir tilning so`zlari, leksikasi (lug`at tarkibi) doimo harakatda bo`lib, uning tarkibi doimo yangilanib, boyib boradi. Bunday boyish, yangilanish hayot talabi bilan bog`liq, Bu talab jamiyatning, ongning taraqqiyotiga ham bog`liq. Turmushda paydo bo`lgan biror yangilikni atash uchun, avvalo, til o`zining ichki imkoniyatlaridan foydalanadi, ya’ni ichki imkoniyat asosida yangi so`zlar yaratiladi. So`z yasalishi leksikologiya bilan ham, grammatika bilan ham, uslubiyat bilan ham aloqador.

• Har bir tilning so`zlari, leksikasi (lug`at tarkibi) doimo harakatda bo`lib, uning tarkibi doimo yangilanib, boyib boradi. Bunday boyish, yangilanish hayot talabi bilan bog`liq, Bu talab jamiyatning, ongning taraqqiyotiga ham bog`liq. Turmushda paydo bo`lgan biror yangilikni atash uchun, avvalo, til o`zining ichki imkoniyatlaridan foydalanadi, ya’ni ichki imkoniyat asosida yangi so`zlar yaratiladi. So`z yasalishi leksikologiya bilan ham, grammatika bilan ham, uslubiyat bilan ham aloqador.

Orfografiya grekcha orphos («to`g`ri») va grapho («yozaman») so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, «to`g`ri yozaman» degan ma’noni bildiradi.

• Orfografiya grekcha orphos («to`g`ri») va grapho («yozaman») so`zlaridan tashkil topgan bo`lib, «to`g`ri yozaman» degan ma’noni bildiradi.
• Imlo qoidalari orfografiyaning fonetik, morfologik, shakliy, an’anaviy va differentsiya tamoyillari asosida ishlab chiqilgan. Fonetik va morfologik tamoyillar o`zbek orfografiyasining asosiy tamoyillaridir.

Grammatik shakllarning funksional uslubiy va emotsional-uslubiy xususiyatlari morfologik uslubiyatda o`rganiladi va u morfologik me’yorga asoslanadi. Morfologik elementlar so`zlarni shakllantirish, munosabatga kiritish, shu asosda ma’lum bir fikrni ifodalashga xizmat qiladi. Shu bilan bir qatorda, ayrim shakllar o`zi qo`shilib kelgan so`zga konnotativ ma’nolar ham qo`shadi. Morfologik vositalarda konnotativ ma’nolar leksik vositalarga nisbatan ozroq bo`lsa ham, ular turli nutq uslublarida rang-barang hissiy ta’sirchanlikni ifodalay oladi.

• Grammatik shakllarning funksional uslubiy va emotsional-uslubiy xususiyatlari morfologik uslubiyatda o`rganiladi va u morfologik me’yorga asoslanadi. Morfologik elementlar so`zlarni shakllantirish, munosabatga kiritish, shu asosda ma’lum bir fikrni ifodalashga xizmat qiladi. Shu bilan bir qatorda, ayrim shakllar o`zi qo`shilib kelgan so`zga konnotativ ma’nolar ham qo`shadi. Morfologik vositalarda konnotativ ma’nolar leksik vositalarga nisbatan ozroq bo`lsa ham, ular turli nutq uslublarida rang-barang hissiy ta’sirchanlikni ifodalay oladi.